بافت‌های تاریخی قلب تپنده گردشگری شهری

بافت تاریخی هر شهر نقش اصلی در توسعه پایدار گردشگری و میراث‌فرهنگی دارد.

حمید الماسی‌نیا، فعال رسانه‌ای در یادداشتی نوشت: امروزه صنعت گردشـگری در دنیا از منابع مهم درآمدی و در عیـن حـال از عوامـل موثـر در تبـادلات فرهنگـی کشـورهای جهـان محسـوب میشـود، بـا فعالیت هـای گردشـگری می‌تـوان اقتصـاد مرکـز تاریخـی شـهر را شـکل داد و احیـا کرد. مراکـز تاریخـی می‌تواننـد، بـا تکیـه بـر اقتصـاد پایـدار و تأکیـد بـر گردشـگری به منشـأ بهره بـرداری اقتصـادی بـدل شـوند.

گردشـگری جزء اساسـی بسـیاری از اقتصادهـای ملـی و منطقـ‌ه‌ای اسـت و اگـر به درسـتی مدیریـت شـود، عامـل مهمی برای توسـعه خواهـد بود. شـهرهای تاریخی و میراث مصنـوع از دیگـر منابـع مهـم در بخش هـای کمتـر توسـعه یافته جهـان هسـتند.

محوطه هـا و بناهـای باسـتانی عناصـر مهم میراث‌فرهنگـی در این مناطـق محسـوب می‌شـوند. ایـن آثـار علـت اصلـی کشـش گردشـگران بین‌المللـی به یک مقصد هسـتند و در صورتـی کـه بـه انـدازه  کافـی باشـکوه باشـند، می‌تـوان آنهـا را بـه نمـادی بین‌المللـی تبدیـل کـرد.

سـبک معمـاری هـر منطقـه در آثـار، بناهـا و نحـوه شهرسـازی آن منطقـه متبلـور اسـت. از ارزشـمندترین بخش هـای شـهری هـر منطقـه، بافـت و معمـاری سـنتی آن اسـت. بافت‌هـای کهـن بـه دلایلـی همچون اتفاقـات تاریخـی، سـکونت رجـال و شـخصیت‌ها، خاطـرات شـهروندان، ارزش‌هـای معماری خـاص و... از ارزش فرهنگـی فراوانـی برخوردارند کـه بـا مدیریـت و برنامه‌ریـزی صحیـح می‌تـوان ایـن بافت هـا را بـه مقاصـد تمام عیار گردشـگری میراث‌فرهنگـی بدل کرد.

امـروزه معماری سـنتی بـه عنـوان بخـش حیاتـی میراث‌فرهنگـی، بـه طـور فزاینـده‌ای مـورد توجـه واقـع شـده و از ایـن رو، ارزیابـی فرهنگـی و بازسـازی و تغییـر کاربـری آن بـا لحـاظ کـردن الزامـات زندگـی مـدرن امـری حیاتی اسـت.

شـایان ذکر است کـه ارزش‌گـذاری میراث معمـاری سـنتی بـرای توسـعه مقاصـد گردشـگری، از بهتریـن و رایج‌تریـن راه هـای حفـظ میراث بشـری از گزنـد آسیب‌هاسـت.
میـراث‌فرهنگـی غالبـاً جنبه‌هایـی از فرهنگ هـای بشـری و میراث محیطـی برجای مانـده از گذشـتگان را بـه نمایـش می‌گـذارد در حقیقـت به عنوان یک مکانیسـم، نشـانگر حفظ و بقای تکامـل اجتماعی و ایجاد حس انسـجام در جهان اسـت.

میراث را آداب و رسـوم، فعالیت هـا، مکان هـا، اشـیاء، اشـکال هنـری و ارزش هـا می‌داننـد کـه منابـع اصلـی ابـراز وجـود و در نهایـت خودشناسـی بـوده و همان گونـه کـه از نسـل‌های گذشـته بـه دوران کنونـی رسـیده، بایـد مزایایی آن را برای نسـل‌های آینده حفظ کرد.

میراث احسـاس هویتی اسـت کـه ترویـج تنوع میان فرهنگ‌هـای متفـاوت، خاقیـت همـه انسـان‌ها، ترکیبـی از عناصـر اجتماعـی و احساسـی و فعالیت‌های انسـانی را شـامل می‌شـود. میراث بـه دو دسـتهی ملمـوس و ناملمـوس تقسـیم شـده اسـت کـه بـه یک، انـدازه مهـم و همـواره بـه یکدیگـر وابسـته‌اند میراث مصنـوع، عناصر ملموس، وجود فیزیکی و ادغـام بـا زندگی و محیط زیسـت محسـوب می‌شـود.

ایـن آثـار سـاختمان‌ها و محوطه هایـی ماننـد معابـد، اهـرام مصر و بناهای عمومی را شـامل میشـود. میراث مصنـوع، میراث ناملمـوس را نیـز شـامل می‌شـود که دارای مشـخصه‌های محلی اسـت، صنایع دستی سنتی، آشـپزی، فرهنگ منحصربه فرد که توسـط جوامع بومی تولیـد می‌شـوند، نمونه‌هایـی از آن هسـتند بنابرایـن آثـار تاریخـی، عناصر مصنـوع میراث فرهنگی محسـوب می‌شـوند که نشـانگر وقایع و حقایق مهـم تاریخـی و فرهنگـی و قطعه هایـی از هنر هسـتند و دیدگاه‌هـای فرهنگـی، ارزش‌هـا، ‌ایده‌هـا و باورهـای مذهبـی، ایـده سیاسـی، شـیوه و سـنت‌ها و نهادهـای گروه اجتماعی و نشـانه‌هایی از مـردم و فرهنگ و تاریخ آنهـا را بیان می‌کنند.

گردشـگری بین‌المللـی به روش‌هـای مختلف فرهنگ هـای متفاوت را به مردم نشـان می‌دهد؛ فرهنگ‌هـای متفاوتی که در تمـاس مسـتقیم با سـبک زندگی‌هـای متفـاوت، باورها و ارزش‌هـا بـه ارمغـان می‌آینـد.

حـوزه‌ای از گردشـگری کـه میراث‌فرهنگـی در آن جـای می‌گیـرد، گردشـگری میراث فرهنگـی نـام دارد. گردشـگری میراث فرهنگـی را می‌تـوان مسـافرت مـردم در خـارج از خانه‌هایشـان بـرای بازدید از مناطـق تاریخـی، شـرکت در جشـنواره‌های محلـی و لـذت بـردن از هنـر و صنایع‌دسـتی محلـی و گشـت و گـذار و تفریـح، تعریف کـرد این گونه از گردشـگری، گردشـگری مذهبـی (کلیسـا و صومعه)، گردشـگری مـوزه (موزه‌هـا)، گردشـگری معمـاری (موزه هـا و پارکهـ‌ای باستانشناسـی) و تورهـای غارنـوردی (مناطـق حفاظت شـده) و گردشـگری فرهنگـی (سـنت‌ها، فرهنـگ، فرهنگ عامه، موسـیقی، هنـر و معمـاری) را دربـر می‌گیـرد کـه شـاخه مهمـی از گردشـگری فرهنگی محسـوب شـود.

گردشـگری فرهنگـی نیـز ماننـد گردشـگری میراث، به عنـوان یکـی ازامیدوارکننده تریـن عوامـل توسـعه اقتصـادی در مناطـق گردشـگری قلمـداد می‌شود و نشـان می‌دهـد کـه بزرگتریـن محـرک بـرای سـفر، درک و فهمیـدن فرهنـگ و تاریـخ بـوده اسـت که بهتریـن عنصر نشـانگر تاریـخ و فرهنگ اقـوام، معماری سـنتی آنهاست.

موضـوع معمـاری در گردشـگری را تحت عنـوان «گردشـگری معمـاری» بررسـی کرد اگرچـه تعاریـف واضحـی از اصطاح «گردشـگری معمـاری» وجـود نـدارد؛ امـا طیف گسـترده‌ای از کاربـرد معماری سـنتی، در گردشـگری تعریـف شـده اسـت. در «گردشـگری معمـاری»، معمـاری عمدتـاً بـه عنـوان یـک جاذبـه در نظـر گرفتـه شـده اسـت.

امروزه بـا بهبـود وضعیـت اقتصـادی و افزایش تقاضا بـرای غذا و پوشـاک، تقاضـا بـرای گردشـگری نیـز افزایش یافتـه اسـت. همانگونـه کـه بـرای غـذا و پوشـاک تولیـدات زیـادی وجـود دارد، بـرای گردشـگری نیـز جاذبه هـای کشف شـده طبیعی و انسانسـاخت فراوانـی وجود دارد. عناصـر معمـاری از اقـلام مـورد تقاضـای گردشـگران اسـت. از ایـن رو، بایـد از کیفیت معماری شـهر، منطقه یـا کشـور به عنـوان منابع گردشـگری میراث‌فرهنگی مراقبـت و حفاظـت شـود. امـروزه گردشـگری مبتنـی بـر میراث معمـاری بـه یکـی از محبوبتریـن اشـکال گردشـگری تبدیل شـده اسـت. کشـورهای جهـان از معماری سـنتی به عنوان ابـزاری برای توسـعه اقتصادی و حمایـت از فرهنگ و میراث محلی اسـتقبال می‌کنند.

پدیـده معمـاری بومـی به عنـوان مقول‌های در زیبایی شناسـی و عرفان، در خلـوص‌اندیشـه و احترام بـه طبیعت، موضوعی بسـیار مهمـی محسـوب می‌شـود. معمـاری بومـی بـا آنکه در طـول تاریـخ، دسـتخوش پدیده هـای دگرگون کننـده بـوده اسـت، امـا توانسـته هویت ویـژه خـود را حفظ کنـد و نمایانگـر آداب و رسـوم، روحیـه و احساسـات، ‌اندیشـه و عقیـده، ذوق و سـلیقه و هنـر آنـان باشـد. آنچـه فرهنـگ معمـاری گذشـته به صـورت یک سـنت در خـود داشـته اسـت، امـروزه تنهـا به صـورت پیکری بی‌جـان پیش روی ماسـت و طبیعتـاً جوامع امـروز، در پـی کشـف و اسـتفاده از ارزش‌هـای گذشـته، ناگزیر به جسـت‌وجو و کنـکاش در شـناخت ارزش‌هـای ناآشـنا و فراموش شـده اسـت.

انتهای پیام/

کد خبر 1403090400170
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha