فرزانه ولی‌پور، کارشناس ارشد مطالعات موزه در اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی در یادداشتی می‌نویسد: موزه‌ها بدون مخاطب مانند سالن‌های خالی، بی‌روح و بدون هدف هستند و گرچه تفاوت‌های بسیاری در موضوع، مقیاس، کیفیت و عملکرد موزه‌های مختلف وجود دارد، ولی جلب نظر مخاطبان و برآورده ساختن نیازها و خواسته های آنان، ارتقای کیفیت برقراری ارتباط مخاطبان با موزه، نحوه نمایش، فنون ارائه و معرفی فضاها جزو دغدغه‌های اصلی مدیران موزه‌ها و از ضروریات این حرفه است، لذا دست‌اندرکاران موزه‌ها برای مخاطبان و بازدیدکنندگان خود اهمیت زیادی قائل بوده و تلاش برای ارائه خدمات باکیفیت برای ایشان را وظیفه خود می‌دانند.

موزه‌ها برای بازدیدکنندگان خود، شان بسیاری قائل هستند و براین اساس نسبت به ارتقای شرایط موجود در موزه و کیفیت خدمات ارائه شده به بازدیدکنندگان تلاش می‌کنند، بهینه‌سازی شرایط نامناسب و نواقص موجود در موزه‌ها، ضمن ارتقای کیفیت تجربه بازدید برای مخاطبان، موجب رونق موزه‌ها نیز می‌شود، از این رو در عصر حاضر، اکثر موزه‌ها برای شناسایی و جذب بیشترین تعداد ممکن مخاطبان و خدمات‌رسانی هر چه بهتر به آنان تلاش و رقابت می‌کنند.

در موزه‌های مخاطب‌محور ضمن توجه به فیزیک آثار موزه‌ای و نمایش آنها به بهترین وجه، بخش عمده تمرکز موزه و موزه‌داران آن، صرف ایجاد فضایی مناسب برای گذراندن زمان در موزه توسط مخاطبان می‌شود، در واقع این دسته از موزه‌ها تمرکز خود را کمتر معطوف آثار کرده و بیشتر به این مساله توجه می‌کنند که مخاطبانشان از بازدید خود در موزه رضایت داشته باشند، در واقع تعامل بین عوامل درونی و بیرونی در سه فضای شخصی، اجتماعی و محیطی منجر به ایجاد تجربه بازدید خوب برای مخاطب موزه می‌شود.

جای تردید نیست که حیات و دوام یک موزه به مخاطبان و بازدیدکنندگان آن وابسته است و برای حفظ موفقیت و محبوبیت خود، باید در شناخت و خدمات‌رسانی به مخاطبان خود به طرز روز افزونی بهتر عمل کنند.

ارائه راهبردها و سیاست‌های پیشنهادی برای جذب مخاطب در یک موزه، نیازمند شناسایی مسائل، مشکلات، کمبودها، ظرفیت‌ها، نقاط قوت و ضعف درونی و بیرونی آن مکان است با بررسی تمامی این عوامل و تقویت نقاط قوت و از بین بردن نقاط ضعف موجود در موزه‌ها، می‌توان امکان رشد و جذب مخاطب را افزایش و انتظاراتشان را برآورده ساخت، جذب مخاطب به این معناست که موزه‌ها برای طیف گسترده‌تری از مردم این فرصت را فراهم آورند که دانش و درک خود را از موزه ارتقا دهند. 

برای ایجاد رضایتمندی در مخاطبان و جذب ایشان به محیط‌های موزه‌ای لازم است فضا شرایط موزه‌ها بهینه‌سازی شوند، عوامل تاثیرگذاری شامل انگیزه، احساسات، خستگی، محیط، شرایط فیزیکی موزه، درگیر کردن مخاطب، آموزش و یادگیری در این امر دخیل بوده و می‌توان با برانگیختن انگیزه‌های مرتبط با هویت در بازدیدکنندگان برای حضور در موزه‌ها و کاهش هزینه بازدید از موزه در مقابل ارزش تجربه بازدید ایشان، باعث ایجاد احساسات مثبت و تعامل فی مابین موزه و مخاطب شود.

همچنین علاقه به بازدید از موزه ارتباط مستقیمی با خستگی مخاطب دارد که برای جلوگیری از این خستگی ذهنی و جسمی لازم است در نحوه چیدمان، ارائه اطلاعات، مکان استراحت، سیرکولاسیون، جلوگیری از استرس و ... در آن‌ها دقت لازم انجام شود.

درگیر کردن مخاطب در فعالیت و برنامه‌های موزه و تلاش در انجام امور آموزشی برای ایشان با توجه به رفیت‌های هر موزه، وجود راهنمایان متخصص و کارکنان متعهد، بااخلاق و آگاه با تخصص‌های متناسب با موضوع موزه، بی‌شک می‌تواند تاثیر به‌سزایی در ایجاد تجربه لذت‌بخش بازدید برای مخاطبان داشته باشد برای این منظور کتابی با عنوان «جذب مخاطب به موزه‌ها»  نوشته‌ام که در این کتاب ضمن معرفی مفهوم مخاطب و انواع آن، به ارائه راهکارهایی در خصوص جذب مخاطب، رفع نواقص موزه و ایجاد تعامل بین موزه و بازدیدکنندگان پرداخته شده است.

انتهای پیام/