به گزارش خبرنگار میراث آریا، نشست «تأثیر بحران‌های طبیعی با رویکرد اثر فرونشست زمین بر بناهای تاریخی» صبح امروز ۳۱ تیرماه ۱۴۰۳ در سالن فجر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برگزار شد. 

در این نشست فاطمه داوری مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی، محمود هاشمی مهندس عمران، سید مهرداد حجازی عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان حضور داشتند. 

داوری در ابتدای این نشست گفت: امروز مهم‌ترین چالش ما چالش فرو نشست است و این دغدغه در برخی مناطق ایران وجود دارد. ما نیز به دنبال کسب شناختی برای تأثیر فرونشست بناهای تاریخی هستیم تا در این نشست آموزشی با حضور آقای حجازی و هاشمی به این مهم برسیم. 

هاشمی: باید در مقابل فرونشست مقاوم‌سازی کنیم

محمود هاشمی مهندس عمران درباره علائم و اشکال ظهور فرونشست، دلایل احتمالی، ساز و کارهای احتمالی و نتیجه و راهکار برای آن، گفت: لایه اول بحث امروز ما درباره مباحث بنیادی و اساسی فرونشست است و در قسمت دوم مصداق‌ها و مباحث مرتبط با میراث فرهنگی را مطرح خواهیم کرد. 

او به دلایل فروریزش بناها اشاره کرد و افزود: شکستگی شریان‌های حیاتی تأسیساتی شهری، حفاری‌های زیر زمینی، تغییر مکان عمودی، خم شدن یا انحنا برداشتن یکی از دلایل طبیعی فرونشست است. همچنین از دلایل احتمالی فرونشست‌ها می‌توان به حفره‌های مصنوعی یا طبیعی ما بین ذرات اشاره کرد. از سویی براساس ضخامت خاک رُس می‌توان متوجه شد در کجا این ضخامت بیشتر و در کجا کمتر است، در مناطقی که ریزدانه بیشتر است فرونشست هم بیشتر است و برعکس. 

هاشمی با بیان راهکارهای غیر سازه‌ای در این زمینه نیز گفت: بارگذاری اضافی رُس، زهکشی سریع رُس، تزریق دوغاب، مسلح کردن زمین از جمله این راهکارها است. 

او ضمن بیان نتیجه‌گیری در این بخش نیز عنوان کرد: برای جلوگیری از فرونشست، پیشگیری کوتاه مدت، پیشگیری بلند مدت، اقدامات اضطراری (تدوین آیین‌نامه، ضوابط و دستور العمل‌های خطر فرونشست شامل قبل، هنگام و بعد از فرونشست)، ضروری است که روشی بسیار پرخرج و درسر ساز است. در مقابل فرونشست باید مقاوم‌سازی کنیم و جاگذاری درست پی‌ها هم می‌تواند تأثیرگذار باشد. 

حجازی: رفلکت‌گذاری در میدان نقش جهان برای کاهش فرونشست بناهای تاریخی می‌تواند مؤثر باشد

سید مهرداد حجازی عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا اصولاً روش مشخص و مطمئنی برای کاهش فرونشست بناهای تاریخی وجود دارد، گفت: حضور مکان‌هایی کنار آب و دریا، اثرات اقلیمی و میراث جهانی که شامل تغییرات در منظر است می‌تواند در این باره مؤثر باشد. همچنین استخراج بیش از حد آب زیر زمینی می‌تواند یکی از دلیل‌های فرونشست زمین باشد. 

حجازی با اشاره به دانش کنونی جهانی برای مقابله با فرونشست زمین بر زمین و بناها نیز بیان کرد: علومی وجود دارد مثل مدیریت آب زیر زمینی، تثبیت خاک، تقویت پی که با یادگیری آن‌ها می‌توان مانع از فرونشست زمین شد. به جرات می‌توانم بگویم دانش معماری سنتی افرادی که در این نشست حضور دارند از معماران آلمانی بیشتر است و آن‌ها معماران سنتی کار ندارند. 

او با پیشنهادی مبنی بر ارائه پروژه‌ای در این زمینه گفت: با هزینه چند میلیون تومان می‌توانیم در بناهای مختلف مثل میدان نقش جهان رفلکت‌گذاری کنیم و ماهواره‌ها تمام اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند. فاز دوم طرح مدیریت خطر بحران دو بخش دارد: شرح خدمات آن که دو سال قبل نوشته شده شامل سه مرحله است: مطالعات پایش فرونشست که دو بخش مربوط به زمین و آب زیر زمینی دارد، اقدام بعدی پایش افقی بنا در چند نقطه است که باید بتوانیم آن را به پایش قائم مرتبط کنیم. 

حجازی ادامه داد: ما به دنبال تأسیس کمیسیونی در این رابطه در یونسکو هستیم و کارگاه آموزشی یونسکو قرار است در ارتباط با مرمت سازه‌ای و مدیریت خطر بحران میراث معماری با همکاری دانشگاه اصفهان و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شود. همچنین اگر بتوانیم شبکه یونسکو را تأسیس کنیم تا حدودی می‌توانیم به اهدافمان نزدیک شویم. 

او در پاسخ به این سؤال که آیا اصولاً روش مشخص و مطمئنی برای کاهش فرونشست بناهای تاریخی وجود دارد؟ گفت: متأسفانه خیر، اما اقدام میدان نقش جهان می‌تواند مؤثر باشد.

انتهای پیام/