رحیم خاکی مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز در یادداشتی نوشت: یکی از الگوهای معماری هر فرهنگ و تمدنی، معماری مذهبی است که پس از معماری مسکونی کهن‌ترین الگوی معماری در جهان است.
اهمیت بناهای تاریخی امامزادگان از این جهت دو چندان است که به عنوان میراثی غیرمنقول حدود هزار سال است که در برابر دید همگان قرار دارد و اجداد ما با حفظ و صیانت از این یادمان‌ها ریشه‌های تاریخی و پرچم تشیع را در برابر دیدگان جهانیان و ادیان مختلف افراشته نگه داشته‌اند؛ اکنون این پرچم نزد ما به امانت است، امانتی که باید بدون کم و کاست به نسل‌های آینده سپرده شود.
در روزگاری که چرخ‌های مدرنیته در حال از بین بردن سنت‌هاست هر خشت و آجری که از امامزادگان تاریخی کم شود و یا شکل تاریخی آن را تغییر دهند آب به آسیاب وهابیت ریختن است که با پروپاگاندای فراوان و تبلیغات و هزینه‌های میلیون دلاری تلاش می‌کند تاریخ عظیم تشیع را به دوره صفوی تقلیل دهد، از این رو حفظ بناهای امامزادگان تاریخی حتی اگر با خشت گل باشد ضروری است.
معماری آیینی به مرور زمان و با پیدایش ادیان آسمانی به ویژه ادیان ابراهیمی، هویت ساختاری ویژه پیدا کرد. سنت‌های ساخت بناهای آرامگاهی در ایران پس از اسلام برای مدتی متوقف و از قرن ۳ و ۴ هجری دوباره احیاء و اندک اندک بزرگان دینی و امامزادگان پس از تدفین صاحب مقابری شدند که در هر دو با توجه به سنت‌های معماری شکل یافت که در دوران سلجوقی اغلب برج مقبره هستند و در دوران ایلخانی تبدیل به نقشه می‌شوند که هنوز نیز بسیار پررنگ است.
یک رواق در شمال سپس ایوان و بعد از آن گنبد خانه‌ای که بر روی مزار قرار دارد. این ساختار شاکله معماری بناهای آرامگاهی امامزادگان را شکل داده و تا به امروز ادامه یافته است.
جدا از اینکه از لحاظ معماری و روند تحول و تکامل سبک‌های معماری مذهبی بناهای امامزادگان تاریخی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تاثیر مذهب تشیع و مکاتب هنری و فنی زاییده آن، که میراث ناملموس را در قالب میراث ملموس هویت بخشیده حائز اهمیت بیشتری است؛ چرا که مذهب تشیع از ابتدای پیدایش دین مبین اسلام وجود داشت و در ایران از زمان صفوی به عنوان مذهب رسمی اعلام می‌شود.
بناهای امامزادگان هزارساله قرون اولیه اسلامی و هفتصد ساله قرون میانی اسلامی تا آغاز دوره صفویه میراث آن بخش از مسلمانان شیعه بوده که حتماً با خون دل‌ها و سختی‌های بسیار این میراث کهن را برای ما به یادگار گذاشته‌اند.
علاوه بر این وجود تعداد اندکی از نسخ خطی کتاب‌های مذهبی شیعه و دیگر آیین‌ها و میراث ناملموس که در زمان خاصی اجرا می‌شوند سه‌گانه‌ی از میراث ملموس، ناملموس و مکتوب را در ارتباط با یکدیگر شکل می‌بخشد که کمتر جریان دینی و مکتبی در دنیاست که با این ظرافت این میراث را داشته باشد.
گفتنی است اکنون حدود ۸۵ بقاع متبرکه تاریخی در البرز وجود دارد که از این تعداد ۴۱ امامزاده تاریخی به ثبت ملی رسیده است. بیشتر امامزاده های تاریخی استان مربوط به دوران صفوی و قاجاری است و برخی نیز مربوط به دوران تیموری، ایلخانی و سلجوقی هستند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
نظر شما