به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، مجموعه‌ای مقابر از قرن هشتم هجری در انتهای خیابان چهارمردان (انقلاب)، جنب گلزار شهدا و در بخش شرقی شهر، درون باغی کوچک به‌نام «باغ گنبد سبز»، به‌یادگار برجای مانده است.

این منطقه را در گذشته «دروازه کاشان» می‌خوانده‌اند و گنبدهایش به «گنبدهای دروازه کاشان» معروف بوده‌اند. دو تا از این گنبدها با توجه به کتیبه‌‌های تاریخی موجود، مدفن امرای خاندان علی‌صفی فرمانروایان مستقل قم در قرن هشتم قمری است.

کتیبه سوم متأسفانه از بین رفته و تاریخ و صاحب گنبد معلوم نیست؛ اما با توجه به مدارک مختلف، این گنبد از نظر تاریخی مربوطه به همان دوره است و احتمالاً به یکی دیگر از افراد خاندان علی‌صفی تعلق دارد.

مردم قم این سه بنا را به‌صورت مجموعه مدفن سعد و سعید و مسعود ــ از بزرگان اعراب اشعری و احیاکنندگان قم در دوره اسلامی ــ می‌‌دانند. چنین تصور می‌رود که «سعید» تصحیف تلفظ «صفی» و دو نامِ دیگر مکمل سجع باشد.

براساس کتیبه تاریخی، این سه گنبد مدفن خواجه اصل‌الدین، خواجه‌صفی و شخص گمنام دیگری است. البته به‌غیر از افراد نام‌برده، افراد دیگری از همان خاندان نیز در این گنبد مدفون هستند.

این مجموعه نمادی از معماری اسلامی و ایرانی است که تزئیناتی شامل انواع تکنیک‌های گچ‌بری در آن به‌کار رفته و از گنبد سلطانیه تأثیر پذیرفته و نوع آجرچینی منظم و متحدالشکل و طرح‌های بسیار زیبای آن از شمسه و اسپر کار شده است.
همچنین کتیبه‌هایی به‌خط ثلث یا کوفی با گچ‌بری برجسته سفیدرنگ و زمینه لاجوردی با نقوش اسلیمی میان دو حاشیه نقش‌ونگار شده و در ادامه طاق‌نماها و درگاه‌های چندگانه‌ای که به‌صورت قرینه و مقرنس گشته حاکی از شیوه‌های متنوع گچ‌بری چندرنگ است.

مقابر باغ گنبد سبز به‌خاطر نوع قدمت تاریخی و معماری اسلامی و ایرانی در پانزدهم دی ۱۳۱۰ به‌شماره ۱۲۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

این اثر در ایام مختلف سال به‌ویژه در نوروز 96 میزبان گردشگران داخلی و خارجی و هنردوستان است تا از نزدیک با یک اثر فاخر هنری و تاریخی آشنا شوند.

انتهای پیام/