خانه‌ای پررمز و راز در کوهبنان

خانه‌ها اولین مکانی که آرامش را به بشریت اهدا کردند، خانه‌های قدیمی در سایه روح و صفای باطن ساکنانشان و داستان‌ها و قصه‌های نسل‌های مختلف خانه‌هایی پررمزراز هستند که هرکدام با هر خشت و آجرشان با بیننده سخن می‌گویند. این خانه‌ها بخشی از حافظه یک شهرند و خانه امیرسیف‌الدین بخشی از حافظه شهر کوهبنان است و بزرگان زیادی را به خود دیده است.

خانه‌ای برای بزرگ‌مردان

دلیل نامیدن این محل به این اسم بدین دلیل بوده که این مکان توسط عباس خان امیر سیف‌الدینی که از که از افراد مشهور و صاحب‌نام کوهبنان بوده بنا نهاده شده است و لازم به ذکر است که این خانه محل پرورش بزرگانی چون پروفسور سیف‌الدینی و دکتر محمود روح‌الامینی پدر علم مردم‌شناسی و چهره ماندگار کشور بوده است که هم‌اکنون این شخصیت‌ها از مفاخر ایران هستند.

این بنا در شهرستان کوهبنان واقع شده است. کوهبنان در قسمت شمال غربی استان کرمان قرار گرفته و فاصله این شهر تا مرکز استان 168 کیلومتر است رشته‌کوه‌های به‌هم‌پیوسته کوهبنان از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارد. بلندترین نقطة کوهبنان کوه داودان است که 3660 متر ارتفاع دارد. (علت این نام‌گذاری،‌ رویش گیاهان دارویی در آن است.) از شمال به شهرستان بافق، از جنوب به شهرستان زرند و از مشرق به شهرستان راور و بهاباد و از مغرب به نوق رفسنجان و زرند محدود است. این شهر جمعیتی بالغ بر 25 هزار نفر جمعیت دارد.

معماری اصیل

طبق بررسی‌های صورت گرفته و سبک معماری و همچنین منابع موجود قدمت این اثر به اواخر دوره قاجار برمی‌گردد. سبک معماری این ساختمان مانند اکثر خانه‌های ایران درون‌گرا است به‌نحوی‌که حیاط این عمارت در مرکز و دورتادور آن به وسیله اتاق‌هایی که هرکدام با توجه به نحوه قرارگیری کاربری خاص خود را دارند احاطه شده است. اتاق‌ها طوری تعبیه شده‌اند که محل زندگی روبه آفتاب و مطبخ و اتاق‌های خدماتی در جبهه‌هایی پشت به آفتاب واقع شده‌اند. این خانه مشتمل بر هفت اتاق و همچنین مطبخ و انبار غله است.

 سه اتاق در ضلع غربی قرار دارند که به یک راهرو منتهی می‌شوند و با درهایی به هم راه دارند و در ضلع شمالی این عمارت نیز سه اتاق به همراه مطبخ قرار دارند در ضلع جنوبی دو اتاق بسیار کوچک تودرتو قرار دارند که در جوار پایابی که منتهی به قنات چماه است که آب آن از شمال کوهبنان و منطقه‌ای بنام شوئیه سرچشمه می‌گیرد تأمین می‌شود. لازم به ذکر است که با توجه به سردی هوا در کوهبنان بازشوها بسیار کوچک و جرزها نیز قطور هستند.

از ویژگی‌های این بنای منحصربه‌فرد بدانیم

در سال‌های اخیر تعمیراتی همچون کف سازی و اندود نمای داخلی و بیرونی و همچنین گچ‌بری‌هایی در این مجموعه توسط سازمان میراث‌فرهنگی صورت گرفته که به نحو بسیار مطلوبی اجرا شده است و همچنین در حال حاضر محوطه خانه در کف آن فرسوده شده در دست اقدام برای مرمت و کف‌سازی با آجر قزاقی است.

نوع بهره‌برداری از اثر در گذشته خدماتی-رفاهی بوده ولی در سال‌های اخیر از آن به‌عنوان دفتر میراث‌فرهنگی واحد کوهبنان استفاده شده که برای این منظور تعمیراتی در این خانه انجام گرفته و در حال حاضر شرایط بسیار مناسبی از لحاظ ایستایی دارد.

با توجه به اینکه این مکان تحت تملک دانشگاه آزاد بوده در گذشته از آن به‌عنوان مهمانسرا استفاده می‌کردند و به همین دلیل دخل و تصرفاتی در این مجموعه انجام شده که آن شامل تعبیه سرویس بهداشتی و آشپزخانه بوده که ایجاد چنین فضاهایی با کمترین دخل و تصرفاتی انجام شده است.

خانه سیف‌الدین، اثری زیباشناسانه

انسان از زمانی که به معماری مبادرت ورزیده، به نیازهای روحی، باطنی و حس زیبایی‌شناسی نیز توجه داشته است. معماری ایرانی که متبلور زیبایی‌شناسی در طول سالیان متمادی بوده؛ می‌تواند منبعی غنی جهت اقتباس اصول زیبایی‌شناسی در معماری باشد. مبانی کمی و کیفی در معماری سنتی که مربوط به مقولهٔ زیباشناختی و اصول بصری حاکم بر ساختار و تناسبات هستند؛ منجر به بروز زیباشناختی می‌شود.

انتهای پیام/

کد خبر 1399041813

برچسب‌ها