سید دانیال داودی کارشناس حقوق در یادداشتی نوشت: حفار غیر مجاز یا حفار غیرقانونی یک شخص یا گروهی هستند که بدون مجوز رسمی از مقامات مربوطه، فعالیت‌های حفاری را بر روی آثار باستانی و تاریخی انجام می‌دهند. این فرد یا گروه به طور غیرقانونی و بدون رعایت قوانین و مقررات مربوطه، به دنبال کشف و سرقت آثار باستانی و تاریخی هستند.

حفاران غیر مجاز معمولاً به دنبال یافتن آثار باستانی با ارزش هستند که قابل فروش یا قاچاق هستند. آنها معمولاً به صورت زیرزمینی و در مکان‌هایی که ممکن است آثار باستانی مخفی شده باشند، فعالیت می‌کنند. این فعالیت‌ها می‌توانند منجر به تخریب و از بین رفتن آثار باستانی شوند و ارتباط با گذشته و تاریخ را قطع کنند.

حفاران غیر مجاز عموماً به عنوان تهدید جدی برای حفاظت و حفظ میراث فرهنگی شناخته می‌شوند و قوانین و مقررات مربوطه برای جلوگیری و پیگیری این فعالیت‌ها وجود دارد.

قوانین درباره حفاری غیر مجاز

در ایران، قانون حفاظت از آثار باستانی و میراث فرهنگی، موادی را درباره حفاری غیر مجاز تعیین کرده است. در ادامه، به برخی از این مواد قانونی اشاره می‌کنم:

ماده ۱۰: هرگونه حفاری، کاوش، تخریب، سرقت و قاچاق آثار باستانی و تاریخی بدون مجوز رسمی از مقامات مربوطه ممنوع است.

ماده ۱۱: هرگونه حفاری و کاوش بر روی آثار باستانی و تاریخی تنها با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مجاز است.

ماده ۱۲: هرگونه تخریب، تغییر و تخریب آثار باستانی و تاریخی بدون مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ممنوع است.

ماده ۱۳: هرگونه سرقت و قاچاق آثار باستانی و تاریخی ممنوع است و با مجازات‌های قانونی همراه خواهد بود.

ماده ۱۴: هرگونه خرید، فروش و معامله آثار باستانی و تاریخی بدون مجوز رسمی از مقامات مربوطه ممنوع است.

ماده ۱۵: هرگونه انتقال آثار باستانی و تاریخی از محل اصلی آنها بدون مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ممنوع است.

ماده ۱۶: هرگونه تبادل و ورود و خروج آثار باستانی و تاریخی از کشور باید با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صورت گیرد.

مجازات حفاران غیر مجاز

قانون حفاظت از آثار باستانی و میراث فرهنگی، مجازات‌هایی برای حفاری غیر مجاز و تخریب آثار باستانی تعیین کرده است. مجازات‌های اصلی در ایران عبارتند از:

مجازات حبس: در صورت حفاری غیر مجاز و تخریب آثار باستانی، مجازات حبس تا 3 سال ممکن است تعیین شود. مدت حبس ممکن است بسته به شدت تخریب و ارزش تاریخی و فرهنگی آثار متغیر باشد.

مجازات جریمه مالی: علاوه بر حبس، مجازات جریمه مالی نیز برای حفاری غیر مجاز و تخریب آثار باستانی تعیین می‌شود. میزان جریمه مالی بستگی به شدت تخریب و ارزش آثار دارد و ممکن است به میزان قابل توجهی برآورد شود.

مصادره آثار: در صورت حفاری غیر مجاز و تخریب آثار باستانی، آثار مورد حفاظت توسط مقامات قانونی مصادره می شود. این به معنای تصرف قانونی در آثار و بازگرداندن آنها به موقعیت اصلی یا موزه‌ها و مراکز مربوطه است.

راه کار های مقابله با حفاران غیر مجاز

راه کار های زیر می‌توانند در راستای حفظ و حراست از میراث‌فرهنگی کشور مثمر به ثمر باشند تا بیش از پیش بتوان آثار ارزشمند این مرز پرگهر را از گزند حفاران مصون داشت.

آگاهی عمومی: اطلاع‌رسانی و آگاهی عمومی درباره اهمیت حفظ و حفاظت از میراث فرهنگی می‌تواند بسیار موثر باشد. با اطلاع‌رسانی به مردم درباره ارزش آثار باستانی و تاریخی و خطرات حفاری غیر مجاز، می‌توان آگاهی آنها را در این زمینه افزایش داد و همکاری آنها را در گزارش فعالیت‌های مشکوک تشویق کرد.

قوانین و مقررات محکم: تدوین و اجرای قوانین و مقررات محکم و کارآمد برای حفاظت از میراث فرهنگی امری ضروری است. این قوانین باید شامل مجازات‌های سخت برای حفاران غیر مجاز و خرابکاران آثار باشد تا از انجام این فعالیت‌ها منع شوند.

تقویت نظارت و اعمال عمل: تقویت نظارت و اعمال عمل مقامات مربوطه بر روی فعالیت‌های حفاری غیر مجاز و تخریب آثار باستانی بسیار مهم است. باید از منابع کافی برای نظارت و پیگیری فعالیت‌های مشکوک در این زمینه استفاده شود.

تشویق همکاری مردم: تشویق مردم به همکاری با مقامات مربوطه و گزارش فعالیت‌های مشکوک می‌تواند در شناسایی و متوقف کردن حفاران غیر مجاز مؤثر باشد. باید اطلاعات و شماره‌های تماس مربوطه در دسترس عموم قرار گیرد تا بتوانند به راحتی گزارش دهند

همکاری بین‌المللی: همکاری بین‌المللی در حفاظت از میراث فرهنگی نیز بسیار مهم است. کشورها باید با یکدیگر همکاری کنند و اطلاعات و تجربیات خود را در این زمینه به اشتراک بگذارند تا بتوانند موثرتر در مقابله با حفاران غیر مجاز عمل کنند.

تقویت یگان حفاظت: برای مقابله با حفاران غیر مجاز لازم است وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ترتیبی اتخاذ کند تا کمبود سرمایه انسانی رفع شود، همچنین تجهیزات مدرن و کار آمد در اختیار یگان قرار گیرد تا با پایش دقیق و هدفمند از حفاری غیر مجاز جلوگیری به عمل آید.

در پایان باید گفت حفاری غیر مجاز نه تنها به تخریب و از بین رفتن آثار باستانی و تاریخی منجر می‌شود، بلکه تأثیرات منفی بسیاری بر جوامع و فرهنگ جامعه دارد. این فعالیت‌ها باعث از بین رفتن اطلاعات تاریخی و فرهنگی مرتبط با آثار باستانی می‌شود و ارتباط با گذشته و ریشه‌های فرهنگی ما را قطع می‌کند. همچنین، آثار باستانی و تاریخی ارزشمندی هستند که به عنوان شاهدانی از تمدن‌ها و فرهنگ‌های گذشته، برای ما ارزش تاریخی، آموزشی و هنری دارند. بنابراین حفاری غیر مجاز یک فعالیت غیرقانونی است و حکومت ها با تعیین مجازات‌های حبس، جریمه مالی و مصادره آثار، قوانین و مقررات مربوطه سعی در جلوگیری از این فعالیت‌ها دارند. از طرفی، همکاری بین نهادهای مختلف و اجرای قوانین مربوطه می‌تواند در جلوگیری از حفاری غیر مجاز مؤثر باشد.

به عنوان شهروندان، ما نیز می‌توانیم در حفاظت از میراث فرهنگی سهیم باشیم و با احترام به قوانین و مقررات مربوطه، اطلاع رسانی درباره حفاظت از آثار باستانی و گزارش هر نوع فعالیت غیرمجاز به مقامات قانونی، می‌توانیم به حفظ و حفاظت از میراث فرهنگی کشورمان کمک کنیم.

انتهای پیام/