احمد رجبی راغب، فعال حوزه صنایع‌دستی در یادداشتی نوشت: روی کدام گوشه از خاک ایران می‌توانید دست بگذارید و بگویید که از هنر بی‌نصیب‌اند؟ از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب آوازه هنر مردم ایران در همه جای جهان عجیب پیچیده است. از چیزهای ساده و شاید کم‌ارزش آثاری خلق می‌کنند که یک‌سروگردن از هر جایی دیگر بالاتر است. نمونه آن، همین مردم همدان و شهر لالجین است که با خاک و آب معجزه می‌کنند تا نگاه جهان را به سمت خود بکشاند و لقب شهر سفال جهان را به خود بگیرد.
لالجین در استان همدان، شهر بهار، بخش لالجین قرار دارد. لالجین از شهرهای شمالی استان همدان است که با ارتفاع ۱۷۳۱ متر از سطح دریا قرار دارد.
بسیاری از مردم معتقدند که تاریخ پیدایش این شهر بیشتر در شمال و شمال غرب آن دیده می‌شود، طوری که هنوز هم در بعضی از نقاط آثاری از تنور، چاه، خشت و سفال پیدا می‌شود. این جا از زمان پیدایش تا کنون دو بار به ویرانه تبدیل شد و از نو ساخته شده است. یک از ویرانی‌ها به دوره مغول برمی‌گردد و دیگری به زمانی مربوط می‌شود که افغان‌ها در زمان صفویان به بخش‌هایی از ایران حمله کردند. برخی از مورخان نیز معتقد که حمله‌ای در زمان خوارزمشاه و مرداویج نیز بر این شهر وارد شده است.
این جا در دشتی هموار قرار گرفته که رودخانه قوری چای در شمال و رودخانه یکه چای در جنوب آن در جریان است. نام این جا آن‌قدر زیباست که احتمالاً شما هم کنجکاو شده باشید که معنی آن چیست. برای معنای نام بخش روایت‌های مختلفی وجود دارد، برخی معتقدند «جین»، پسوند مکان برای لاله است به معنای آبادی لاله، همان‌طور که در شهرهای دیگر همدان نیز مثل فارس جین، دیوجین، فرجین و توی جین نیز به‌کار رفته است. نام این جا در بین مردم همدان به شکل لَلین و لالون تلفظ می‌شود. پیدایش سفال در ایران به بیش از ۱۰هزار سال پیش می‌رسد. نخستین یافته‌های صنعت سفالی مربوط به منطقه سیلک در شهر کاشان نخستین شهر بشر متمدن می‌شود. گفته می‌شود عمر سفال در لالجین نیز حدود ۸۰۰ سال است.
خاک رس مرغوب در لالجین سبب رونق هنر سفال در این منطقه شده است. وجود معدن بزرگی از خاک رس علتی برای تولید کم‌هزینه، باکیفیت و ماندگار شدن این هنر ارزشمند در این منطقه شده است.
با پیگیری برای ثبت هنر مردمان این شهر و جهانی‌شدن به‌عنوان قطب صنعت سفال، در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۵ بعد از داوری ارز یابان شورای جهانی صنایع‌دستی و بررسی نهایی از طرف سران چهار منطقه، اروپا، آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و آفریقا، لالجین به‌عنوان شهر جهانی سفال انتخاب شد.
بیشتر کسانی که همدان را به‌عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند، به دلیل فاصله کم و متفاوت‌بودن جاذبه‌های لالجین سری به این شهر می‌زنند. عمده جاذبه شهری اینجا را خیابانی طویل شکل می‌دهد که دورتادور آن را مغازه‌ها و کارگاه‌های سفالگری تشکیل داده‌اند.
به پایتخت سفال جهان بیایید مگر می‌شود از کارگاه‌های سفال گری آن دیدن نکنید. مخلوط‌شدن دو عنصر حیاتی آب و خاک و پخت آن در کوره آتش به این جسم بی‌جان نفس می‌دهد. علاوه بر مواد تشکیل‌دهنده، یکی دیگر از علل محبوبیت سفال بین مردم زندگی بخشیدن به گل خام توسط دستان هنرمند مرد و زن این جاست. بوی خاک نم خورده در کارگاه‌های سفالگری لالجین شما را مدهوش می‌سازد. شاید علت علاقه انسان‌ها به سازهای گلی به سرشت اصلی آن‌ها برمی‌گردد که از گل است.
کار هر کسی نیست اجرای سفالگری، تا ساعت‌ها می‌توانید با نگاه‌کردن به رقص دستان هنرمند زن و مرد لالجینی سرگرم شوید و متوجه گذر زمان نشوید. اگر شما هم هوس لمس گلی را دارید که قرار است اثری هنری از سفال یا سرامیک شود، می‌توانید در برخی از این کارگاه‌ها برای لحظاتی پشت چرخ بنشینید.
حتماً تا حالا متوجه مهم‌ترین و اصلی‌ترین سوغات لالجین یعنی سفال شده‌اید. سفال‌های سنتی و مدرن تولید شده در اینجا هم جنبه مصرفی دارند و هم جنبه زینتی که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. خرید از اهالی و هنرمندان این خطه هم قدردانی از زحمت آن‌هاست و هم کمکی به توسعه و رونق این هنر در لالجین کرده‌اید. از سفال‌های پر نقش‌ونگار یا ساده و یک‌دست این جا می‌توانید بهترین یادگاری و سوغات را برای خود و عزیزانتان به همراه ببرید.
از سوغات خوردنی این جا هم می‌توان به آبگوشت بزباش اشاره کرد که بین گردشگران بسیار محبوب است. البته که طبخ و سرو غذا در ظروف دست‌ساز سفالی طعمی دیگر دارد و لذت خوردن را دوچندان می‌کند.
انتهای پیام/
نظر شما