میراث آریا، مهد تاریخ و عرفان، سرزمین هزار اقلیم، با بیش از یک هزار اثر تاریخی شناسایی شده؛ شاید این استان به شهرت کویرهایش مقصد گردشگری باشد، اما تنوع گسترده اقلیمی چهره بسیار متفاوتی از این دیار به نمایش گذاشته است. کوه‌ها، جنگل‌ها و زلالی آسمان شب‌هایش در کنار زبان و گویش‌های مردمان نیک‌سرشتش و بناهای تاریخی و فرهنگی بی‌شمارش، هر گردشگری را شیفته خواهد کرد.
استان سمنان به علت موقعیت خاص جغرافیایی و هم‌جواری آن با رشته‌کوه‌های البرز و زمین‌های هموار کویر دارای شرایط اقلیمی متنوعی است. به‌طوری‌که قسمت جنوبی آب و هوایی گرم و خشک، نواحی مرکزی، معتدل و قسمت شمال شرقی آب و هوایی سرد و خشک و قسمت شمالی نسبتاً سرد است. این تنوع آب و هوایی پوشش گیاهی متنوعی را نیز در این استان به وجود آورده است.
استان سمنان مجموعه‌ای از جاذبه‌های طبیعی ازجمله جنگل، دشت‌های پر از گل، چشمه‌ها و آبشارها و مناطق حفاظت‌شده را در خود جای داده است. از مناطق طبیعی و جاذبه‌های جنگلی که بخواهیم بگوییم باید به مناطق خوش و آب‌وهوا و درختان سر به فلک کشیده در شهمیرزاد، بزرگ‌ترین باغ گردوی جهان، اوپرت، جنگل رودبارک، جنگل هیرکانی ابر شاهرود دومین اثر طبیعی جهانی ایران ثبت‌شده در فهرست یونسکو، اشاره کنیم.
مزارع آفتابگردان و شقایق کالپوش میامی با حریر و ابریشم، پیراهنی تافته‌اند پرنقش و طرح بر تن این دشت تا کالپوش عروس زیبای ایران‌زمین باشد. دهستان تویه رودبار شاید تکه‌ای از کائنات است که در خاک دامغان بر زمین نشسته. تپه‌های مریخی این منطقه در نوع خود همتا ندارد، آن‌چنان یکتا که سازمان ناسا این منطقه را به‌عنوان شبیه‌ترین نقطه زمین به مریخ به ثبت رسانده است.
نتیجه هم‌زیستی کویر و خاک در گرمسار، طی هزاران سال خلق پدیده‌ای شگفت‌انگیز به نام تنگه ظلمات است، تنگه‌ای باریک که در بلندترین قسمت دیواره‌ها ۳۰ متر ارتفاع دارد، شکوهی بی‌نظیر در دل کویر که در نوع خود کم‌نظیر است. کویر حاج علی‌قلی دامغان چنان سینی مرمرینی که هر روز صبح خورشید را به دامان آسمان هدیه می‌دهد یکی از زیبای های لایتناهی خلقت است. از دیگر جاذبه‌های گردشگری استان سمنان، چشمه‌های آبگرم هستند پنج چشمه آب گرم با خاصیت درمانی که همه‌ساله گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند. در حاشیه غربی شهرستان گرمسار پدیده‌ای کم‌نظیر چشم‌ها را به خود خیره می‌کند، آبگیرها و قندیل‌های طبیعی نمکی در دل معادن نمک و گنبدهای نمکی زیبا بارنگ‌هایی متنوع که در سکوتی عجیب و میان لایه‌های عمیق زمین خلوتگاهی دنج و آرام‌بخش به‌دوراز دنیای پرهیاهوی امروز برای تنفس خیال و اندیشه گردشگران مهیا ساخته است. منطقه حفاظت‌شده پرور شهرستان مهدی‌شهر زیستگاهی است ایمن برای گونه‌های متنوع جانوران و پرندگان وحشی. دو منطقه بسیار مهم دیگر که زندگی گونه‌های جانوری استان سمنان وابسته به آن‌هاست پارک ملی کویر گرمسار و پارک ملی توران شاهرود است. پارک ملی کویر گرمسار شبه‌جزیره‌ای ست بین دریاچه نمک، کویر ریگ جن و کویر مرکزی که هنوز بکر و ناشناخته باقی‌مانده است. پارک ملی توران شاهرود را آفریقای ایران لقب داده‌اند. ذخیره‌گاه زیست‌کره توران، بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه زیست‌کره ایران که پس از سرنگتی آفریقا، دومین منطقه زیست‌کره جهان به شمار می‌آید و یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های گونه‌های جانوری ایران محسوب می‌شود.
در کنار جاذبه‌های طبیعی، استان کهن سمنان از جاذبه‌های تاریخی متعددی برخوردار است که نشانگر قدمت و اهمیت تاریخی این استان از گذشته‌های دور تاکنون است. آثار تاریخی چون ارگ سمنان، مساجد تاریخی، بازارها، خانه‌های تاریخی، مجموعه تاریخی بسطام و خرقان، چشمه‌علی و تاریخانه دامغان، بیش از ۳۰ کاروانسرای تاریخی که شش کاروانسرا از این تعداد شامل مجموعه کاروانسراهای میاندشت، عباس‌آباد و میامی در شهرستان میامی، کاروانسراهای سنگی و آجری آهوان در شهرستان سمنان و کاروانسرای قصر بهرام در شهرستان گرمسار، در مرحله ثبت جهانی کاروانسراهای جاده ابریشم قرار دارند.
قلعه‌ها نیز قصه‌های شنیدنی در میان دیوارهای خود پنهان کرده‌اند. قلعه‌هایی چون منصور کوه، گنبدان دژ یا گرد کوه که اسفندیار شاهنامه فرزندش را ز سودای حکومت در آن به بند کشید و قلعه‌های سارو با مجرای آب زیرزمینی که در دل خود پنهان کرده جزو امن‌ترین قلعه‌های تاریخ است که استوار هنوز در میدان نبرد روزگار در مقابل زمان ایستادگی می‌کند و شیر قلعه شهمیرزاد که در تارک کوهستان همچون ستاره‌ای درخشان، سال‌ها پابرجاست
پیشینه هنرهای دستی در استان سمنان به بیش از شش هزار سال می‌رسد و از نسلی به نسلی انتقال‌یافته و امروزه باصلابت و چشم‌نواز به حیاتش ادامه می‌دهد. از معرق، منبت، گره چینی و حجم‌های چوبی گرفته تا دست‌بافته‌های ابریشمین و ظریف، از دستمال‌های سنتی تا گلیم و گلیچ و جاجیم، ظروف سفالی، نمد، پارچه قلمکار و ... همگی از جمله صنایع‌دستی استان سمنان و تبلور هنر مردم این منطقه است تا جایی که دو شهر استان سمنان شامل مهدی‌شهر و کلاته‌خیج به دلیل صنایع‌دستی بکر و فاخر به‌عنوان شهرهای ملی صنایع‌دستی به ثبت رسیده‌اند.
استان سمنان را باید دید به سان آسمان پرستاره شب‌های کویرش، کاروانسراها و قلعه‌ها و آثار تاریخی بی‌بدیلش. استان سمنان را باید شنید چون باد رها در میان کویر و تپه‌ماهورهایش. این استان را باید لمس کرد چنان دشت‌ها و جنگل‌های سبز و طراوت رودخانه‌های زلال همیشه جاری‌اش. این استان قصه‌های زیادی برای شنیده شدن دارد؛ استان سمنان مهد تاریخ و عرفان.
سمانه سلطانی‌پور، سرپرست معاونت صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان
انتهای پیام/
نظر شما