میراث آریا: روستاهای ایران سرشار از مناطقی بکر، زیبا، تاریخی و مذهبی است و این بستر منحصربه‌فرد نه‌تنها بخش مهمی از جلوه‌های گوناگون ایران‌زمین است بلکه موقعیت مناسبی برای درآمدزایی اهالی روستا محسوب می‌شود.
محور قرار دادن روستاها در سفر گردشگران، اهدافی ازجمله جذب گردشگر و آشنایی مردم با آداب و رسوم منطقه را دنبال می‌کند که می‌تواند در ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت جوانان تأثیرگذار باشد.
گردشگری به عنوان یک صنعت سالم و پاک نقش مؤثری در توسعه اقتصادی کشور دارد که مناطق روستایی با توجه به منابع طبیعی و غنی فراوانی که در اختیاردارند، برای توسعه آن عرصه خوبی محسوب می‌شوند، در این میان روستاهای هدف گردشگری استان یزد با داشتن جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و مذهبی می‌توانند در توسعه اقتصادی منطقه نقش مهمی ایفا کنند.
موقعیت قطرم
شهرستان بافق در فاصله ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی یزد قرار دارد و وسعت آن بیش از ۷هزار کیلومترمربع است. بافق با روستاهای گوناگون و آب و هوایی متنوع، کلکسیونی زیبا از روستاهای ایران را در خود جای داده است. دره قطرم، شادکام و باجگان در ناحیه بافق از نخستین کانون‌های زندگی و تجمع انسانی در منطقه به‌حساب می‌آید.
در این میان، روستای قطرم بافق، روستایی دست‌نخورده و از بهترین روستاهای توریستی استان یزد به لحاظ تنوع منابع طبیعی و انسانی است. این روستا دارای آب و هوای خوش، مزارع، باغات و منازل مسکونی در دامنه آفتاب‌گیر به صورت پلکانی است.
روستای قطرم از نظر موقعیت ریاضی در عرض جغرافیایی ۳۱ درجه و ۲۳ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۴ درجه و ۴۸ دقیقه قرار دارد، این روستا از توابع بخش مرکزی بافق و در فاصله ۴۶ کیلومتری جنوب شرقی شهر بافق قرارگرفته است. از نظر موقعیت طبیعی در دامنه غربی کوه‌های باجگان در ارتفاع ۱۵۴۰ متری و در دره‌ای کوهستانی با جهت غربی و شرقی به شکل طولی و متمرکز متناسب با شکل دره به وجود آمده و مزارع باغات منازل مسکونی در دامنه آفتاب‌گیر به صورت پلکانی نمایی زیبا و دیدنی به این روستا داده است. روستای قطرم از نظر آب و هوایی وضعیتی بسیار نادر و منحصربه‌فرد را دارد. به طوریکه در فاصله کم در داخل روستا تفاوت چشمگیر دمایی وجود دارد.
معرفی روستای هدف گردشگری قطرم
قدمت این روستا را قبل از پیدایش تمدن کاریزی می‌دانند و وجود قبرستان بسیار قدیمی در ورودی روستا از دلایل و عوامل دیگر سابقه دیرینه سکونت در قطرم است.
چشمه تفریحی زیارتی و قدمگاه متبرکه آب سی بزی، وجود قلعه قدیمی مشهور به قلعه دختر در لبه پرتگاه کوهستانی و زیارتگاه پیر قطرم همه بیانگر قدمت روستای قطرم است.
این روستا در درون دره‌ای واقع‌شده و اطراف آن کوه‌های بلند نمایان است، بخشی از کوه بر اثر گذر زمان و فرسایش تغییر شکل داده و از بافت اصلی جداشده و شکلی همچون دسته هاون دارد و در بین اهالی جوغن نامیده می‌شود.
حصار حفاظتی روستا کوه‌های کوهستانی مرتفع است که درگذشته امنیت روستا را تأمین می‌کرده و امروزه مناسب کوهنوردی و سنگ‌نوردی است.
روستایی با بافت تاریخی خاص و متفاوت
این روستای تاریخی و هدف گردشگری از نظر ساخت معماری و بافت تاریخی از ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی برخوردار است که در کمتر روستایی قابل‌رؤیت بوده و در نوع خود بسیار بی‌نظیر و خیره‌کننده است. باغ‌ها و کشتزارهای قطرم همگی پلکانی است و ازاین‌رو، قطرم را «ماسوله‌ی کویر» نامیده‌اند، مزارع و باغات و منازل مسکونی در دامنه آفتاب‌گیر به صورت پلکانی نمایی زیبا و دیدنی به این روستا داده است.
این روستا بافت تاریخی متفاوتی دارد و خانه‌های سنگی آن، همانند باغ‌ها و مزارع اش بافتی پلکانی دارند و درب ورودی آن‌ها کوتاه و کوچک است.
کوچه‌های این روستا همگی مسقف و غیر هم‌سطح هستند، که این کوچه‌ها آشتی‌کنان نامیده می‌شوند و مردم روستا برای در امان ماندن از گرمای تابستان و برف سنگین زمستان و همچنین تأمین امنیت روستا کوچه‌ها را مسقف کرده‌اند.
در کنار جاذبه‌های طبیعی این روستا، گونه‌های جانوری و گیاهی متنوع و نادری در دامنه کوه‌ها و اطراف روستا دیده می‌شود و چشم هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
گونه‌های جانوری و گیاهی نادر و متنوع قطرم
این روستای خوش آب و هوا در دره‌ای میان کوه‌های بلند و سر به فلک کشیده واقع‌شده و دارای آب و هوای چهار فصل است، به طوریکه در این روستا درخت خرما که ویژه مناطق گرمسیری است، روئیده و از سوی دیگر درختان بادام، زردآلو و گردو که خاص مناطق سردسیری است، برگ‌های زیبا و شکوفه‌های خود را به نمایش گذاشته است.
درختان ارس، بنه، انجیر کوهی و گیاهان دارویی آنغوزه و زیره از پوشش‌های گیاهی اطراف روستا است.
تنوع گونه‌های جانوری همانند بز، قوچ، کل، میش، کبک، تیهو و به‌علاوه کوه‌ها و بیابان‌های اطراف روستا زیستگاه گونه بسیار خاص، نادر و در خطر انقراض یوزپلنگ آسیایی است.
محصولات گرمسیری این روستا خرما، پسته، انواع سبزیجات، صیفی‌جات و مرکبات است، گردو، بادام، زردآلو و دیگر محصولات سردسیری هم از محصولات بارز این روستا است.
او گفت: منبع اصلی آب روستا چشمه‌ای در شش کیلومتری روستا است که در دل کوهستان قرار دارد و اطراف آن را نیزاری فراگرفته است که آب چشمه جریان پیداکرده و به شکل رودخانه‌ای از وسط روستا عبور می‌کند.
به غیر از زیبایی‌های درون روستا، سه سد آبی و اشکال طبیعی از ماسه‌های بادی نیز در این منطقه وجود دارد که جذابیت روستا را به‌اندازه کافی برآورده می‌سازد.
صنایع‌دستی قطرم
از دیگر دیدنی‌های روستا صنایع‌دستی آن است که رابطه تنگاتنگی با محیط طبیعی و مشاغل دامداری و کشاورزی مردم دارد، سبدبافی با سر شاخه‌های بادام کوهی، حصیر، جارو و بادبزن بافی و کلاه و ژاکت بافی از کرک و پشم گوسفندان در این روستا رونق دارد.
گزارش از نجمه میثاق، کارشناس روابط عمومی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی یزد
انتهای پیام/
نظر شما