مریم بدالهاشم‌پو به اعتقاد کارشناسان طبیعت‌گردی دیدن نقاط بکر و دست نخورده و تجربه چیزهایی که تاکنون در زندگی روزمره با آن مواجه نشدیم تعریفی است که تقریباً در ادبیات طبیعت‌گردان عمومیت دارد. این شاخه از گردشگری که به اکوتوریسم هم شهرت دارد، ساده‌ترین و در عین حال کم هزینه‌ترین و پرجاذبه‌ترین نوع گردشگری است که به جز تفریح و سرگرمی، آموزش، حفظ محیط زیست، جامعه محلی از آسیب‌های احتمالی حتی به معنویات ،سیر و سلوک انسان و درک رموز وجودی انسان هم توجه دارد. اکوتوریست‌ها یا بوم گردشگران معتقدند طبیعت‌گردی یا بوم گردشگری یک
سفر مسئولانه به طبیعت است که در آن محیط زیست حفظ می‌شود و رفاه مردم محلی ارتقا می‌یابد که حداقل آسیب را به طبیعت و فرهنگ وارد می‌کند.دوئلی مهیج با امواج رودخانه
طبیعت‌گردی یا بوم گردشگری به تناسب جذابیت‌های متعددش دارای انواع مختلفی است که هرکدام به صورت یک رشته تخصصی در دنیا فعالیت دارد. این شاخه‌های گردشگری که ظرفیت‌های آن در کشور به وفور یافت می‌شود به طور پراکنده به عنوان زیرشاخه‌هایی از طبیعت‌گردی در ایران فعال است و هنوز تا تخصصی شدن فاصله بسیار دارد.
یکی از این شاخه‌های پرطرفدار و مهیج «رفتینگ» است. سفر رودخانه‌ای سوار بر قایقی مخصوص و دوئلی مهیج با امواج خروشان رودخانه. سفری که از ورزش گرفته تا تفریح، آموزش، توجه به حفظ محیط زیست و اکوتوریسم منطقه را در برنامه دارد. خوشبختانه این شاخه از گردشگری ماجراجویانه که در زیرشاخه طبیعت‌گردی جای می‌گیرد، به تازگی فعالیتش را در رودخانه هراز مازندران آغاز کرد تا پازل این استان به عنوان نگین طبیعت‌گردی کشور یکی پس از دیگری تکمیل شود. البته این تعریفی است که موسس انجمن رفتینگ ایران در گفت‌وگو با سایت میراث آریا ارائه می‌دهد.
مدیرعامل انجمن رفتینگ ایران و برگزارکننده تور رفتینگ در رودخانه هراز مازندران معتقد است، رفتینگ فعالیتی توریستی است که توریسم ماجراجویانه ورزشی را در دل خود دارد و از تمام اصول اکوتوریسم تبعیت می‌کند.
«کیانوش محرابی» با بیان این‌که گسترش گردشگری توسعه پایدار است، اظهار کرد: برنامه‌ریزی باید به نحوی صورت گیرد که منابع طبیعی پایان نداشته باشد و با درآمدزایی برای جامعه محلی استقلال آن حفظ شده و خودکفا شود. به همین دلیل در کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری توجه خاصی به این رشته می‌شود. چراکه در بسیاری از این مناطق دوردست طبیعی امکان اشتغالزایی وجود ندارد. بنابراین با راه‌اندازی این شاخه‌های گردشگری که می‌تواند باعث اشتغالزایی برای جوامع روستایی شود به حفاظت از طبیعت نیز کمک می‌شود.
گسترش گردشگری توسعه پایدار
وی بر رعایت اصول ایمنی و زیست‌محیطی در این شاخه از طبیعت‌گردی تاکید کرد و افزود: کشورهای زیادی استانداردهای ایمنی و رعایت اصول اکوتوریسمی برای رفتینگ طراحی کرده‌اند و شرکت‌های توریستی، باشگاه‌های رفتینگ و قایقرانی، کمپ‌های رودخانه و سایر فعالان گردشگری رودخانه برای دریافت مجوز لازم متعهد می‌شوند اصول حفاظت محیط طبیعی رودخانه و پیرامون آن را رعایت کنند و در تمانی فعالیت‌ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم با جامعه محلی همکاری و مشارکت نزدیک داشته باشند.
مدیرعامل انجمن رفتینگ ایران در تشریح اصول اکوتوریستی در رفتینگ گفت: تمامی دست‌اندرکاران، گردانندگان تورها، اقامتگاه‌های رودخانه، جامعه محلی میزبان و گردشگران در قبال طبیعت مسئول هستند و به هیچ وجه محیط طبیعی را آلوده نمی‌کنند. از راهنمایان رودخانه‌ای گرفته تا آشپز، راننده، کارکنان اقامتگاه‌ها، رستوران‌های بین راهی و سایر دست‌اندکاران رفتینگ از افراد محلی ساکن در رودخانه‌ها هستند. این فعالیت به نحو قابل توجهی باعث اشتغالزایی برای جوامع محلی می‌شود. به عبارتی پس از مدت کوتاهی می‌تواند به یک فعالیت اقتصادی بومی تبدیل
شود.
رفتینگ، بهترین انگیزه برای حفظ محیط زیست
محرابی با بیان این‌که رفتینگ اشتغال مردم بومی به عنوان مهم‌ترین هدف در توسعه گردشگری و حفظ محیط زیست به عنوان مهم‌ترین نگرانی از آسیب‌های گردشگری را هدف قرار داد، خاطرنشان کرد: رفتینگ دقیقاً شاخه‌ای از گردشگری است که با سرمایه‌گذاری و رونق آن تجربه مثبت برای گردشگران و مردم بومی فراهم می‌شود. درآمد ناشی از این فعالیت مستقیماً سطح کیفی زندگی مردم محلی را ارتقا می‌دهد. همین افزایش سطح زندگی مردم محلی مهم‌ترین انگیزه برای حفظ مجیط زیست طبیعی می‌شود.
این فعال ورزشی-گردشگری به طرح «اکو رفتینگ» به منظور شناسایی رودخانه‌های ایران با هدف توسعه پایدار اکوتوریسم رودخانه‌ای در تابستان امسال اشاره کرد و افزود: با حمایت کمیته ملی طبیعت‌گردی تیم کارشناسی انجمن رفتینگ کشور طرح بررسی وضعیت و پاکسازی رودخانه‌های دارای ظرفیت رفتینگ در کشور به ویژه در استان‌های چهار‌محال‌و‌بختیاری، البرز، گیلان و مازندران را انجام داد تا بتوانیم به مرور شاهد توسعه رشته‌های مختلف طبیعت‌گردی در کشور باشیم.
آمادگی هراز مازندران برای تورهای رفتینگ در کشور
وی گفت: با بررسی‌های صورت گرفته توسط تیم حرفه‌ای انجمن رفتینگ کشور بخشی از رودخانه هراز به طول تقریبی 10 کیلومتراز نظر عواملی چون درجه سختی آب، سرعت امواج، وضعیت دسترسی و چشم‌اندازهای طبیعی برای راه‌اندازی و توسعه اکورفتینگ مناسب تشخیص داده شد و اکنون رودخانه هراز برای تور رفتینگ آماده است.
مدیرعامل انجمن رفتینگ ایران در دفاع از ضرورت اجرای این طرح گفت: بیشتر رودخانه‌های ایران در مناطق دوردست واقع شده‌اند. یعنی جایی که امکان اشتغالزایی وجود ندارد یا فعالیت در آن مناطق بسیار محدود و برای دولت پرهزینه است. از طرف دیگر آلودگی آب رودخانه و طبیعت به عنوان مشکلاتی جدی جان انسان‌ها را تهدید می‌کنند. در محورهای اصلی این طرح هم به حفاظت از طبیعت، توسعه اقتصادی در جامعه محلی و توسعه گردشگری در منطقه و کشور توجه شده است. یعنی اجرای این طرح که به توسعه پایدار اکوتوریسم رودخانه‌ای می‌پردازد هم باعث حفاظت از آب رودخانه و محیط
طبیعی می‌شود و هم با اشتغالزایی رفاه را برای جامعه محلی به همراه می‌آورد.
محرابی با اشاره به اثرات متعدد طرح اکو رفتینگ اظهارکرد: این طرح دارای ارزش ملی و بین‌المللی زیادی است. چرا که با توسعه آن می‌توان رودخانه‌های دارای قابلیت رفتینگ را به عنوان یکی از قطب‌های بین‌المللی اکوتوریسم رودخانه‌ای در دنیا معرفی کرد و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به منطقه آورد تا برای کشور ارزآوری شود و منطقه به لحاظ اقتصادی تحول یابد.
وی افزود: این طرح نه تنها باعث ایجاد تفریح سالم در میان جوانان روستایی می‌شود و از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری می‌کند، بلکه این توان را دارد تا مهاجرت معکوس را رقم بزند. به طوری که بسیاری از روستاییان ساکن شهرها یا شهرنشینان برای سرمایه‌گذاری و مشارکت در اجرای طرح به روستا مهاجرت کنند.
برگزارکننده تور رفتینگ در رودخانه هراز مازندران از اجرای این طرح و رونق رفتینگ در یک منطقه به عنوان پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری برای آمادگی در حوادث غیر مترقبه و مدیریت بحران یاد کرد و گفت: توسعه اکوتوریسم رودخانه‌ای باعث می‌شود هنگام حوادثی مانند سیل، از امکانات و مهارت‌های قایقران‌ها برای امداد‌رسانی و کمک به آسیب‌دیدگان استفاده شود.
وی از این طرح به عنوان یکی از عوامل موثر در کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی یاد کرد و افزود: تورهای رفتینگ از جمله فعالیت‌های سالم و هیجان‌انگیز است که انرژی جوانان را تخلیه و حس ماجراجویی آنان را ارضا می‌کند. به همین دلیل این تفریح تا حد زیادی از رانندگی و موتورسواری خطرناک جلوگیری می‌کند. به علاوه اینگونه فعالیت‌ها باعث می‌شود جوانان کمتر گرفتار اعتیاد شوند.
رئیس هیأت مدیره انجمن رفتینگ ایران به تجربیاتش در خصوص اکوتوریسم رودخانه‌ها در منطقه هیمالیا و شیوالیک در کشورهای هند و نپال اشاره کرد و افزود: گردشگری رودخانه‌ای و رفتینگ در دنیا رشد بسیار زیادی داشت. این شاخه گردشگری رودخانه‌ای در بسیاری از کشورهای دنیا نظیر هند، نپال، آرژانتین، ترکیه، نیوزلند، استرالیا، کانادا و شیلی به کمک روستاییان آمده و نه تنها آن منطقه را از نظر اقتصادی متحول کرده، بلکه به ارتقاء فرهنگی آنان مدد رساند. به طوری که سالانه 120 تا 150 جشنواره و همایش در زمینه توریسم رودخانه‌ای برگزار می‌شود تا هم مناطق مستعد
برای توریسم رودخانه‌ای در میان گردشگران بیشتر معرفی شود و هم روستاییان برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در گردشگری رودخانه‌ای تشویق شوند.
انتهای پیام/
