گردشگری تجربه محور، گامی برای توسعه پایدار اصفهان

یکی از گونه‌های رو به رشد گردشگری در جهان توسعه‌یافته امروز، گردشگری تجربه محور است که به‌صورت کم شتاب و آهسته و در نقطه مقابل گردشگری انبوه قرار دارد و گامی ارزشمند برای توسعه پایدار مقاصد بزرگ گردشگری ازجمله پهنه فرهنگی اصفهان می‌تواند ایفا کند.

بی‌تردید در جهان پسا کرونا مقوله رقابت برای به دست آوردن دوباره بازارهای ازدست‌رفته یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی به شمار می‌رود. در این میان برنامه ریزان و فعالان گردشگری در کشورهای توسعه‌یافته بیش از هر زمان دیگری به دنبال دست‌یابی به بازارهای گردشگری جهان هستند، لذا گونه‌های جدید و رو به رشد گردشگری یکی از مهم‌ترین دست‌مایه‌های آنان به‌منظور ورود به عرصه رقابت جهانی است.

بسیاری از محققان معتقدند گردشگری تجربه محور که برپایه گردشگری کم شتاب (Slow-tourism) بنانهاده شده تأکید ویژه‌ای به تعامل بافرهنگ محلی، پایداری و افزایش کیفیت تجارب به‌دست‌آمده از سفر دارد و ریشه شکل‌گیری این‌گونه از سفر را باید در جنبش غذای کم شتاب کشور ایتالیا جستجو کرد که در سال 1986 پایه‌گذاری شد که بر مبنای آن شعبه‌ای از غذای fast food مک‌دونالد آمریکائی در ایتالیا پایه‌گذاری شد، لکن مردم ایتالیا که درزمینهٔ صنایع غذائی به‌ویژه غذاهای محلی از پیشینه تاریخی بالائی برخوردارند در تقابل با این‌گونه غذاها به سمت غذاهای سنتی خود دوباره روی آوردند.

سفر آهسته و کم شتاب عموماً بر کشف فرهنگ، تاریخ، تجارب خاص و ویژگی‌های یک منطقه محلی و یک مقصد خاص تأکید دارد و به‌جای ایجاد یک برنامه سنگین و تلاش برای فراگیری تجربه‌های مختلف تا حد امکان به شناخت دقیق ابعاد حیات اجتماعی و فرهنگی و حتی طبیعت یک منطقه خاص تأکید دارد، لذا با توجه به اینکه استان اصفهان از یک‌سو دارای خرده‌فرهنگ‌های گوناگونی د رجای جای خود بوده و از سوی دیگر دارای اقلیم و آب‌وهوای متنوعی است، این‌گونه گردشگری به‌ویژه در ایام پسا کرونا و یا در پیش بودن تعطیلات نوروز می‌تواند نقش مؤثری در توسعه پایدار استان بر مبنای گردشگری ایفا کند.

با توجه به این نکته با بررسی دستاوردهای سفر کم شتاب می‌توان دریافت که در این‌گونه سفر، گردشگر به دنبال درک کردن از تمامی ابعاد حیات اجتماعی، فرهنگی و حتی طبیعی یک مقصد خاص و حتی کوچک است که این خود می‌تواند مهم‌تر از دیدن سطحی چندین مقصد به‌صورت سطحی و در طی یک مدت کوتاه باشد.

درعین‌حال این‌گونه از گردشگری جدای از ایجاد درک بالا از مقصد برای گردشگر می‌تواند به حفظ محیط‌زیست محلی نیز کمک شایان توجهی کند، زیرا این‌گونه گردشگران با مسئولیت‌پذیری کامل از مقصد سفر خود بازدید می‌کنند. با این وصف هدف گردشگری کم شتاب و تجربه محور تشویق گردشگران برای به دست آوردن تجربیات کمتر و معنادار است.

در کشورمان ایران، گونه گردشگری مذهبی و سیر تطور این‌گونه سفر را می‌توان به‌گونه‌ای از گردشگری کم شتاب و تجربه محور دانست که ضمن بهره‌مندی مناسب گردشگران از مواهب این‌گونه سفر، به پایداری اقتصادی مقصد و عمدتاً به حفاظت از محیط‌زیست هم می‌انجامد.

پیشینه سفرهای مذهبی به‌ویژه تعمیم مذهب تشیع دوازده‌امامی در ایران از عصر سلاطین صفوی تا به امروز گسترش یافت و سیر تکوینی آن از دوران قاجار و با کاهش تنش ایران با امپراتوری عثمانی از طریق باز شدن راه زیارتی به اماکن متبرکه (عتبات عالیات) همچون شهرهای مقدس کربلا، نجف، سامرا، کاظمین در عراق و همچنین شهرهای مقدس مشهد، قم و شیراز در ایران گسترش یافت.

با این وصف می‌توان گفت گردشگری کم شتاب که امروزه موردتوجه جهانیان به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته در امر گردشگری قرارگرفته، حداقل گونه گردشگری مذهبی آن بیش از 4 سده است که در ایران رواج دارد که با تکیه‌بر تجارب ناشی از آن می‌توان آن را در مناطق مختلف ایران ازجمله اماکن معروف و متبرکه استان اصفهان همچون امام‌زاده آقا علی عباس(ع) در بادرود نطنز و یا امام‌زاده سلطان‌علی بن باقر(ع) در مشهد اردهال از توابع کاشان از جنبه مذهبی و شناخت گونه‌های مختلف میراث ناملموس اقوام مختلف و همچنین طبیعت بکر و ارزشمند در پهنه استان اصفهان گسترش داد.

در یک نگاه کلی دستاوردهای مثبت گردشگری کم شتاب و تجربه محور را می‌توان بدین شرح برشمرد:

    \t
  • تلاش برای توسعه کیفی گردشگری مذهبی.
  • \t
  • تلاش برای توسعه کمی و کیفی اقامتگاه‌های بومگردی در روستاها و شهرهای کوچک که به بهبود اقتصاد جوامع محلی می‌انجامد.
  • \t
  • تلاش برای توسعه متوازن گردشگری در مناطق مختلف به‌ویژه مقاصد کوچک سفر.
  • \t
  • توسعه گونه‌های مختلف گردشگری منطبق با گردشگری کم شتاب همچون گردشگری روستایی و گردشگری کشاورزی.
  • \t
  • ایجاد آرامش و انگیزه برای ادامه زندگی سالم برای گردشگرانی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند.

 

با توجه به تدوین سند آمایش استان اصفهان و بازنگری در طرح جامع گردشگری استان که بر توسعه گردشگری تأکید می‌کند و همچنین با توجه به تأکید بر مبنای گردشگری که در برنامه هفتم توسعه کشور به آن اشاره‌شده است، به نظر می‌رسد با توجه به گستردگی استان اصفهان از یکسو و تنوع اقوام و فرهنگ‌ها در پهنه فرهنگی اصفهان و همچنین تنوع اقلیمی و آب و هوائی این استان پهناور با بیش از 107 هزار کیلومترمربع وسعت، با تکیه‌بر گردشگری کم شتاب و تجربه محور، می‌توان گام مهمی برای بهره‌مندی عادلانه اقتصادی تمامی مناطق استان برداشت.

انتهای پیام/

کد خبر 140111272326

برچسب‌ها