به‌گزارش خبرنگار میراث‌آریا به‌نقل از مهر، مریم جلالی که به مناسبت هفته دولت برای بازدید از خبرگزاری مهر رفته بود در گفت‌و‌گو با خبرنگار این خبرگزاری، اظهار کرد: حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چند ساحتی است از یک‌فراز و نشیب عجیب چند ساله گذشته است از جمله اینکه زمانی زیر مجموعه وزارت ارشاد یا وزارت صمت بود و بعد هم که به صورت مستقل فعالیت می‌کرد و در نهایت به سازمان میراث‌فرهنگی ملحق شد این تغییر ساختار موجب شده تا آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های وظایف و تکالیف سازمانی صنایع‌دستی مخدوش شود.
معاون صنایع‌دستی کشور افزود: ما از سال‌ها قبل سازمانی به نام میراث‌فرهنگی با آن پیشینه را داشتیم سازمان گردشگری با رویکردهای جدیدتر نیز به وجود آمده بود و بعد سازمان صنایع‌دستی با این سه‌گانه در کنار هم قرار گرفت. پس آن پیوند لازم برای پیوستن این سه بخش کنار هم در یک وزارتخانه اتفاق نیفتاده و هرکدام کار خودشان را انجام می‌دادند و هیچ انسجامی بین آنها نبود. حالا یکی از اهداف مهندس ضرغامی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی انسجام این سه حوزه و خدمات متقابلی است که می‌توانند به هم بدهند. مثلاً پایگاه‌های میراث‌فرهنگی می‌تواند در اختیار صنایع‌دستی قرار گیرد و صنایع‌دستی نیز می‌تواند با گردشگری و بوم‌گردی همراه شود یعنی ما باید این انفکاک را از بین ببریم.
کمک بازوهای اجرایی وزارت میراث‌فرهنگی به قابلیت‌های صنایع‌دستی
او اضافه کرد: بازوهای اجرایی مانند صندوق احیا یا شرکت مادر تخصصی از طرفی می‌تواند به قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای که صنایع‌دستی دارد تعبیر شود زمانی که شما یک بنگاه اقتصادی در وزارتخانه تعیین می‌کنید اولین فکری که به ذهن می‌آید این است که از صنایع‌دستی نیز می‌توانیم استفاده کنیم چون صنایع‌دستی تبدیل فرهنگ به محصول است. بنابراین بنگاه‌ها و دستگاه‌هایی که تشکیل می‌شود اولین رغبتی که دارند این است که می‌توانند در حوزه صنایع دستی نیز کار کنند دومین نکته وجاهت و حیثیتی است که صنایع‌دستی دارد زمانی که جایی به نام صندوق احیا معرفی می‌شود.
جلالی گفت: اولین چیزی که به ذهن می‌آید احیای صنایع‌دستی و هنرهای سنتی است اگر بتوانیم نقشه درستی برای اتصال صف و ستاد ایجاد کنیم هیچ اشکالی ندارد که چنین مراکزی هم به حوزه صنایع دستی بپردازند الان وزارتخانه‌های صمت، ارشاد، اقتصاد، آموزش و پرورش سازمان تبلیغات اسلامی شهرداری‌ها به نوعی زمانی که می‌خواهند رویدادی برگزار کنند از صنایع دستی نیز استفاده می‌کنند و آن را در برنامه خود قرار می‌دهند این موضوع هم فرصت و هم تهدید به شمار می‌آید اگر ما بتوانیم از این بازوهای اجرایی به خوبی استفاده کنیم این یک فرصت است.
فرصت‌سازی و فرصت‌طلبی را در دستور کار دارم
معاون صنایع‌دستی کشور در ادامه گفت: من فرصت‌سازی و فرصت‌طلبی را در این عرصه در دستور کار دارم پس اگر صندوق احیا می‌تواند کار کند، انجام دهد. اینها بازورهای اجرایی یک دستگاه سیاست‌گذار هستند. آن چیزی که ایجاد سوال می‌کند این است که این همه متولی وجود دارد اما خروجی آنها چیست. ما باید در برنامه‌ریزی فرهنگی همگرایی و هم‌افزایی ایجاد کنیم تا خروجی مدنظر دغدغه‌مندان فرهنگی احصا شود.
جلالی یادآور شد: ما در صنایع‌دستی حوزه‌های شریک، ذی‌نفوذ و ذی‌نفع داریم مانند بنگاه‌های خصوصی، دستگاه‌های متولی صادرات حتی وزارت امور خارجه نیز دخیل هستند. قانونی که در وزارت صمت یا گمرک وضع می‌شود حتماً روی صنایع‌دستی هم تأثیر می‌گذارد. اینکه می‌گویم صنایع‌دستی صدا ندارد به این دلیل است که برخی اوقات قوانینی در اتاق‌های دربسته نوشته می‌شود که در آن یادشان رفته ملاحظات صنایع‌دستی را نیز در آن بگنجانند.
او اظهار کرد: ما تحول در رویکرد، ساز و کار و محتوا را خواهیم داشت. در تحول ساز و کاری این اتفاق می‌افتد که دستگاه‌های مزاحم حذف و دستگاه‌های تسهیلگر و کمک‌های تسهیلاتی اضافه می‌شوند. ما معمولاً درگیر چگونگی می‌شویم اما از چرایی غافلیم درحالی که اگر برنامه ریزی ها هدفمند باشد و هدف‌ها شفاف باشند آن زمان هر کسی که در راستای این برنامه‌ریزی می‌تواند کمک کند؛ یاری می‌کند و موانع حذف می‌شود. یکی از اقداماتی که آقای ضرغامی انجام داد و وزارت میراث‌فرهنگی جزو اولین دستگاه‌هایی بود که قبل از شورای مقررات زدایی وارد عمل شد، ثبت محور کردن حوزه صنایع‌دستی بود و اینکه مجوزهای غیرضروری را برداشت و گفت هر کسی می‌خواهد در این حوزه کار کند، تنها ثبت کند.
این مقام مسئول ادامه داد: مرزهای باریکی بین صنایع سنتی و صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وجود دارد من می‌توانم یک صنعتگر یا تولیدکننده باشم و تولیدم هنری نباشد اما کارت صنایع‌دستی بگیرم و از امکانات آن بهره ببرم از طرفی هم ممکن است برعکس باشد هنرمندی که کار منحصر به فردی تولید می‌کند اما نمی‌تواند کارت صنایع‌دستی بگیرد. اینها اتفاقاتی است که در این چند پارگی افتاده و یکی از تلاش‌ها مقررات‌زدایی و همگرایی و جلوگیری از موازی‌کاری‌ها است. ما کار موازی زیادی با سازمان‌های مختلفی از جمله فنی و حرفه‌ای، مشاغل خانگی، کارگاه‌های زودبازده، آموزش و پرورش، عشایر و روستایی و غیره داریم اما در نهایت باید انعطاف لازم را برای رسیدن به این هدف داشته باشیم.
اعتبارات صنایع‌دستی افزایش یافته است
معاون صنایع‌دستی کشور در ادامه گفت: حوزه صنایع‌دستی در گذشته کمترین اعتبار را داشته اما در حال حاضر این اتفاق برعکس شده است. الان بودجه بین سه حوزه تقسیم شده بنابراین اگر بودجه برابر نباشد خیلی کمتر از بقیه نیست. ما در جلسات بودجه شرکت کرده‌ایم و تقسیم اعتبارات بین سه حوزه کاملاً عادلانه است. ما قوانینی مثل بودجه‌های هزینه‌ای بودجه‌های تملیکی یا ساختار درآمدی داریم. میراث‌فرهنگی و گردشگری درآمد دارد ولی صنایع‌دستی بیشتر تسهیل‌گری است و باید نظام بودجه‌بندی را تصحیح کنیم.
او افزود: این کار در جلسات ستاد تحول انجام می‌شود تا بتوانیم از اعتبارات دستگاه‌های دیگر استفاده کنیم چون اهداف مشترک زیادی داریم. سهم صنایع‌دستی از جذب اعتبارات تبصره ۱۸ از همه دستگاه‌ها بیشتر بوده و این اتفاق برگ برنده‌ای به حساب می‌آید. امیدواریم در بودجه ۱۴۰۲ اعتبارات بیشتری بگیریم البته این فقط اعتبار نیست بلکه باید ارتباطات و اختیارات بیشتر نیز به دست بیاوریم.
جلالی ادامه داد: درباره برنامه هفتم توسعه نیز جلسات متفاوتی برگزار شد جلسات فوق تخصصی با مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار کردیم ما در آستانه برنامه هفتم هستیم هر اندازه تلاش ما بتواند زمینه‌سازی حضور ما را در برنامه‌ها هفتم بیشتر کند در آن صورت می‌توانیم در ۵ سال آینده دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌هایی که تدوین می‌شود را مبتنی بر آن برنامه پیش ببریم ما هم‌پوشانی عجیبی با صنایع خلاق داریم که اتفاقاً بودجه عظیمی نیز برای آن گذاشته می‌شود ولی کسی به آن دقت نکرده که صنایع‌دستی خلاق‌ترین صنایع است. اگر ما شرکت‌های دانش‌بنیان را داریم که رشد می‌کنند و اعتبار زیادی دارند پس باید در راستای صنایع‌دستی فعالیت کنند ما باید جرقه اتصال و قلاب اعتبارات و ارتباطات و اختیارات سایر دستگاه‌ها را بزنیم.
او یادآور شد: ما هر سال فارغ التحصیلان صنایع‌دستی زیادی داریم اما نمی‌توانیم آنها را جذب کنیم چون قوانین سازمان امور استخدامی فعلاً اجازه جذب افراد را نمی‌دهد. در حال صحبت هستیم تا بتوانیم این مسئله را حل کنیم و نیروی انسانی جذب کنیم. وزارت میراث‌فرهنگی در آزمون استخدامی نبود در حالی که باید وارد شویم. از طرفی برنامه آموزش شاغلان را داریم کسانی که در حوزه صنایع‌دستی کار می‌کنند باید بتوانند آموزش ضمن خدمت ببینند و دانش خود را در این حوزه بالا ببرند.
مثلث قابلیت، فرصت و انگیزه
معاون صنایع‌دستی کشور اضافه کرد: مثلثی تحت عنوان قابلیت، فرصت و انگیزه را داریم در صنایع‌دستی قابلیت وجود داشته اما فرصت‌ها داده نشده و انگیزه‌ها نیز تقویت نشده است ما افراد با انگیزه و افرادی که فرصت داشته باشند را کمتر داریم. اتفاقاً در استان‌ها رئیس اداره‌ها داریم که بسیار با انگیزه هستند فقط اینکه باید به آنها فرصت بیشتری داده شود و قابلیت‌های آنها را افزایش داد. تمام تلاش ما تقویت این بدنه است ما نشست معاونان صنایع‌دستی را برگزار کرده و رویکردهای جدید را ابلاغ کرده‌ایم تا کسانی که با این رویکرد جدید هم راستا و هم‌سو باشند ما را همراهی کنند.
جلالی گفت: اما اگر کسی با این سرعت، انگیزه و رویکرد نتواند همراه شود، حتماً تغییر می‌کن. مطمئن باشید نگاه آموزشی‌مان را غلبه می‌دهیم. چون معتقدیم شناخت گام اول حرکت است اگر شناخت وجود نداشته باشد بعد از آن حرکت‌ها معنادار نمی‌شود. اگر به تاریخچه صنایع‌دستی نگاه کنید می‌بینید فرهیخته‌ترین و فرهنگی‌ترین افراد هنرمندان صنایع‌دستی بوده‌اند که در سازمان صنایع‌دستی کار می‌کردند اما اکنون جانشین پروری اتفاق نیفتاده است.
او افزود: عدم توجه به عزت‌مندی هنرمند و رویکردهای تحقیر گرایانه گیرندگی و منفعلانه موجب شده که آنها هم دغدغه‌هایشان تقلیل پیدا کند. در حالی که هنرمند ما غیرتمند و ثروتمند است و نباید دغدغه آن فقط وام و بیمه باشد. هنرمند باید به بدنه تولید نزدیک شود و مولد باشد اما برخی اوقات به اسم اشتغال؛ تولید را کشته‌ایم. یعنی اشتغال دارد اما تولیدی نمی‌کند و این آسیب زننده است.
42هزار هنرمند صنایع‌دستی بیمه شده‌اند
این مقام مسئول به بیمه هنرمندان صنایع‌دستی اشاره کرد و افزود: ما حدود ۴۲ هزار هنرمند بیمه شده داریم که ۳۷ هزار نفر آنها قبلاً بیمه شده بودند اینها باید شاخص سازی شود ما قانون حمایت از هنرمندان مصوب ۱۳۹۶ را داریم که بیمه را یکی از ارکان حمایت از هنرمندان لحاظ کرده اما اعلام نکرده که هنرمندان کدام افراد هستند هنرمندان تئاتر و سینما را نیز با هنرمندان صنایع‌دستی سنجیده اند و پس از آن مشکلات دیگری ایجاد شده است. ما هنرمندانی داریم که زیر گروه آن ها ۳۰۰ نفر بیمه شده‌اند این بالندگی و توانمندسازی در حوزه کاری او وجود داشته است کسانی که در دوره‌های قبلی بیمه شده‌اند و تعدادی هم قرار است اضافه شوند که حدود ۴۲ هزار نفر می‌شوند.
معاون صنایع‌دستی ادامه داد: ما شاهد بودیم برخوردهای چند‌گانه با صنایع‌دستی شده است در جایی صنایع‌دستی یک کارگاه است و یا در جایی هنرمند کارگر فصلی تلقی شده است. افراد یک سال بیمه شده‌اند و برای سال بعد دوباره باید می‌جنگیدند اما باید این موضوعات را از بنیان حل کنیم. تمام تلاش وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی این بوده که توانمندسازی اتفاق بیفتد منتهی باید این اقدامات در یک مسیر انجام شود. بحث بیمه از آن چالش‌هایی است که به آن تله‌های مدیریتی نیز می‌گویند گاهی تلاش می‌کنیم این اتفاق حل شود ولی از اتفاقات دیگر ممکن است غافل شویم، بیمه یک معلول است علت نیست.
او گفت: قرار است نمایشگاه‌های صنایع‌دستی مستقل از نمایشگاه گردشگری برگزار شود. در شهریور ماه این نمایشگاه را نخواهیم داشت چون همزمان با ایام محرم و اربعین می‌شد و آن اتصال صنایع دستی با فضای شادی که وجود داشت رقم نمی‌خورد. به همین دلیل در مهر ماه برگزار خواهد شد. تلاش ما این است که نمایشگاه سراسری صنایع‌دستی برپا شود ولی ما بازارچه‌های دائمی و موقت صنایع‌دستی را نیز داریم و تلاش کرده‌ایم بعد از دوران کرونا موج جدیدی را در حوزه درگاه‌های فروش ایجاد کنیم. صد بازار صنایع‌دستی یکی از آن‌هاست.
پنجشنبه‌های صنایع‌دستی به شهرستان‌ها می‌رود
جلالی ادامه داد: در حال حاضر پنجشنبه‌های صنایع‌دستی را در محل اراضی عباس‌آباد برگزار می‌کنیم که هنرمندان به صورت رایگان در آن حضور پیدا می‌کنند. در بخش‌های دیگر شهر نیز در حال رایزنی هستیم تا این بازارچه‌ها را داشته باشیم. در شهرستان‌ها و استان‌های مختلف نیز بازارچه صنایع‌دستی برپا می‌شود بازارچه صنایع دستی باید یک بسته کامل باشد و حوزه‌های میراث فرهنگی و گردشگری را نیز ببینند.
او یادآور شد: به همین دلیل پایگاه‌های ملی و جهانی میراث‌فرهنگی در اختیار صنایع‌دستی قرار می‌گیرد و پایگاه‌ها موظف شده‌اند که در این حوزه کار کند و یک غرفه ثابت برای صنایع‌دستی داشته باشد منتهی این اتفاق باید در یک چینش جای بگیرد. ما حتی با همکاری سازمان محیط زیست و جنگل‌ها نمایشگاه تولیدات صنایع‌دستی جنگل‌های هیرکانی را برگزار کردیم.
انتهای پیام/
