به گزارش میراث آریا و به نقل از روابط عمومی صندوق توسعه و احیا، مرجان اسمی‌پور، سرمایه‌گذار و بهره‌بردار کاروان‌سرای افضل شوشتر، درباره اهمیت این عمارت گفت: این کاروان‌سرا، به‌عنوان پنجمین اثر استان خوزستان و دومین اثر ثبت‌شده از شوشتر در فهرست میراث‌جهانی است و به همین دلیل از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. ما این بنا را از سال 95 برای مرمت و بهره‌برداری  از صندوق توسعه و احیا تحویل گرفتیم.

او درباره مشکلات و موانع موجود در مسیر مرمت و احیای کاروانسرای افضل توضیح داد: این کاروانسرا در مرکز شهر واقع شده و اطراف آن، بناهای تاریخی بسیاری قرار گرفته است که برخی از آن‌ها به هتل تبدیل شده و بعضی دیگر شخصی هستند.

اسمی‌پور اضافه کرد: مهم‌ترین چالشی که در حفظ این بنا وجود دارد، این است که در نزدیکی کاروان‌سرا، یک ایستگاه اتوبوس روستایی قرار دارد که تردد را بالا برده است و همچنین بافت این منطقه را تغییر داده و در مواردی امنیت را زیرسؤال برده است.

مدیرداخلی کاروانسرای افضل، درمورد اقداماتی که برای بهبود شرایط محلی این کاروان‌سرا انجام داده، اظهار کرد: ما نامه‌نگاری‌های فراوانی با فرمانداری و شهرداری کردیم، حتی صندوق توسعه و احیا هم پیگیری‌هایی کرده است اما متأسفانه هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.

کاربری کاروان‌سرای افضل شوشتر

این فعال حوزه بناهای تاریخی درباره کاربری کاروانسرای افضل خاطر نشان کرد: ما در سال 95، این بنا را با کاربری فرهنگی، و تولید و عرضه صنایع دستی از صندوق توسعه و احیا تحویل گرفتیم.

اسمی پور افزود: اکنون هم این کاروان‌سرا، مرکز تولید و فروش صنایع دستی است که شامل 45 غرفه می‌شود و حدود 90 درصد صنعتگران، از بانوان هستند که 75 درصد آن‌ها خودسرپرست بوده و خودشان محصولات را تولید می‌کنند و در همین مجموعه به فروش می‌رسانند.

این سرمایه‌گذار به فعالیت‌های فرهنگی که در این کاروان‌سرا انجام شده، اشاره کرد و توضیح داد: ما در حال حاضر مشغول ساخت مستندی هستیم که درمورد فرهنگ، آیین‌ها، ضرب‌المثل‌ها، باورهاست و به گویش محلی شوشتری خواهد بود. در واقع به‌نوعی فرهنگ‌نامه این منطقه است که به تاریخ پیشینیان اینجا برمی‌گردد. 

مدیر داخلی کاروان‌سرای افضل ادامه داد: با توجه به اینکه این کاروان‌سرا ثبت جهانی شده است، هنوز هیچ چهارچوب و قانونی درخصوص محدودیت‌های استفاده از بنا ارائه نشده است. از زمانی که این کاروان‌سرا به ثبت جهانی رسیده، هنوز نه مسئولی به ما سر زده و نه چهارچوب و قوانینی به ما ارائه شده است. بنابراین چون نمی‌دانیم ثبت‌جهانی‌شدن چه قوانینی دارد، نمی‌توانیم برنامه‌ریزی‌ خاصی برای آینده داشته باشیم.

شهریور امسال، در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث‌جهانی یونسکو در ریاض،  پنجاه و چهار کاروان‌سرای ایران به ثبت جهانی رسید که کاروان‌سرای افضل شوشتر نیز یکی از این بناها بود.

کاروان‌سرای افضل شوشتر، به جا مانده از یکی از خاندان‌های قدیمی شوشتر است و قدمت آن به دوره قاجار باز می‌گردد. این عمارت، تا دوره پهلوی دوم، مرکز توزیع غله بوده اما با گسترش راه‌ها و پیشرفت حمل‌ونقل و رشد شهر اهواز به‌عنوان مرکز استان، این کاربری تغییر کرده است.