حسین خمسه‌ای، کارشناس اکوتوریسم در یادداشتی نوشت: زمین گردشگری یا ژئوتوریسم (Geo Tourism) یکی از رشته‌های تخصصی اکوتوریسم است که به معرفی پدیده‌های زمین‌شناسی به گردشگران، با حفظ هویت مکانی آن‌ها می‌پردازد. این علم از علوم ژئومورفولوژی، ژئوتکنیک، ژئوفیزیک زمینی، ژئوشیمیایی و کلیماتولوژی بهره برده و کارشناسان علوم زمین و علاقه‌مندان به طبیعت را برای بازدید از جاذبه‌های زمین دعوت می‌کند. حفظ محیط زیست و چشم‌اندازهای آن، عدم تغییر و خودداری از دخالت انسان در بر هم زدن چهره زمین از اهداف اصلی ژئوتوریسم است. 

زمین گردشگری با تکیه بر پدیده‌های زمین‌شناسی به موضوع گردشگری می‌پردازد. دیدن انواع فرسایش‌های آبی، بادی، شیاری، خندقی، بازدید از گسل‌ها، غارنوردی و دیدن پدیده‌های استالاکتیتی و استالاگمیتی از دیدگاه زمین شناسی، بازدید از لایه‌بندی‌های مشخص روی ارتفاعات، مشاهده چین‌خوردگی‌ها و مخروط افکنه و واریزه‌ها و غیره قسمتی از فعالیت‌های مربوط به زمین گردشگری را تشکیل می‌دهد. 

هدف از انجام مطالعات زمین گردشگری پتانسیل‌یابی و هدایت موضوع ژئوتوریسم به سوی تأسیس و مدیریت ژئوپارک‌ها و ارتقای سطح فرهنگی- اقتصادی جوامع محلی است. مطابق با قوانین شبکه جهانی وظیفه شناسایی، معرفی، تأیید و ثبت ژئوپارک‌ها با سازمان‌های زمین‌شناسی هر کشور است. 

کشور ایران که از آن به عنوان بهشت زمین‌شناسی یاد می‌شود، دارای توانمندی‌های بسیار بالایی در موضوع ژئوتوریسم است که همراه با جاذبه‌های گوناگون و فراوان تاریخی، فرهنگی و طبیعی باعث رونق همه جانبه صنعت گردشگری در کشور خواهد شد. توانمندی گردشگری را می‌توان به مناطق کم توان اقتصادی با صرف هزینه کم تعمیم داد و موجب رونق اقتصادی این مناطق از نظر گردشگری تخصصی شد. 

استان زنجان با دارا بودن آثار طبیعی فراوان چون همچون دودکش‌های جن، کوه‌های رنگی ماهنشان، قلعه بهستان، تاقدیس اندآباد، غار کتله خور، رودخانه قزل اوزن، معدن انگوران با کانی‌سازی‌های بدیع و بی‌نظیر، چشمه‌های آبگرم، رودخانه‌ها، چشمه‌ها و… از مهمترین مناطق کشور در زمینه زمین گردشگری است. از این رهگذر فرصت‌های سرمایه‌گذاری مهمی در استان فراهم گردیده بطوری که این شاخه از اکوتوریسم به راحتی می‌تواند در این منطقه توسعه پیدا کند. 

در حال حاضر با حمایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور طرح آماده‌سازی پرونده ثبت ملی و جهانی ژئوپارک در زنجان و ماهنشان در حال اجرا است. 

راه‌اندازی ژئوپارک در استان زنجان در پهنه‌ای به وسعت ۹۵۰۰ کیلومتر مربع، در سند آمایش استان زنجان تصویب شد و پس از آن نیز به دلیل اهمیت، این موضوع به عنوان یکی از ۱۸ طرح پیشران استان زنجان در سند برنامه هفتم توسعه جمهوری اسلامی ایران تصویب شد.  

در این طرح شناسایی جاذبه‌های ژئوتوریستی، آموزش و توانمندسازی جامعه محلی و جلب مشارکت آنان در امور اجرایی، توسعه صنایع دستی و تلفیق آن با المان‌های مرتب با علوم زمین و همچنین حفاظت فعال و غیرمستقیم از ژئوسایت‌ها اجرا خواهد شد. 

با اجرا شدن این طرح شاهد ارتقا و توسعه وضعیت اقتصادی جوامع محلی، رشد سطح آگاهی مردم در زمینه میراث زمین‌شناختی، افزایش میزان اشتغال در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط، تربیت ژئوگاید، ژئوگارد، و حضور زنان و دختران از طریق شکوفا شدن تولید و فروش صنایع دستی در توسعه گردشگری خواهیم بود. 

در سال جاری و در هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع وابسته ایران که از ۲۳ تا ۲۶ بهمن ۱۴۰۲ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار خواهد شد، ژئوتوریسم یکی از موضوعات اصلی غرفه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان است و بازدیدکنندگان با این موضوع آشنا می‌شوند. 

انتهای پیام/