عهدنامه ترکمنچای که از آن به‌عنوان یکی از ننگین‌ترین قراردادها در تاریخ سیاسی ایران یاد می‌شود، پس از جنگ‌های ایران و شوروی در دوره فتحعلی شاه قاجار منعقد شد و در پی آن بخش‌هایی از ایران جدا شده و به شوروی واگذار شد. فروپاشی شوروی در نیمه قرن 20 موجب ظهور جمهوری‌های جدید در آسیای مرکزی و منطقه قفقاز از جمله جمهوری آذربایجان شد.

ایران و آذربایجان در طی سالیان گذشته به دلیل اشتراکات فراوانی همچون فرهنگ، تاریخ، دین، مذهب مردمان دو کشور و مرز مشترک سیاسی روابط بسیار نزدیکی داشته‌اند و این موضوع موجب توسعه روابط گردشگری بین دو کشور شده است. به‌طوری که رقم تردد بیش از یک و نیم میلیون نفر تبعه آذری در طول سال 98 و قبل از شروع همه‌گیری کرونا که بواسطه مشوق‌های گردشگری کشور بویژه در استان هم مرز با کشور آذربایجان یعنی استان اردبیل، از جمله وجود آب‌های گرم درمانی، هتل‌های مجهز، طبیعت بی‌نظیر و هزینه‌های کم درمان در قیاس با کشورهای دیگر منطقه بوده، مبین این موضوع است.

در سال‌های نه چندان دور و با حضور بیشتر کشورهای غربی در منطقه، تلاشی سازمان‌دهی شده برای کم رنگ کردن جایگاه ایران در کشور آذربایجان صورت گرفته و تعطیلی مرزهای دو کشور بدلیل شیوع کرونا نیز به ایجاد فاصله بیشتر بویژه در حوزه گردشگری منجر شده است.

انتخاب اردبیل به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو در سال 2023 میلادی که بدون شک بواسطه وجود قابلیت‌های منحصر بفرد این استان در حوزه‌های مختلف گردشگری و نیز تلاش مسئولان استانی برای توسعه زیرساخت‌ها در سالیان اخیر بوده می‌تواند فرصتی برای احیای اشتراکات موجود بین ایران و کشورهای عضو این سازمان اقتصادی و به ویژه جمهوری آذربایجان که هدف اول گردشگری خارجی برای اردبیل نیز است، باشد.

تکیه بر اشتراکات و توسعه روابط فرهنگی همچون برگزاری مشترک جشن نوروز، مراسم مشترک مذهبی و... و اقداماتی از جمله برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و گردشگری در قالب نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و شب‌های فرهنگی با هدف معرفی جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی می‌تواند در نزدیکی بیشتر مردمان دو کشور بسیار موثر باشد. چرا که با گسترش روابط فرهنگی، اختلافات در متن روابط بین دو کشور قرار نمی‌گیرد و چه بسا در دراز مدت یا فراموش می‌شود و یا با مصالحه حل می‌شود. بدیهی است همکاری در یک موضوع موجب گسترش همکاری در موضوعات دیگر نیز خواهد شد.

سیاست موازنه از راه دور آمریکا در منطقه بر کاهش تاثیرگذاری و نقش آفرینی ایران در منطقه استوار است و همراهی بیشتر باکو، زمینه لازم برای حضور بیشتر کشورهایی همچون اسراییل را در مرزهای ایران فراهم می‌سازد. بنابراین تکیه بر موضوع رویداد اردبیل 2023 به‌عنوان موضوع فرهنگی و نگاه امنیتی به این موضوع می‌تواند در گسترش روابط سیاسی دو کشور و کوتاهی دست توطئه‌گران  بسیار موثر باشد.

انتهای پیام/