به گزارش خبرنگار میراث‌آریا، نشست هم‌اندیشی تدوین سند ملی میراث‌فرهنگی با حضور فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی، اعظم میرزمانی مدیر امور هنر و صنایع خلاق دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، چهره‌های ماندگار و پیشکسوتان میراث‌فرهنگی، فعالان و متخصصان و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و نمایندگان برخی تشکل‌های مردم‌نهاد، دوشنبه ۲۲ اسفندماه ۱۴۰۲ در سالن فجر وزارتخانه برگزار شد.
در ابتدای نشست فاطمه داوری به همکاری با شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان مرجع سیاست‌گذاری‌ها و راهبری‌های کلان کشور به‌منظور بررسی و تصویب در تدوین سند ملی میراث‌فرهنگی اشاره کرد و به تشریح این سند پرداخت.
مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی با اشاره به تدوین سند در هفت بخش، ادامه داد: بخش اول مبانی، اصول، ارزش‌ها، بخش دوم اهداف و ماموریت‌ها، بخش سوم مسائل، بخش چهارم سیاست‌های کلان، بخش پنجم اقدامات، بخش ششم فعالیت‌های اجرایی و بخش هفتم برنامه‌ریزی و نظام اجرایی است که در چارچوب مد نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین خواهد شد.
او تصریح کرد: چهار بخش اول سند امروز با نظر و اجماع صاحب نظران مورد بررسی قرار می‌گیرد و برای سه بخش دیگر نیز دستگاه‌های ذی‌نفع دخیل خواهند شد.
داوری گفت: تلاشمان بر این است که در این سند ادبیاتی را رقم بزنیم که در چارچوب‌های نظری و دیدگاهی در سطح ملی کاربرد داشته باشد. هم اکنون در حال تدوین کلیات سند هستیم که در آینده تمامی ذی‌نفعان و دستگاه‌ها که جامعه گسترده‌ای را در برمی‌گیرند دخیل خواهند شد.
مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی با اشاره به اینکه بخش‌های مغفولی در نظام حفاظت وجود دارد، ادامه داد: پر کردن این خلاها نیاز به بانیانی دارد که آغازگر باشند و فرصتی برای توانمندی جامعه به‌منظور هدایت مسیر فراهم کنند. انجمن خیرین میراث‌فرهنگی بانی پر کردن این خلاهای ضروری است.
در ادامه اعظم میرزمانی به تشریح وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان نهاد سیاست‌گذاری کشور پرداخت و افزود: شورا از سال ۱۴۰۰ به طور موضوعی به مباحث فرهنگی ورود کرده که میراث‌فرهنگی یکی از حوزه‌های مهم است.
مدیر امور هنر و صنایع خلاق دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به اهمیت نقش میراث‌فرهنگی در اجرایی کردن نقشه مهندسی فرهنگی کشور اشاره و تصریح کرد: فرایند اسناد ملی و عناصر آن در سال ۱۴۰۱ مصوب شده اهتمام بر این است که اسناد با استفاده حداکثری از نظر اندیشمندان و همکاری با صاحب‌نظران در قالب کمیته‌های تخصصی نوشته شود.
او با بیان اینکه شورای انقلاب فرهنگی در صدد تقویت جایگاه میراث‌فرهنگی است، افزود: این سند فراقوه‌ای است و ضمانت اجرا را بالا می‌برد؛ دغدغه اجرا را نداشته باشید.
مهمترین موضوعات مطرح شده در جلسه
واکاوی چالش‌ها و تعیین وظایف سایر دستگاه‌ها از جمله صدا و سیما، آموزش و پروش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت اقتصاد و امور دارایی، کمبود نیروی متخصص و انگیزه‌سازی برای اقبال به رشته‌های مرتبط، تامین منابع مالی برای حفظ میراث‌فرهنگی کشور، مشخص کردن نقش و سازوکار بخش خصوصی، استفاده از واژه‌های تخصصی و علمی، بازنگری قوانین، ارتقای سواد میراثی جامعه، نهادینه کردن و ایجاد علاقه به میراث‌فرهنگی از سنین پایین، آموزش سواد بصری در رسانه ملی، برگزاری رویدادهای فرهنگی در بناهای تاریخی برای عموم مردم، آموزش میراث‌فرهنگی در مدارس، تعامل با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، ارتقای جایگاه سند در کرسی‌های کشور، مشخص کردن نسبت جامعه و حاکمیت با میراث‌فرهنگی، مشخص کردن خط قرمزها بر اساس ارزش‌های میراث‌فرهنگی، داشتن چشم‌انداز، انجام مطالعات جامع‌شناسی، توجه به نقش باستانشناسی، توجه به نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و غیر دولتی از جمله دغدغه‌ها و پیشنهادهای مطرح شده از سوی صاحب‌نظران و پیشکسوتان میراث‌فرهنگی حاضر در جلسه بود.
اعضای جلسه در این نشست چه گفتند؟
در ادامه این نشست برخی از فعالان حوزه میراث‌فرهنگی و پیشکسوتان این حوزه به بیان نظر و دیدگاه خود پرداختند.
آنچه در ادامه می‌آید، اهم نظر، صحبت‌ها و پیشنهادهای اعضای حاضر در این جلسه است.
اعظم میرزمانی: ضمن تبیین نقشه فرهنگی کشور به ارتباط آن موضوعات میراث‌فرهنگی پرداخت و درخصوص موارد مهم در تهیه سند مذکور از جمله تعیین اهداف، مسائل و سیاست‌های لازم مطالبی را ارائه کرد.
محمودگلابچی: با توجه به این که هدف از تهیه سند ایجاد همکاری با سایر دستگاه‌ها برای حفاظت از میراث‌فرهنگی است، لازم است که مسائل و چالش‌های موجود در سیستم فعلی بررسی شده و با توجه به حوزه کاری سایر دستگاه‌ها در راستای سیاست‌های آن‌هت قدم‌هایی برداشته شود.
مژگان اسماعیلی: ضروری است نقش و حوزه اختیارات بخش خصوصی شفاف شود و بر استفاده از واژگان و اصطلاحات تخصصی و علمی به جای واژه‌های روزنامه‌ای استفاده شود.
اسکندر مختاری: صیانت از میراث‌فرهنگی امری همگانی و فرابخشی است بنابراین باید فردی‌کردن موضوع حفاظت و مشارکت علاقه‌مندان برنامه‌ریزی شود. آموزش به اقشار مختلف از جمله کودکان و نیز سایر افراد از اقدامات مهم در تدوین سند است.
فاطمه مهدی‌زاده: آموزش کودکان بسیار اهمیت دارد و نقش ساکنان و افراد محلی در تصمیم‌سازی‌ها در حوزه حفاظت و مرمت نیز دارای اهمیت بالایی است.
احسان ایروانی: در سایر نهادهای دولت از جمله مجلس درک کافی از میراث‌فرهنگی وجود ندارد که این موضوع سبب شده درخواست‌ها و برنامه‌ریزی‌ها به خصوص در حوزه اقتصاد کل و جز برپایه نیازهای حوزه میراث‌فرهنگی نباشد.
علیرضا رازقی: با توجه به تعیین بازه هدف پنج ساله برای سند کلی میراث‌فرهنگی، تهیه حداقل ۲۰ یا ۲۵ ساله آن تاکید داریم. همچنین با توجه به نقش فراقوه‌ای این سند با توجه به جامعه هدف همکاری همه دست‌اندرکاران در تهیه آن ضروری است.
مصطفی پورعلی: ایجاد یک کار مهم مشترک بین تمامی تصمیم‌سازان و دست‌اندرکاران در راستای حل چالش‌های اجرایی و عملیاتی در حوزه میراث‌فرهنگی بسیار اهمیت دارد.
عادل فرهنگی: موفقیت در امر حفاظت از میراث‌فرهنگی تنها وابسته به بودجه اختصاص یافته نیست. فعالیت سایر بخش‌های کلان عمومی و خصوصی و مردمی نیز در موفقیت این امر تاثیرگذار است که متاسفانه در کشور ما مشارکت سایر حوزه‌ها ضعیف بوده است.
منیژه هادیان دهکردی: نیاز به وجود یک برنامه جامع اقدام مشترک در راستای مشخص کردن وظایف همه دست‌اندرکاران بوده و ضروی است که این سند با مشارکت همگی آن‌ها تهیه شود. ماهیت این سند راهبردی است و در ابتدا باید ارزش‌های حوزه میراث‌فرهنگی تبیین شود.
فرامرز پارسی: با توجه به این که وزن همه موارد مطرح شده یکسان نیست باید بر برخی از آن‌ها تاکید شود و موارد بخش خصوصی به تفکیک سرمایه‌گذاران، بهره‌مندان و هنرمندان مشخص بشوند. همچنین همراهی پژوهش در کنار امر پایش ضرورت دارد.
مهناز اشرفی: جایگاه سند باید به لحاظ حقوقی و ارتباط آن با اسناد بالادستی در مقدمه سند مشخص شود و همچنین موضوع پژوهش که پایه و اساس هر نوع حفاظت و آموزش و معرفی است در سند بسیار کمرنگ دیده نشود، همچنین در همه بخش‌ها تاکید بر پژوهش‌های بنیادی، توسعه‌ای و کاربردی شود.
حمیده چوبک: باید در ابتدا یک مفهوم کلی و جامع در تعریف سند ارائه شود همچنین لازم است که سند جامع فرهنگی کشور با توجه به حوزه‌های فرهنگی تهیه شود.
سجاد عسکری: در حوزه میراث‌فرهنگی باید از تمام ظرفیت‌های موجود از جمله ظرفیت خیرین، منابع بین‌الملل، نهادهای تخصصی مانند صندوق احیا و همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی استفاده شود. همچنین باید برخی از قوانین از جمله قانون ثبت به روز شوند.
سید مهدی مجابی: ضروری است که مفاهیم موجود در سند از جمله میراث‌فرهنگی به عنوان کلیدواژه مادر با توجه به شان اجتماعی و مردمی و همچنین دولتی و ملی بودن آن تعریف شود، با توجه به این که این سند قرار است با همکاری سایر نهادها و طی گفتمان مشترک بین آن‌ها تهیه شود بهتر است که عنوان به سندملی مشترک میراث‌فرهنگی تغییر کند.
علیرضا قلی‌نژاد: مسئله اصلی در میراث‌فرهنگی که یک نظام سلسله‌مراتبی بوده انتصابات است، از آن‌جایی که ماهیت امر میراث‌فرهنگی پژوهشی است باید تمام اعضای آن رویکرد پژوهشی‌محور داشته باشند.
یوسف منصورزاده: با توجه به تنوع و تعدد اقوام، زبان و گویش‌ها بر دو حوزه باستانشناسی و مردم‌شناسی در تدوین سند تاکید دارم. همچنین ضروری است بر آموزش عمومی، آموزش تخصصی در راستای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز مدنظر قرار گیرد.
سجاد علی‌بیگی: باید در سند از باستانشناسی به‌عنوان زیرساخت وزارتخانه و گردشگری یاد شود و به مسئله باستانشناسی به صورت مفصل‌تر پرداخته شود. همچنین لازم است رویکردها و سیاست‌های سایر دستگاه‌ها و بازتاب نظرات آن‌ها در این سند گنجانده شود.
رضا ملاحسینی: باید رویکرد اصلی سند مشخص شود که آیا مردمی شدن و یا دولتی شدن میراث‌فرهنگی است و در این راستا لازم است که نقش سمن‌ها و انجمن‌ها به‌عنوان بازوان اجرایی مردمی‌سازی میراث‌فرهنگی مدنظر قرار گیرد.
محمد سالاری: سند ملی میراث‌فرهنگی، یکی از پایه‌ای‌ترین اسناد ملی است که تا کنون جای آن در مجموعه اسناد ملی خالی است و بخشی از آشفتگی ناشی از بی برنامه بودن رویکردهای توسعه‌ای به دلیل نبود آن و بی‌اثر یا کم‌اثر بودن سایر اسناد میراث‌فرهنگی است.
انتهای پیام/
نظر شما