مرتضی احمدی نجات، کارشناس ارشد میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کاشان در یادداشتی نوشت: طی دو سال گذشته کاشان پس از شهر اصفهان به‌عنوان دومین شهر جامع صنایع‌دستی جهان، شهرضا به‌عنوان شهر ملی سفال، گلپایگان به‌عنوان شهر ملی منبت و روستای مهرگرد از توابع شهرستان سمیرم به‌عنوان روستای ملی صنایع‌دستی، پنجمین نقطه استان اصفهان بود که به‌عنوان شهر ملی در هنر نساجی انتخاب می‌شد، بااین‌حال کار به همین ختم می‌شد، به‌نحوی‌که هدف‌گذاری اصلی مقامات کشوری و استان، کسب مقام و رتبه جهانی برای این شهر تاریخی بود.

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های کاشان به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی، هنر نساجی است، بررسی‌های کارشناسی نشان می‌داد که پیشینه هنر نساجی در این شهر تاریخی به نزدیک به شش هزار سال پیش می‌رسد، به‌گونه‌ای که کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌های باستانی این کهن شهر فلات مرکزی ایران به‌ویژه محوطه باستانی سیلک که از دهه ۳۰ میلادی، یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی فلات مرکزی ایران به شمار می‌رفت حاکی بود که سفال‌های منقوش در این خطه از سرزمین خدا کشف‌شده بود که نقشی از هنر نساجی از هزاره چهارم پیش از میلاد حضرت مسیح را بر خود داشتند.

بااین‌حال ترویج هنر نساجی از دوران باستان در این دیار کهن ادامه یافت و سپس در دوران اسلامی به اوج خود رسید به‌نحوی‌که در دوران صفوی و سپس دوران قاجار، کاشان یکی از مهم‌ترین مراکز بسط و گسترش هنر نساجی به شمار می‌رفت.

در دوران معاصر ترویج هنر نساجی در این شهر تاریخی ادامه یافت به‌نحوی‌که از دوران قاجار تا دوران معاصر، بررسی‌ها حاکی است که بیش از ۱۴ کارگاه تولید هنر نساجی در کاشان فعال است و این در حالی است که مرکز هنرهای سنتی کاشان که در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد خورشیدی به بهره‌برداری رسیده و به بلوغ کاری خود دست یافت، تحت نظارت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کاشان یکی از مهم‌ترین مراکز توسعه کمی و کیفی این هنر ارزشمند به شمار می‌رفت.

با توجه به اینکه از مجموع بیش از یک هزار هنرمند صنایع‌دستی شاغل در کاشان، بیش از 200 نفر در هنر نساجی فعالیت داشتند، بحث ثبت جهانی این هنر ارزشمند پس از ثبت کاشان به‌عنوان شهر ملی نساجی از سال ۱۴۰۰ به‌صورت جدی پیگیری و پس از تهیه و تدوین و مستندسازی پرونده ثبت جهانی کاشان به همت وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و همچنین اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان و به‌ویژه همکاران خدوم و زحمتکش اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان کاشان و همچنین با حضور جدی و چشمگیر هنرمندان کارگاه‌های سنتی و حتی مراکز دانشگاهی کاشان که برای فعالیت‌های علمی در حوزه هنر نساجی فعالیت می‌کردند، این پرونده به شورای جهانی صنایع‌دستی ارائه شد.

پس از بررسی این پرونده، کارشناسان شورای جهانی صنایع‌دستی، اسفندماه سال گذشته به‌منظور ارزیابی پرونده و ساختار هنری کارگاه‌ها و مراکز علمی هنر نساجی، عازم کاشان شدند. این کارشناسان که عمدتاً از قاره آسیا بودند و در کشورهای خود به‌عنوان کارشناسان خبره در حوزه صنایع‌دستی شناخته می‌شوند در مدت یک و نیم روز حضور در کاشان از بیش از ۱۰ کارگاه سنتی تولید محصولات نساجی و همچنین ۵ کارگاه جدید تولید محصولات نساجی بازدید و سپس برای بررسی بیشتر عازم مراکز علمی وابسته به دانشگاه کاشان شدند و در طی نشست‌های متعدد با اساتید صنایع‌دستی و دانشجویان این رشته، به نظاره فعالیت‌های علمی این حوزه پرداختند.

با این وصف کار به همین‌جا ختم نشد و ارزیابان سازمان جهانی صنایع‌دستی پس از پایان ارزیابی‌های خود در حوزه تولید و نظارت بر فعالیت‌های دانشگاهی در این حوزه، عازم بازار تاریخی کاشان شدند و با حضور در فروشگاه‌های عرضه محصولات نساجی، اقتصاد کاشان در حوزه نساجی را نیز مورد ارزیابی قراردادند و در اینجا بود که سخنگوی ارزیابان که از کشور هندوستان بود اعلام کرد بی‌تردید کاشان قابلیت‌های اساسی و مهمی درزمینهٔ هنر نساجی دارد و سپس آن‌ها در دیدارشان با مسئولان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان و مسئولان کاشان بر اقناع شدن خود در این زمینه تأکید کردند که همین نکته خیال همگی را درزمینهٔ انتخاب کاشان به‌عنوان شهر جهانی نساجی راحت کرد و زمینه‌ای شد تا همگان در کاشان از بهار امسال خود را برای جشن ثبت جهانی این شهر آماده می‌کردند و حتی هنرمندان و مسئولان کاشان شاهد بودن که اولین خانه نساجی استان اصفهان همراه با فروشگاه‌های صنایع‌دستی در پیرامون آن در این شهر تاریخی و دریکی از خانه‌های تاریخی کاشان در حال آماده شدن بود که این خود نوید ثبت جهانی شهر کاشان به‌عنوان شهر جهانی نساجی را می‌داد.

انتهای پیام/