میراث آریا: هستیجان با ۳۰۷ نفر جمعیت در ۱۵۵ کیلومتری جاده دلیجان-اصفهان قرار دارد. این روستا با قرار گرفتن در مسیر غار نخجیر، بافت تاریخی نراق، طبیعت کم نظیر جاسب و امکانات دریاچه سد ۱۵خرداد دلیجان، شرایطی ویژه برای جذب گردشگران را داراست.

دلیل اهمیت غار هستیجان

چندی پیش بود که یک کارشناس از کشف اسنادی به قدمت ۱۴۰۰ سال در روستای دلیجان خبر داد.

او همچنین به موضوع غارت اشیای تاریخی و طومارهای این غار نیز اشاره کرد. به اعتقاد او نیاز است به این غار توجه ویژه شود. تا چندماه پیش هیچ شناختی از وجود این غار نبود. حتی نشانی از آن روی نقشه باستان ‌شناسی هم نبود. تا آن که یکی از کارشناسان زبان‌های پهلوی در خارج از کشور متوجه چرم نوشته‌هایی شد که اطلاعات تاریخی منحصر به فردی داشت.

به گفته او بعد از اینکه این کارشناس متوجه شد بسیاری از آثار این غار از کشور خارج شده است، غار هستیجان استان مرکزی شناسایی شد. کارشناسان به شناسایی آن غار پرداختند و متوجه وجود آثار تاریخی شدند که بسیاری از آنها به غارت رفته و تعداد اندکی از آنها هنوز مانده است. در ماه‌های مهر و آبان امسال محمدرضا نعمتی باستان شناس از طرف پژوهشگاه میراث فرهنگی به کاوش در این غار پرداخت و متوجه اتفاقاتی که در این غار افتاده شد.

چرا غار هستیجان میراثی در خطر است؟

غار هستیجان استان مرکزی میراثی در خطر است چرا که طی سال ‌ها آثار چرم نوشته و گل مهرهای آن غارت و از ایران خارج شده است. به اعتقاد برخی این یکی از بزرگ ترین فجایع تاریخ میراث فرهنگی کشور است که تمام آثار آن به خارج از کشور غارت شده و پس از ۷۰ سال‌ تازه در سال جاری باستان شناسان به کاوش آن پرداخته اند.

٢١ آذرماه بود که جبرییل نوکنده رئیس موزه ملی ایران در نشست تخصصی میراث در خطر ایران و بررسی نویافته‌های غار، گفت: خسارت در میراث فرهنگی جبران ناپذیر و جایگزین ناپذیر است.

رییس موزه ملی ایران با اشاره به کاوش و شناسایی غار هستیجان استان مرکزی و محوطه تلینه تپه کرمانشاه گفت: نامه ساسانی مکشوفه در غار هستیجان ارزش‌های فرهنگی تاریخی انسان‌شناسانه بی‌نظیر است.

نوکنده تاکید کرد: باید فهرست میراث درخطر ایران تدوین شود اعتبار ویژه در نظر گرفته شود، باید بار معنایی میراث در خطر تبیین شود، تا ١٣٩٢ در قانون کشور جرم میراث فرهنگی قابل گذشت بود، اما پس از آن جزو جرایم غیرقابل گذشته قرار گرفت، لذا لازم است دادستان‌های کشور نسبت به این نوع جرایم جدی‌تر وارد عمل شوند و ما را کمک کنند.

چه نقل قول هایی از اتفاقات غار هستیجان شده است؟

با جستجو در اخبار این چند روزه می توان این گونه دریافت کرد که به گفته کارشناسان و شاهدان در طول ۷۰ سال تمام خاک غار هستیجان زیر و رو شده است. این غار از نوع غار آهکی مُرده است و میلیون‌ها سال قدمت دارد. این غار هیچ رطوبتی ندارد و مدت هاست که کسی آنجا نرفته است. در بخشی از این غار حجم زیادی پارچه وجود داشت مثلا بقایای آستینی که بسته شده و پارچه‌ های چند ضلعی و چند لایه، پارچه از موی بز، ریسمان‌های حصیری، بافته‌های موی بز، ابزارهای چوبی، درپوش‌ های چرمی، بقایای بندهای چرمی، ۱۱ قطعه چرم نوشته نیز پیدا شده که برخی از آنها سالم است.

پیدا شدن چرم نوشته های مربوط به دوره ساسانی و قلم نی که تاریخ استفاده از قلم را به ۱۴۰۰ سال قبل بر می‌گرداند، دیگر موضوعات شگفت انگیز مربوط به غار هستیجان است. از استخوان حیوانات گرفته تا سیم و سرب دست نوشته همگی کشف هایی است که موضوع غفلت از غار هستیجان تا به امروز را بیش از پیش مهم جلوه می دهد.

به اعتقاد کارشناسان و شاهدان آنچا از این غار یافت شده بخش کوچکی از اسنادی است که به خارج از کشور رفته است و اسناد زیادی از کشور خارج شده و ما باید برای استرداد این اموال به ایران اقدام کنیم.

به گفته آنها نزدیک به ۷۰ سال در این غار حفاری غیر مجاز انجام می شده است اما چون این غار و یافته‌های آن هنوز به ثبت ملی نرسیده است، باعث شده تا باستان شناسان و کارشناسان امروز بیش هر زمانی بر ضرورت ثبت ملی آن اصرار کنند و نگران اتفاقاتی باشند که می تواند این میراث گرانبها را در خطر قرار دهد.

انتهای پیام/