به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، در بخشی از متنی که در فضای مجازی منتشر شد، آمده است: «برج تاریخی و یادگار هزارساله و چشم‌وچراغ فرهنگ و تاریخ هزاران ساله گنبد قابوس، در جداره داخلی گنبد ترک برداشته و این اتفاق و استمرار بی‌توجهی به حفظ و مرمت این بنای تاریخی، در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌تواند مخاطرات جدی برای این یادمان تاریخی و افسوسی ماندگار برای نسل امروز و فرزندان ما به بار آورد.»
مدیر پایگاه میراث جهانی گنبدقابوس توضیحاتی در رابطه با اقدامات انجام شده برای مرمت و لزوم حفظ سلامت این بنای تاریخی داد و بیان کرد: بعد از سیل سال ۱۳۹۸ و رویش علف‌های هرز بر گنبد رک این بنای تاریخی، معاونت میراث‌فرهنگی دستور نصب داربست‌ها و انجام مرمت اضطراری را صادر کرد.
عبدالمجید نورتقانی افزود: بعد انجام عملیات بوته کنی، تصمیم گرفته شد رویش گیاهان به‌صورت بنیادی حل شود، لذا تهیه طرح مرمت گنبد قابوس در برنامه جدید معاون میراث‌فرهنگی قرار گرفت و با تخصیص سه میلیارد ریال طرح مطالعاتی مرمت پوسته خارجی گنبد رک این برج با همکاری اساتید دانشگاه شهید بهشتی تهیه شد.
او ادامه داد: این طرح مرمت توسط شورای تخصصی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مصوب و به‌عنوان پروژه نمونه کشوری مورد قدردانی اعضا قرار گرفت.
تعویض یک هزار و ۵۰۰ قطعه آجر برج در دهه‌های ۳۰ و ۴۰
مدیر پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس مقابله با رویش گیاهان، بررسی سلامت سازه و انجام اقدامات مرمت اضطراری را از جمله اولویت‌های این بنا دانست و گفت: رویش گیاهان در گنبد رک این بنا ناشی از فرسایش آجرهای مرمت و تعویضی در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ است که در این مقطع حدود هزار و ۵۰۰ آجر مورد تعویض قرار گرفت و فضای پشت آجرهای ریشه‌دار به‌مرور محل تجمع گردوخاک و دانه‌های گیاهان حمل شده توسط پرندگان شد.
او افزود: نوع مرمت انجام شده و فرسایش آجرهای تعویضی باعث شد تا در فضای خالی پشت آجرهای ریشه‌دار که به‌منظور گردش هوا در نظر گرفته شده بود، به‌مرور گردوخاک و دانه‌های گیاهان جمع شود و در فصل بارش‌ها این دانه‌ها رشد کرده و علف‌های هرز شکل گیرد.
نورتقانی ادامه داد: با پاک‌سازی پشت آجرها و جایگزین کردن آجرهای آسیب‌دیده و فرسایش یافته با آجرهای ریشه‌داری که از خاک منطقه ساخته می‌شود، مشکل رویش علف‌های هرز رفع خواهد شد.
به گفته او، طرح مرمت پوسته خارجی گنبد رک (محل رشد گیاهان) توسط اساتید دانشگاه شهید بهشتی انجام و اجرای مرحله اول آن شروع شد که تاکنون فقط سه میلیارد ریال به این پروژه اختصاص یافت و برای به سرانجام رساندن آن ۶۵ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
موافقت وزارت میراث‌فرهنگی با اجرای طرح سلامت سازه میراث جهانی گنبد قابوس
مدیر پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس، کنش‌سازه‌ای میان قسمت‌های مرمت‌شده توسط آندره گدار در سال ۱۳۱۰ بر پایه بنا با هسته اصلی باقی‌مانده بنا و بررسی عارضه‌های مثل رطوبت و ترک راازجمله چالش‌های این اثر تاریخی دانست و افزود: این مسائل نشان‌دهنده ضرورت انجام طرح سلامت سازه است و پیشنهاد چگونگی انجام این طرح توسط اساتید دانشگاه تهیه شده است.
او خاطرنشان کرد: پیشنهاد بررسی سلامت سازه مورد موافقت معاونت میراث‌فرهنگی کشور قرار گرفت و یکی از پروژه‌های اولویت‌دار وزارتخانه است و برای اجرای آن ۷۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شد که امیدواریم با تخصیص آن مطالعات طرح تا ۲ سال آینده اجرایی شود.
ترک‌های موجود بر دیواره داخلی و خارجی برج قابوس فعال نیست
نورتقانی با اشاره به خبرهای منتشرشده در فضای مجازی توسط فعالان حوزه میراث‌فرهنگی در رابطه با ترک‌های برج قابوس، گفت: نگرانی این بزرگواران قابل ارج است، اما باید بگویم که مسئله ترک‌های روی بنا مربوط به سال‌های اخیر نیست.
او افزود: ترک‌هایی که در سطح داخل و بیرون بنا وجود دارد در دهه‌های اخیر دیده و ثبت‌شده و عارضه جدیدی نیست و در زمان تهیه پرونده ثبت جهانی هم این موارد رؤیت شده بود و بررسی‌های میدانی حاکی از فعال نبودن این ترک‌هاست.
مدیر پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس ادامه داد: بررسی دقیق دلایل شکل‌گیری این ترک‌ها و راهکارهای مقابله‌ای با آن‌یکی از اولویت‌های دیده‌شده در طرح سلامت سازه به‌حساب می‌آید؛ چراکه هرگونه تصمیم‌گیری نسبت به میزان خطرات آن نیازمند مطالعه عمیق سازه‌ای دارد.
او گفت: این بنا یک سازه سنتی دارد که در سده اخیر حداقل سه زلزله بالای شش ریشتر را پشت سر گذاشت، زلزله‌هایی که به بناهای دیگر شهر گنبدکاووس در آن زمان آسیب‌های بسیاری زده بود.
نورتقانی افزود: به‌طورقطع وقوع زلزله‌ها، تغییرات آب و هوایی و اقلیمی در سطح کلان و تغییر تراز آب‌های زیرزمینی بر شکل‌گیری این ترک‌ها بی‌تأثیر نبوده است؛ لذا وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تهیه طرح سلامت سازه را در اولویت معاونت میراث‌فرهنگی قرار داده است.
میراث جهانی گنبد قابوس بنای تاریخی بازمانده از سده چهارم هجری قمری توسط «شمس المعانی قابوس بن وشمگیر» بر فراز تپه‌ای خاکی در مرکز شهر گنبدکاووس ساخته شد و سازنده آن هیچ‌گاه فکر نمی‌کرد روزگاری این دست‌ساخته معماران سرزمینش عنوان بلندترین گنبد آجری جهان را از آن خود کند و برای پاسداشت بهتر از این بنا، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد جهانی (یونسکو) آن را در فهرست آثار تاریخی خود به ثبت برساند.
این بنای تاریخی ۹۲ سال پیش‌ازاین یعنی در سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی به شماره ۸۶ در فهرست آثار میراث‌فرهنگی کشور به ثبت رسید و در ادامه ثبت جهانی این شاهکار معماری جهان اسلام در ۱۰ تیرماه ۱۳۹۱ بیش‌ازپیش بر اهمیت این بنا و پاسداشت آن در سطح جامعه صحه گذاشت و می‌طلبد مسئولان همت بیشترین در حفاظت و مرمت از این اثر ماندگار داشته باشند.
انتهای پیام/
نظر شما