احمد رجبی راغب، فعال رسانه و کارشناس صنایع‌دستی در یادداشتی نوشت: صنایع‌دستی به‌عنوان نماد فرهنگی، هویت و تاریخ یک ملت، بیانگر روحیه ملی و قدمت یک ملت به‌شمار می‌آیند. این محصولات در اعتقادات، آداب و رسوم و فرهنگ یک استان ریشه دارند و دارای ارزش معنوی فراوانی هستند. بسیاری از کشورها با آگاهی از اهمیت صنایع‌دستی، بسیاری از برنامه‌های اقتصادی خود را بر پایه این صنعت پایه‌گذاری می‌کنند.
یکی از علت‌های اصلی مهاجرت به شهرها، مشکلات اقتصادی ناشی از بیکاری است. صنایع‌دستی با ایجاد مشاغلی دائمی و فصلی، نقشی موثری در کاهش تقاضای مهاجرت به شهرها و رشد چرخه اقتصادی روستاها و مناطق عشایرنشین بر عهده دارند. این موضوع باعث زنده‌ماندن آداب و سنن و حفظ بعد فرهنگی هر جامعه‌ای می‌شود و اهمیت صنایع‌دستی در شناسایی فرهنگ گروهی از مردم انکارناپذیر است، زیرا بسیاری از این محصولات بر اساس ویژگی‌ها و فرهنگ‌های عامه این بخش از مردم تولید می‌شوند. به‌نوعی صنایع‌دستی شناسنامه فرهنگی گروهی از مردم هستند.
در کنار نقش مهم صنایع‌دستی در اقتصاد هر منطقه‌ای، اهمیت صنایع‌دستی در فرهنگ نیز یک موضوع مهم است. بنیان‌های اصلی صنایع‌دستی بر حفظ اصالت و کیفیت آثار استوار است و می‌توان آن‌ها را به‌عنوان بخشی از پیشینه تاریخی یک ملت مورد مطالعه قرار داد.
نقش و کارکردهای اصلی صنایع دستی
صنایع‌دستی هر استانی بالاخص استان همدان، اثرات قابل ملاحظه ای در برطرف نمودن و یا تخفیف و تعدیل مسایل اجتماعی و توسعه اقتصادی استان دارد که مهمترین تاثیرات آن از نظر اقتصادی و اجتماعی را می توان در مقوله‌های ذیل جستجو کرد:
▪ ایجاد اشتغال مولد و درآمد برای گروه‌هایی از افراد در شهرها و روستاهای جهانی و ملی پایتخت تاریخ و تمدن که دارای ذوق و هنر بوده و مایلند تا با پرداختن به یکی از رشته‌های صنایع‌دستی از این رهگذر امرار و معاش کنند
▪ ایجاد اشتغال جنبی و درآمد مکمل برای روستاییان و خانواده‌شان در فاصله زمانی بین کاشت و داشت محصول کشاورزی و نیز در اوقات فراغت از فعالیت‌های کشاورزی
▪ جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه به شهرها و کاهش میزان وابستگی به خارج و تامین استقلال اقتصادی
▪ تقویت روحیه ابتکار در افراد و امکان بکارگیری از ذوق و خلاقیت‌های فردی درامر تولید انواع محصولات صنایع‌دستی به عنوان ارزنده‌ترین هنر کاربردی استان
▪ توسعه صادرات غیرنفتی و تامین بخشی از درآمد ارزی مورد نیاز
▪ معرفی و حفظ ارزش‌های فرهنگی، آداب و روسوم دیرینه و اصالت‌های موجود در جامعه
▪ زمینه‌سازی برای ایجاد صنعت مستقل و غیر وابسته کشور
به طور کلی صنایع‌دستی، نه رقیبی برای صنایع جدید ماشینی است و نه مانعی بر سر راه استفاده صحیح ومناسب از تکنولوژی، بلکه فقط عامل مکمل در اقتصاد و مسائل امور اجتماعی در منطقه محسوب می‌شود.
در استان همدان، به دلیل طولانی بودن پیشینه تولید صنایع‌دستی، تنوع رشته‌های صنایع‌دست‌ساز و استقبال کشورهای دیگر از تولیدات صنعتگران، صنایع‌دستی همدان توانسته عاملی موثر جهت جذب گروهی از مردان و زنان و زمینه ساز اشتغال برای آنان باشد.
طبق آمار هم اینک افزون بر ۵۱ هزار نفر در نقاط مختلف استان همدان به طور مستمر یا غیر مستمر به تهیه و تولید انواع فرآورده های دست‌ساز اشتغال دارند و یا لااقل قسمتی از عایدی و وسیله تامین معیشت خود وخانواده شان صنایع‌دستی است.
بر اساس آمار جهانی، تاکنون ۴۸ شهر و روستا در دنیا به عنوان شهر یا روستای جهانی صنایع‌دستی ثبت شده‌اند که ۴۰ شهر در منطقه آسیا و اقیانوسیه، شش شهر در آمریکای لاتین و ۲ شهر در اروپا هستند. با این اوصاف، ایران با ثبت ۱۱شهر و سه روستای جهانی، با مجموع ۱۴عنوان شهر و روستای جهانی صنایع‌دستی، مقام نخست را در میان کشورهای جهان دارد.
شیراز، ملایر، اصفهان، مشهد، روستای خراشاد، روستای قاسم‌آباد، زنجان، تبریز، روستای کلپورگان، لالجین، آباده، میبد، مریوان و سیرجان، ۱۴شهر و روستای ایرانی ثبت جهانی شده در عرصه صنایع‌دستی به شمار می‌روند.
در استان همدان ۲ شهر و ۳ روستا دارای نشان و عنوان جهانی صنایع‌دستی هستند.
لالجین و ملایر به‌عنوان شهرهای جهانی سفال و مبل و منبت، تویسرکان شهر ملی منبت گلریز، داویجان روستای ملی مرواربافی و اشترمل روستای ملی مبل و منبت در استان همدان به‌عنوان پنج شهر و روستای جهانی و ملی صنایع دستی استان همدان نقش بسیاری در رونق اقتصاد و اشتغال استان همدان دارند.
با وجود اشتغال ۵۱ هزار نفر از جامعه آماری استان همدان در ۳۲هزار کارگاه و در قالب ۸۵ رشته صنایع‌دستی در استان همدان و با توجه به نقش وکارکرد صنایع‌دستی دراین نقاط و نیز در امور سرمایه گذاری، تکنولوژی، تولیدات ملی، توسعه صادرات، تامین تعادل اجتماعی ، توسعه توریسم و مبادلات فرهنگی، ایجاد توسعه فعالیت‌های وابسته و بالا بردن سطح مشارکت زنان در تولید صنایع‌دستی می توان نتیجه گرفت که :
▪ صنایع‌دستی عامل موثر بر افزایش درآمد خانوار است
▪ صنایع‌دستی نقش بسزایی در رفاه اجتماعی و مالی اقشار مختلف جامعه دارد
▪ صنایع‌دستی عامل موثر در توسعه جوامع محلی و فقیر نشین روستایی کشور است.
▪ صنایع‌دستی عاملی اثر گذار در پیشگیری از انواع آسیب‌های اجتماعی مانند مهاجرت‌های بی رویه و اعتیاد است.
استان همدان در سی‌وهفتمین دوره نمایشگاه ملی صنایع‌دستی تهران که ۲۳ الی ۲۶ آبان ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود، در سالن ۸ نمایشگاه بین‌المللی میزبان هموطنان خواهد بود.
انتهای پیام/
نظر شما