محمدحسین ارسطوزاده، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان در یادداشتی نوشت: آنچه جوامع، گروه‌ها و حتی برخی افراد به نام میراث‌فرهنگی ناملموس از آن نام می‌برند در واقع آداب و رسوم، مهارت‌ها و نیز وسایل، اشیا و مصنوعات دستی است که دانش آن سینه به سینه در طول تاریخ به‌عنوان بخشی از غنای فرهنگی منتقل شده است و عموم مردم برای حفظ و پاسداشت آن تلاش می‌کنند و به آن عرق می‌ورزند.
کشور ایران تاریخ و تمدن چند هزارساله دارد و به همین سبب میراث‌فرهنگی و آثار فاخری که ارزش ثبت در سطح ملی و جهانی را دارند بی‌شمار است؛ اما با رویکرد سازمان یونسکو در سال‌های اخیر، روند درخواست کشورها برای ثبت میراث‌فرهنگی ناملموس محدود شده است و هرکشور صرفاً امکان ارائه یک پرونده مستقل برای هر دو سال را دارد.
براساس روالی که در سازمان یونسکو برای فرآیند ثبت‌جهانی در نظر گرفته شده است ثبت یک اثر به معنای مالکیت یک کشور نسبت به آن میراث نیست و حتی اگر همه مردم جهان نسبت به متولد شدن آن میراث در کشوری خاص مطلع باشند بازهم به دلیل محدودیت در ثبت آثار امکان ارائه درخواست و ثبت اثر جهانی به نام کشور دیگر به‌صورت مشترک ممکن است.
جمهوری اسلامی ایران با تعداد میراث‌فرهنگی ناملموس بسیار زیاد که قابلیت ثبت‌جهانی را دارند، باید پرونده‌های متعدد خود را انفرادی ارائه کند که در این صورت باید سال‌ها در صف انتظار باشند و از آنجا که غنای فرهنگی ایران فراتر از مرزهای تعین شده امروزه است و قاعدتاً در کشورهای منطقه نیز آداب و رسوم و میراث ناملموس مشترک وجود دارد راه حل دیگر برای ثبت‌جهانی، ارائه پرونده‌های مشترک با سایر کشورها است چراکه این روش فاقد محدودیت در تعداد درخواست است.
به‌طور مثال آیین‌های نوروز اولین پرونده‌ای بود که جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۸ به یونسکو ارائه کرد که پس از تکمیل مستندات و انجام مراحل ارزیابی در نهایت با مشارکت ۱۲ کشور ایران، افغانستان، آذربایجان، هند، عراق، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان و ازبکستان این میراث ناملموس در فهرست آثار یونسکو ثبت شد
در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس، از ایران سه پرونده برای ثبت‌جهانی بررسی شد که شامل افطار و مراسم اجتماعی ـ فرهنگی آن (مشترک با آذربایجان، ترکیه و ازبکستان)، هنر تذهیب (مشترک با آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان) و جشن سده (مشترک با تاجیکستان) بود که هر سه میراث ناملموس کشورمان جهانی شدند و مجموع آثار میراث‌فرهنگی ایران در یونسکو به ۲۴ عنصر رسید و جایگاه ایران را در میان ۱۸۲ کشور عضو این کنوانسیون، با یک رتبه ارتقا از ششم در سال ۲۰۲۲ به پنجم جهان در ۲۰۲۳ رسانید.
در میان تعدد آثار فاخر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان، فن‌آوری ساخت مضیف به پیشنهاد اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان به شایستگی در دی ماه ۱۳۹۰ در فهرست آثار ملی میراث‌فرهنگی ناملموس کشور ثبت شد.
پرونده جهانی شدن مُضیف در هجدهمین جلسه کمیته بین دولتی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس آذرماه امسال توسط کشور عراق در اجلاسیه مطرح و این میراث‌فرهنگی ثبت‌جهانی شد؛ باوجود این، از آنجا که اشتراک فرهنگی زیادی میان کشور ایران و عراق وجود دارد بلافاصله پس از ارائه این پرونده مقامات حاضر در این اجلاسیه تقاضای ثبت مشترک این موضوع را مطرح کردند و به زودی مستندات لازم برای ثبت مُضیف به‌عنوان میراث‌فرهنگی ناملموس مشترک میان ایران و عراق ارائه خواهد شد.
پاسداری از مواریث فرهنگی خطه زرخیز استان خوزستان وظیفه‌ای است که بی‌شک وظیفه همه ما به‌عنوان مردم است که در این راه مسئولان و متولیان میراث نیز از هیچ کوششی دریغ نخواهند کرد.
امید است تا با همت همه میراث‌دوستان، فن‌آوری ساخت مضیف نیز در فهرست میراث‌جهانی ثبت شود و برگ زرین دیگری در حوزه میراث‌فرهنگی کشور و استان خوزستان رقم بخورد.
انتهای پیام/
نظر شما