عزیز مصطفایی، مردم شناسی و کارشناس میراث فرهنگی ناملموس استان کرمانشاه در یادداشتی نوشت: در دل کوه‌های سر به فلک کشیده‌ی اورامانات، جایی که طبیعت و تاریخ در هم آمیخته‌اند، مردمانی زندگی می‌کنند که نه تنها وارثان زمین، بلکه حافظان راستین میراث فرهنگی و طبیعی این دیار هستند. 

اورامانات، این گوهر درخشان ایران و جهان، تنها یک منظره‌ی زیبا یا مجموعه‌ای از مناظر طبیعی نیست؛ بلکه زنده و پویاست، چون مردمانش آن را با جان و دل زندگی می‌کنند و از آن پاسداری می‌نمایند. 

یکی از زیباترین جلوه‌های این پاسداری خودجوش، در اقدام اخیر خانواده‌ محمد خان خانی نمایان شد. این خانواده با عشق و مسئولیتی مثال‌زدنی، محوطه‌ اطراف چنار تاریخی پشته، معروف به «گوڵەڕنە پشته»، را پاکسازی کردند. این چنار کهنسال، که در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شده است، نه تنها یک اثر طبیعی، بلکه نمادی زنده از همزیستی انسان و طبیعت است.  

محوطه گوڵەڕنە پشته، که به عنوان اولین مسجد روباز در سطح کشور شناخته می‌شود، در میان باغات سرسبز شهر پاوه، مرکز میراث جهانی اورامانات، قرار دارد. این مکان مقدس، در فصل برداشت محصول، میزبان باغدارانی است که نمازهایشان را در سایه‌سار چنارهای کهنسال آن به جای می‌آورند. این همزیستی معنوی و طبیعی، گواهی است بر این که میراث اورامانات تنها یک یادگار تاریخی نیست، بلکه بخشی از زندگی روزمره‌ی مردمان این دیار است. 

نکته‌ قابل توجه در اقدام خانواده‌ خانی، حضور نسل جوان در کنار نسل قدیم است. این همراهی، نشان‌دهنده‌ انتقال ارزش‌های فرهنگی و طبیعی از نسلی به نسل دیگر است. این همان چیزی است که میراث فرهنگی و طبیعی را زنده و پویا نگه می‌دارد: حفاظت خودجوش و داوطلبانه‌ی مردمی که میراث را نه به عنوان یک شیء، بلکه به عنوان بخشی از هویت خود می‌بینند. 

اداره‌ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پاوه نیز با قدردانی از این اقدام ارزشمند، خانواده‌ خانی را به عنوان الگویی برجسته در حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی معرفی می کند. این خانواده‌، نمادی از مسئولیت‌پذیری و عشق به فرهنگ و طبیعت هستند، و وجود چنین افرادی در اورامانات، باعث افتخار این منطقه و تمام کشور است. 

میراث فرهنگی و طبیعی اورامانات، با وجود چنین حافظان دلسوزی، نه تنها حفظ می‌شود، بلکه هر روز غنی‌تر و پربارتر از گذشته می‌شود. این میراث، تنها به سنگ و چوب و خاک محدود نمی‌شود؛ بلکه در دل‌ها و جان‌های مردمان این دیار جریان دارد.  

پس بیایید از خانواده‌ خانی و همه‌ کسانی که با عشق و از خودگذشتگی از میراث فرهنگی و طبیعی حفاظت می‌کنند، الهام بگیریم. بیایید یاد بگیریم که میراث فرهنگی و طبیعی، تنها متعلق به گذشته نیست، بلکه پلی است به سوی آینده‌ای که در آن هویت و اصالت ما زنده و پویا باقی می‌ماند.  

درختان چنار این منطقه نه تنها از نظر زیست‌محیطی بلکه به‌عنوان نمادی از تاریخ و تمدن کهن اورامانات مورد توجه قرار دارند.

برخی منابع به وجود درختان سفید چنار (بید یا ول گرن) در اورامانات اشاره کرده‌اند که از نظر تنوع گیاهی و فرهنگی حائز اهمیت هستند.

انتهای پیام/