مهدی جلیلیان، فعال رسانه‌ای استان کرمانشاه در یادداشتی نوشت: جنگل‌های بلوط استان کرمانشاه که بخش مهمی از اکوسیستم زاگرس را تشکیل می‌دهند، به همراه چشمه‌های طبیعی، رودخانه‌های زلال و کوهستان‌های سرسبز، فضایی منحصربه‌فرد برای جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم کرده‌اند. این ویژگی‌ها به‌ویژه در مناطق کمتر برخوردار استان مانند ثلاث باباجانی، دالاهو، روانسر و اورامانات که از نظر اقتصادی به توجه بیشتری نیاز دارند، به‌عنوان فرصت‌هایی بی‌نظیر برای ایجاد تحول اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرند. ترکیب این جاذبه‌های طبیعی با فرهنگ محلی، نظیر موسیقی کردی، غذاهای سنتی و صنایع‌دستی، زمینه‌ای مناسب برای ارائه تجربه‌ای بی‌بدیل به گردشگران فراهم می‌کند.
یکی از ظرفیت‌های ویژه استان کرمانشاه در حوزه گردشگری، جنگل‌های زاگرس است که به دلیل تنوع زیستی بالا و مناظر چشم‌نواز، توانایی ارائه خدمات متنوع گردشگری را دارد. جنگل‌های بلوط که شریان حیاتی این منطقه به شمار می‌آیند، زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری هستند. در کنار آن، وجود چشمه‌ها و رودخانه‌ها، امکان توسعه گردشگری سلامت و فعالیت‌هایی چون آب‌درمانی را فراهم می‌کند. برای مثال، چشمه‌های آب گرم منطقه دالاهو و اورامانات، علاوه بر خواص درمانی، ظرفیت جذب گردشگران علاقه‌مند به سلامت‌محوری را دارند. همچنین، کوهستان‌های اطراف این جنگل‌ها، مکانی مناسب برای کوه‌پیمایی، صخره‌نوردی و کمپینگ ایجاد می‌کنند که می‌تواند علاقه‌مندان به ورزش‌های ماجراجویانه را به خود جذب کند.
توسعه زیرساخت‌های گردشگری مدرن و متناسب با محیط‌زیست یکی از ضروری‌ترین اقداماتی است که می‌تواند این ظرفیت‌ها را به بهره‌وری پایدار برساند. ساخت پارک‌های جنگلی چندمنظوره که شامل مسیرهای پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و امکانات تفریحی باشد، می‌تواند جذابیت این مناطق را دوچندان کند. علاوه بر این، احداث دهکده‌های اکوتوریسم با اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سازگار با محیط‌زیست، می‌تواند هم گردشگران علاقه‌مند به طبیعت را جذب کند و هم از منابع طبیعی این مناطق محافظت کند.
برای نمونه، جنگل‌های دالاهو و ثلاث باباجانی ظرفیت بالایی برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی دارند که می‌توانند با بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر و مواد سازگار با محیط‌زیست، تجربه‌ای پایدار و سبز را به بازدیدکنندگان ارائه دهند. در همین راستا، طراحی مسیرهای طبیعت‌گردی، کمپینگ‌های خانوادگی و فعالیت‌هایی مانند پرنده‌نگری در جنگل‌های روانسر و اورامانات، می‌تواند گردشگری پایدار را با کمترین آسیب به طبیعت ارتقا بخشد.
یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه گردشگری پایدار در جنگل‌های کرمانشاه، مشارکت فعال جوامع محلی است. این جوامع می‌توانند نقش مهمی در مدیریت منابع طبیعی و ارائه خدمات به گردشگران ایفا کنند. آموزش ساکنان محلی برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومی و ارائه خدماتی چون راهنمایی گردشگری، آماده‌سازی غذاهای محلی و تولید صنایع‌دستی، می‌تواند فرصت‌های شغلی متعددی ایجاد کند و اقتصاد محلی را رونق بخشد.
برای مثال، ساکنان روستاهای این مناطق می‌توانند با بهره‌گیری از منابع جنگلی، محصولاتی ارگانیک همچون عسل طبیعی، روغن گیاهی، و دمنوش‌های بومی تولید کنند و به‌عنوان سوغات به گردشگران عرضه نمایند. برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و نمایشگاه‌های صنایع‌دستی، علاوه بر افزایش جذابیت منطقه برای گردشگران، می‌تواند باعث تقویت هویت فرهنگی و حفظ سنت‌های بومی شود. این تعامل میان فرهنگ و گردشگری نه‌تنها به جذب بیشتر گردشگر منجر خواهد شد، بلکه به حفظ فرهنگ بومی و افزایش آگاهی از اهمیت محیط‌زیست کمک می‌کند.
برای موفقیت این پروژه‌ها و توسعه پایدار گردشگری، ایجاد زیرساخت‌های اولیه ضروری است. ساخت و بهبود جاده‌های دسترسی به مناطق جنگلی، توسعه شبکه‌های حمل‌ونقل عمومی، و فراهم آوردن امکانات رفاهی مانند اقامتگاه‌های مدرن و سازگار با محیط‌زیست، از جمله اقداماتی است که می‌تواند دسترسی گردشگران به این مناطق را تسهیل کند. همچنین، مدیریت پسماند و ایجاد سیستم‌های بازیافت برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست بسیار حائز اهمیت است. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر خورشیدی و بادی در زیرساخت‌های گردشگری، علاوه بر کاهش اثرات زیست‌محیطی، می‌تواند به الگویی موفق برای دیگر مناطق تبدیل شود. نظارت دقیق بر تعداد گردشگران و مدیریت فعالیت‌های آنان نیز از اقدامات حیاتی برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست و تضمین پایداری منابع طبیعی است.
یکی از موارد کلیدی که می‌تواند به موفقیت این رویکرد کمک کند، طراحی مدل‌های اقتصادی مبتنی بر گردشگری است. این مدل‌ها باید تأکید ویژه‌ای بر تولید و صادرات محصولات محلی، ارتقای آموزش‌های تخصصی گردشگری و جذب سرمایه‌گذاران خارجی داشته باشند. برای مثال، احداث اقامتگاه‌های کوچک روستایی به صورت زنجیره‌ای با استانداردهای بین‌المللی می‌تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کند. در کنار این، استفاده از فناوری‌های نوین، مانند ایجاد پلتفرم‌های دیجیتالی برای رزرو خدمات گردشگری و معرفی ظرفیت‌های منطقه، می‌تواند به توسعه پایدار کمک کند.
یکی از زمینه‌های مهم در توسعه پایدار گردشگری کرمانشاه، گردشگری علمی و آموزشی است. جنگل‌های زاگرس ظرفیت بالایی برای تحقیق و آموزش درباره تنوع زیستی، اکولوژی و حفاظت از منابع طبیعی دارند. ایجاد مراکز تحقیقاتی و کمپ‌های آموزشی در این مناطق می‌تواند به جذب پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به محیط‌زیست کمک کند. این رویکرد علاوه بر ارتقای دانش عمومی، به توسعه علمی منطقه نیز کمک خواهد کرد.
در نهایت، توسعه پایدار گردشگری در جنگل‌های کرمانشاه، فراتر از یک برنامه اقتصادی یا زیست‌محیطی، به‌عنوان مدلی از هم‌زیستی انسان و طبیعت، اهمیت ویژه‌ای دارد. این توسعه نه‌تنها می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و بهبود وضعیت معیشتی مردم محلی کمک کند، بلکه با حفظ منابع طبیعی و تنوع زیستی، الگویی برای توسعه سایر مناطق طبیعی ایران فراهم خواهد کرد. با برنامه‌ریزی دقیق، مشارکت جوامع محلی، سرمایه‌گذاری هدفمند و نظارت مستمر، جنگل‌های کرمانشاه می‌توانند به یکی از نمونه‌های موفق گردشگری پایدار در سطح کشور تبدیل شوند. این تجربه می‌تواند آینده‌ای روشن برای مناطق طبیعی ایران ترسیم کند، جایی که توسعه اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی در هماهنگی کامل با یکدیگر محقق شود.
انتهای پیام/
نظر شما