ماشته نوعی پارچه است و در دسته بندی رشته‌های صنایع دستی، در دسته نساجی سنتی قرار می‌گیرد، ماده اولیه آن پشم ریسیده است که در حال حاضر از نخ‌های پلی استر و آکریلیکی موجود در بازار استفاده می‌کنند.

در استان لرستان نزدیک به 200 کارگاه خانگی و کوچک در این رشته فعالیت دارند و همچنان از رونق استفاده برخودار هستند.

هنوز هم پس از فراز سالیان دراز از قدمت این پوشینه زیبا و گرما بخش، از این پوشش به عنوان پتو و یا تحت عنوان ‌جای رختخوابی استفاده می‌شود.

در سالیان اخیر به خاطر مقاومت و طرح و رنگ خاص این هنر در دیگر وسایل کاربردی مانند کیف، رومیزی و رویه مبل و صندلی نیز استفاده می‌شود.

ماشته فقط یک پوشش پشمی نیست هر رنگ از این پوشش، فرهنگ و هنر لرستان را فریاد می‌زد با صمیمیتی خاص مردمان این دیار که از کودکی در میان این پوستین خوش آب و رنگ آرمیده‌اند و با خاطرات شب زمستان از آن به گرمی یاد می‌کنند.

ابزار بافت در ماشته‌بافی شامل دار ماشته‌بافی چهار وردی، چرخ چله پیچی، چرخ ماسوره پیچی و ماکو و ماسوره است؛ در واقع قسمت اصلی دار شامل چهار ورد است که وظیفه تقسیم تارهای چله را به عهده دارد، این وردها توسط چهار پدال به پایه دار وصل می‌شوند و هنگام بافت با جابجایی هماهنگ آن‌ها توسط پاهای بافنده عمل بافت صورت می‌گیرد.

مرغوبیت ماشته بستگی به مواد اولیه و نوع بافت آن دارد و تاریخچه هنر جاجیم‌بافی به‌طور دقیق مشخص نیست، اما در قرن چهارم مؤلف حدودالعالم انواع بافته‌هایی را که با جاجیم سنخیت داشته و در نواحی گوناگون بافته می‌شده نام برده شده است و با توجه به اینکه بافته‌ها و منسوجات پشمی به مرور زمان بر اثرسرما و گرما و یا تماس با خاک از بین خواهد رفت به این دلیل نمی‌توان گفت تاریخ دقیق آن مربوط به چه زمانی است. اما با توجه به پیشینه هنر نساجی که با توجه به مدارک کشف شده، قدمت آن به ۶۵۰۰ سال پیش بر می‌گردد می‌توان حدس زد که قدمت هنر جاجیم بافی آنچنان فاصله زیادی با قدمت نساجی نداشته باشد.

* گزارش از یعقوب دالوند، مسئول روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان

انتهای پیام/