میراث‌آریا: چابهار سرزمینی است که دریا و کویر و مناطق سرسبز و باغات استوایی آن منجر به ایجاد چهاربهار در آن شده، در واقع چابهار مخفف چهار بهاری است که در این سرزمین وجود دارد و مردم آن توانسته‌اند بر اساس اقلیم استوایی و گرم این منطقه در ایام مختلف به خصوص زمستان میزبان جمع زیادی از گردشگران باشند.

سفر به چابهار تجربه متفاوتی است به خصوص اگر بخواهی نگاهی متفاوت به مقوله صنایع‌دستی داشته باشی، نگاهی به مردم بومی و جایگاه صنایع‌دستی در زندگی مردم خونگرم و مهمان نواز چابهار.

روایتی از این سفر با نقطه نقطه وجود صنایع‌دستی در زندگی این منطقه نشان می‌دهد که صنایعدستی از شهر تا روستا وجود دارد؛ در خانه‌های خوانین و بزرگان بومی از پیراهن گران قیمت زنان  و مردان بومی تا پیراهن پر نقش و نگاهر و رنگارنگ و ارزشمند مردم بومی ساکن روستاها. قصه از آنجا شروع شد که از میان جاده های ناهموار و خاکی که هنوز مدیران شهری و منطقه ازاد وقت نکرده‌اند رسیدگی کنند، گذشتم، ‌انتهای این جاده‌ها به روستاهایی می‌رسید که در مسیر سرزمین زیبا و پرآوازه درک بودند، درکی که نقطه اتصال دریا به کویر را به عنوان یک شگفتی طبیعی به تصویر می‌کشد.

در گوشه و کنار روستا که سراسر برخلاف وسعت زیاد، جمعیت بسیار کمی داشت، کودکانی را دیدم که می‌چرخیدند و  بازی می‌کردند. به گونه‌ای این بازی‌ها سر و صدا راه انداخته بود که تورهای گردشگری را به خودش جلب می‌کرد.

در انتهای این مسیرهای  ناهموار که سربالایی و سرپایینی زیادی داشت می‌توانستیم افراد متعددی را ببینیم که برای گشت در این مناطق آمده‌اند چرا که باغ‌های گرمسیری جاذبه قابل توجهی برای افرادی هستند که در مناطق خود درختان بزرگ استوایی را ندیده‌اند.

در میان درختان استوایی، کپرها یا چادرهایی مستقر شده‌اند با فاصله‌های زیاد که مثل جزیره‌ای افراد بومی روستا را در خود دارند. در میان این افراد فرش‌هایی بر زمین پهن شده که هنرمندانی روی آن نشسته بودند. در میان این حال و هوا، نان داغ محلی و شیرچای از سوی زنان محلی پخت و به گردشگران فروخته می‌شد و در میان این جمعیت می‌توانستم زنان محلی را ببینم و به گپ و گفت بنشینم که سوزن دوزی‌های بسیار حرفه‌ای و تر و تمیزی داشتند، از پیراهن گرفته تا سربند و دستبند و ....

تکه‌های خام پارچه‌های سوزن‌دوزی زیاد بود و به علت آنکه خیاط در این منطقه کمتر پیدا می‌شد این هنرمندان بومی پارچه‌های سوزن دوزی را به قیمت‌های نه چندان زیاد روی زمین پهن کرده بودند و می‌فروختند.

با یکی دو نفر از زنان روستا به صحبت نشستم و در میان این صحبت‌ها همواره می‌توانستی عشق به هنر را پیدا کنی. یکی از مهمترین دغدغه‌هایی که داشتند حضور در هر نوع نمایشکاهی بود با وجود این که هیچ نوع امکانات قابل توجهی را در آن فضا نمی‌توانستی پیدا کنی ولی مقوله مهم و دغدغه مهم آن‌ها مسئله حضور در نمایشگاه‌هایی در شهرهای بزرگتر مثل تهران بود.

یکی از دیگر دغدغه‌هایشان رونق گردشگری بود. خانم سالمندتری که با لبخند با گردشگران حرف می‌زد و خوش و بش می‌کرد با خنده گفت: ما با وجود گردشگر و توریست می‌توانیم به راحتی محصولاتمان را بفروشیم. ای کاش گردشگر بیشتر شود وگرنه ما هیچ مشکلی نداریم.

در نقطه دیگری از چابهار در فاصله‌ای بسیار دورتر از روستای درک و دیگر روستاهای سمت کنارک، به سمت بریس و تالاب صورتی و کوه‌های مریخی که حرکت می‌کنید حضور گردشگران باعث شده است تا بومیان منطقه چادرهایی برپا کنند یا سازه‌های با فرش و پتو و چوب‌های درخت ایجاد کنند که مانند پناهگاهی آثار صنایع دستی خود را در آن به نمایش گذاشته و به گردشگران عرضه کنند.

از محدوده‌های گردشگری و روستایی که فاصله بگیرید و به دل شهر که بروید حضور صنایع‌دستی در ساحل و در مناطق متمکن‌تر و به اصلاح بالاشهرهای چابهار نیز دیده می‌شود. در اطراف هتل لوکس لیپار که تنها هتل بزرگ چابهار محسوب می‌شود تا بازار و فروشگاه‌های بزرگ صنایع‌دستی به شکل بازارچه و کپر و ... وجود دارد که البته منطقه آزاد اخیرا نیز ترکز بیشتری بر این مقوله گذاشته و سعی کرده تا حضور صنایع‌دستی را در نقاط مختلف چابهار بیشتر کند. البته در بازار سنتی بللوک که زنان بازنشسته فروشندگان آن محسوب می‌شوند، صنایع‌دستی به شکل پیراهن و کالا و دیگر اقلام خودنمایی می‌کند.

در دیگر زیرساخت‌های گردشگری چابهار نیز می‌توان صنایع‌دستی را دید از رستوران و فروشگاه تا بوم‌گردی‌ها. همچنین می‌توانید لباس‌های سنتی، رودوزی‌ها، زیورالات و دسبتند و دیگر اقلام را پیدا کنید به خصوص در ورودی رستوران‌ها و کافه‌ها صنایع‌دستی به شکل بساط و کپر خودنمایی می‌کند که البته به اعتقاد برخی از محلیان برخی از این افراد با هماهنگی فروشندگان و صاحبان زیرساخت‌های گردشگری در راستای تبلیغات و جذب گردشگران به سراغ چنین فضاهایی می‌روند.

در هر صورت هر چند صنایع‌دستی در چابهار بسیار متنوع و با زندگی مردم بومی بسیار در هم آمیخته است و مردم آن را نه تنها به عنوان صنایع‌دستی بلکه به عنوان یک اقتصاد مهم محلی می‌دانند اما همچنان نیاز به ساماندهی در این خصوص، محسوس است.

انتهای پیام/