محمد بهروز عیسی‌زهی پژوهشگر حوزه صنایع‌دستی در گفت‌وگو با خبرنگار میراث آریا در خصوص تفاوت لباس اقوام سیستان و بلوچستان گفت: البسه سیستان و بلوچستان بسیار به هم شباهت دارد اما در جزئیاتی مانند چین پیراهن، تزئینات و جنس متفاوت است.

او با اشاره به این که سیستان و بلوچستان منطقه‌ای با قدمت بسیار زیاد از نظر تاریخی و غنای فرهنگی فراوانی است، گفت: بررسی تاریخ پوشاک در این منطقه در دوران باستان از فرهنگ ماد تا ساسانی و همچنین دوران پسا اسلام برمی‌گردد و ریشه تاریخی آن در البسه مشهود و  قابل بررسی است.

این پژوهشگر افزود: مثلا شلوارهای پرچین و دامن‌های اشکانی جزو البسه‌ای است که اگرچه در حال فراموشی هستند اما به البسه سیستانی‌ها شباهت بسیار زیادی دارد. 

او در خصوص برخی از البسه زنان سیستان گفت: پارچه چارقد زنان سیستانی عموما یک لایه و مشکی است و آن را از روی پهنا به سر می‌بندند. در البسه زنان سیستانی بخش‌هایی مانند دستمال، کلاه، روبنده و دولاق که نوعی چادر با تزئینات محسوب می‌شود، در بردارد.

عیسی‌زهی تصریح کرد: در محدوده سیستان پیراهن بلوچی که بلندی آن تا قوزک پا میرسد نیز وجود دارد و قیطان دوزی شده است و تزئینات آن شامل گلدوزی‌هایی با نخ‌های پشمی و کاموا یا ابریشم رنگی است که این پیراهن نیز بر تن اکثر زنان سیستانی وجود دارد و دم‌پای شلوار آن را مانند سر آستین‌ها سوزن‌دوزی می‌کنند.

این فعال فرهنگی به پیراهن پی‌نر اسلامی اشاره کرد و گفت: این لباس نیز بیشتر توسط زنان سالمند پوشیده می‌شود و تزئینات آن سیاه‌دانه‌دوزی دور یقه است و بیشتر داخل خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

او ادامه داد: زنان سیستان جاوند و چادر دارند و در خصوص تن پوش‌ها میتوان گفت که پیراهن دوگرنه، پی‌نر، تمو، جلسقه، آرخالق، قبل، شلوار و پاپوش‌هایی مانند چاقچور، کفش چیت و چپلی را شامل می‌شود.

عیسی‌زهی با بیان این که زنان سیستانی در موقعیتها و مناسبات مختلف البسه های متناسب و مختلفی را می‌پوشند، تصریح کرد: مردان سیستانی پوشاکی شامل انواع کلاه عرقچین، پشمی، فقرص، سیمی، پوستی و نمدی دارند و سربندی به نام لونتگه نیز مشابه عمامه جزو بخشی از این البسه است البته که پشمینه، لنگ، چل تریز، پیراهن عربی، جلیقه، پی‌نر، کت و قبا و انواع پاپوش‌ها جزو این البسه به شمار می‌رود.

این فعال فرهنگی و صنایع دستی با بیان این که در مردم بلوچستان زنان البسه ای شامل چادر، مهنا، چادر گرد، گبی، پیراهن بلوچی، شلوار و پاپوش هایی مانند سواس، موچی و تک کول و کپ کپ دارند، خاطرنشان کرد: نقش طبقاتی در پوشش زنان و مردان بلوچ بسیار محسوس است در نوع و دوخت تفاوتی وجود ندارد اما جنس پارچه و نوع تزئینات بسیار اهمیت دارد.

او به نقش زیورآلات در پوشش زنان بلوچ اشاره کرد و گفت: همگی از جنس طلاست و شامل اقلامی مانند در، والی، باری، نالوک می‌شود. گردنبدهایی مانند گریگ، گلی بند و هار نیز جزو این زیور آلات به شمار می‌رود.

عیسی‌زهی ادامه داد: مورت و کپکو نیز جزو زیورآلاتی است که در کنار زیورالات بینی مانند پلوه، پلوک به چشم می‌خورد. کید نیز تل و سربندی طلایی و مشبک است که به آن در می‌آویزند  و اگر گوشواره سنگین باشد علاوه بر حفظ طلا و زیورآلات می‌تواند آن را نگهداری کند.

این پژوهشگر افزود: انگشتر، النگو، پادینگ، سنجاق سینه، دستبند، ریسوک، مودیک، چولمب و مید بند جزو زیورآلاتی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این فعال فرهنگی در خصوص پوشاک مردان بلوچ اضافه کرد: مردان هم تن پوشهایی شامل مهنا، دسمال و انواع کلاه دارند و در ظبقات اجتماعی مختلف جنس پارچه متفاوت است.

او با بیان این که به طور کلی عمدتا تزئینات این دو پوشش و جزئیات ریزی در دوخت تفاوت آن‌هاست، گفت: به طور کلی، زنان سیستانی عموما تزئینات کمتری در لباس‌هایشان دارند و نوع این تزئینات هم عمدتا سیاه‌دوزی است که دور تا دور آستین و یقه و مچ‌ها به کار می‌رود اما زنان بلوچ لباس‌هایی با تزئیات فراوان خصوصا تزئینات سوزن دوزی دارند که در قسمت‌های مختلف لباس‌هایشان خودنمایی می‌کند.

انتهای پیام/