میراث‌آریا: مثل همه عاشقان حسینی وقتی هر سال به یک حسینیه ثابت می‌روید همانجا و در بدو ورودتان با کودکانی مواجه می‌شوید که سیاه‌پوش امام حسین (ع) هستند، از بلوز و شلوار مشکی گرفته تا سربند و گلسر و هدبند. برخی‌ها هم عروسک‌ها و هدایایی که در همین روضه گرفتند را زیر بغل زده و با خود آورده‌اند به مجلس عزاداری ابا عبدالله الحسین (ع). درست است حسینیه این روضه کوچک است و نهایتا صدنفر گنجایش دارد، اما وسعت مراسمش به اندازه کیلومترهایی است که از چهار طرف خیابان منتهی به حسینیه به بزرگراه و بعضا پشت بام و خانه همسایه‌ها می‌رسد. برخی مادرهایی که با فرزند کوچکشان به هیئت آمدند، نشستن در فضای باز خیابان را به داخل حسینیه ترجیح می‌دهند. از سویی مادرهایی که برای بار اول با کودک خود به عزاداری محرم می‌روند مدام دغدغه این را دارند که آیا کودکم می‌گذارد تا به فیض مراسم برسم یا نه؟ و باید فورا به خانه بروم؟ 

در این گزارش می خواهیم حضور کودکان را در مراسم عزاداری محرم بررسی کرده و راهکارهایی برای ایجاد حال خوب در کودک، مادر و پدر ارائه دهیم تا هر سه بتوانند به خوبی ساعت‌هایی معنوی را کنار هم سپری کنند.

نگهداری کودک یا سرگرمی او؟

برخی هیئت‌ها هم بیشتر تمرکزشان را روی نگهداری بچه‌ها می‌گذارند و اتاق‌هایی مخصوص نگهداری بچه‌ها با حضور مربی تعبیه می‌کنند اما موضوع مهم بخش تربیتی ماجراست که اگر بچه‌ها صرفا سرگرم شوند و از موضوع روضه و عزاداری فاصله بگیرند عملا حضورشان در هیئت خروجی مثبتی نخواهد داشت.

اما برخی هیئت‌ها هم هستند که مربیان‌شان، سرگرمی‌های مذهبی با تم محرم و عزاداری برایشان در نظر می‌گیرند که می‌تواند از نظر تربیتی و فرهنگسازی عاشورا نقش مهمی برای کودکان ایفا کند. همچنین مادرها می‌توانند از حضور افرادی که کودکشان آنها را به خوبی می‌شناسد و ارتباط خوبی با آنها دارد در کنارشان بهره ببرند تا برای دقایقی نگهداری فرزندشان را به او بسپارند. 

شرایط روضه و حضور کودک را چطور مهیا کنیم؟

حال باید به این اشاره کنیم که برای حضور کودکان در مراسم های عزاداری بهتر است چه کار کنیم؟ یکی از مسائلی که باید درباره حضور و نگهداری کودکان در روضه ها در نظر گرفت همان سرگرم کردن او است. بردن اسباب بازی، کتاب نقاشی و مداد رنگی، غذا و تنقلات، زیرانداز، آب، شیر، لباس گرم و سرد و ... می تواند در این بین نقش مهمی داشته باشد. چراکه کودکان نیازمندی های ویژه ای دارند و اگر هر کدام از اینها مهیا نباشد ناخودآگاه شروع به بی قراری و گریه می کنند. به همین دلیل بهتر است که از قبل به فکر همه این موارد باشید.

آشنایی کودکان با هم و بازی کردن آنها

یکی از مواردی که می تواند کمک حال مادرها در مراسم عزاداری باشد، آشنایی کودکان با یکدیگر به واسطه به اشتراک گذاشتن اسباب بازی هایشان است. کودکان موجوداتی هستند که به سرعت با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و شروع این ارتباط نیز از بازی کردن های مشترکشان می آید. اسباب بازی، کاردستی، کتاب و نقاشی از بهترین گزینه ها هستند.

مشارکت در پذیرایی

در برخی مراسم های عزاداری برای اینکه کودکان سرگرم باشند مسئولیت هایی به آنها می دهند. مثل توزیع آب، شربت و کیک. گاهی هم همین کودکان کفش های عزاداران را جلوی در جفت می کنند تا در نظم مراسم شرکت کنند و همین موضوع در ایجاد فضای معنوی مادر و پدر نقش مهمی دارد. 

هیئت‌هایی که مختص کودکان است

برخی مراسم های عزاداری اصلا برای کودکان طراحی و اجرا می شوند و در کنار نوع سخنرانی و مداحی که مناسب فهم و درک کودکان است، فضای جذابی از نظر سرگرمی برای کودکان دارند. از قبیل ساخت کاردستی، کشیدن نقاشی، شعرخوانی و ... که می توانید در این مراسم ها حضور پیدا کنید و واکنش فرزندتان را ببینید. 

توزیع نذری برای سرگرم کردن بچه‌ها

برخی از عزاداران حسینی بنا به نذری که از سالها پیش کردند، در روزهای شهادت حضرت رقیه (س) و حضرت علی اصغر (ع) در هیئت ها بسته های نذری ویژه کودکان توزیع می کنند. این بسته ها می تواند شامل بسته های آموزشی و فرهنگی (کتاب قصه، کتاب رنگ آمیزی و مداد رنگی، کتاب های کاردستی)، بسته های تنقلات و شکلات، آب، شیر و ... باشد و می تواند تا چند ساعت بچه ها سرگرم کند و از سویی در بخش آموزشی آموزه های مهمی از اهداف عزاداری به آنها القا کند. 

همایش شیرخوارگان حسینی؛ بهترین محفل حسینی برای کودکان

یکی از محافلی که بی برو برگرد مختص کودکان است و کودکان مهمان اصلی آن هستند، همایش شیرخوارگان حسینی است. بسیاری از مادرها دست فرزندان خردسال و حتی نوجوان خود را می گیرند و به این همایش می آیند. برخی نیز برای برآورده شدن حاجت شان و برخی نیز برای گرفتن شفای فرزندشان به آنجا می روند و دست خالی هم برنمی گردند.

اهمیت تلفیق حس بازی و شنیدن روضه

دکتر سعید عزیزی کارشناس امور مذهبی درباره حضور کودکان در مراسم عزاداری محرم می‌گوید: هر فردی کودکی دارد و دوست دارد حب اهل بیت (ع) در دل فرزندش ریشه داشته باشد باید کاری کند تا در مراسم عزاداری به کودکش خوش بگذرد. 

او افزود: من فرزندانم را به پیاده روی کربلا در اربعین بردم و آنقدر به آنها خوش گذشت که هرسال با شروع محرم مدام می پرسند امسال هم می رویم پیاده روی اربعین؟ 

او ادامه داد: در برخی هیئت ها دیده می شود کودکان را برای بازی کردن به اتاقی می برند که از فضای عزاداری و سخنرانی دور است و بچه وقتی به آن اتاق می رود اصلا صدای نوحه خوان و سخنران را نمی‌شنود. این کار اصلا شیوه درستی نیست. ما می‌خواهیم بچه حین بازی و حس خوبی که دارد، صدای روضه خوان را هم بشنود و این دو با هم تلفیق شود.

پیشنهاد ویژه؛ حضور در هیئت هایی که در فضای باز قرار دارند

بعد از شیوع ویروس کرونا در ایران، تعداد بسیاری از هیئت های عزاداری به صورت خیابانی برگزار شد و از همان سال تا الان برخی هیئت ها همین شیوه را ادامه دادند. یکی از محاسن این سبک عزاداری ها برای مادر و پدرها این است که هر زمان کودکتان بی قرار شد یا حوصله نشستن در مراسم را نداشت، مادر و پدر به راحتی می توانند از جای خود بلند شده و بدون اینکه خادم هیئت یا صاحب خانه چیزی بگوید به خانه بروند. همچنین اگر کودک به پیاده‌روی و هواخوری نیاز داشت، پدر و مادر می توانند فرزندشان را بغل کرده و در فضای باز، همانطور که به روضه هم گوش می دهند، پیاده روی کنند. بی شک این سبک هیئت ها بهترین انتخاب برای پدر و مادرها است و هر سه می توانند در کنار هم عزاداری کنند.

انتهای پیام/