به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، سمیه فرهادی امروز چهارشنبه 21 خرداد 99 در واکنش به خبر منتشره در برخی رسانه‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی در مورد قطع یکی از درختان چنار مجموعه جهانی فین، گفت: «دیرزیستی به‌عنوان پدیده‌ای خارق‌العاده برای درختان موضوعی شناخته شده و برای درختان مختلف متفاوت است. گاهی برای سروها به هزار و برای چنارها به صدها سال می‌رسد. نبود یکی از عوامل مطلوب برای درختان کهنسال (که البته در این سنین به شدت آسیب پذیر می‌شوند) موجب آسیب جدی و حتی زوال و مرگ آنها می‌شود.»
او با اشاره به اینکه درختان دیرزیست موجود در باغ فین اعم از سروها و چنارها تحت نظارت و مراقبت تیم مشاوره قوی از متخصصان برجسته کشور در زمینه آفات و بیماری‌شناسی گیاهی، خاک‌شناسی، تغذیه و باغبانی است، گفت: «با وجود ضعف فیزیولوژیک برای درختان باغ، بسیاری از درختان کهنسال که دچار آسیب‌های جدی بودند، نجات یافته و شرایط زیست آنها بهبود یافته است.»
فرهادی در خصوص قطع درخت چناری که موضوع خبری برخی کانال‌های مجازی در روز گذشته شده است، گفت: «سابقه این درخت حاکی از بیماری و روند رو به زوال آن بود که با وجود تلاش برای حفظ آن با روش‌های حفاظتی ویژه و انجام آزمایش‌های گیاه‌پزشکی با نظر مشاوران عالی فضای سبز باغ فین این روند سرعت یافته بود.»
او عنوان کرد: «ضعف فیزیولوژیک درخت موجب حساس شدن آن در مقابل بیمارگر گیاهی شده بود. به طوری که به استناد تشخیص استادان بیماری‌شناسی و همینطور آزمایشگاه گیاه‌پزشکی، درخت به قارچ بیمارگر گیاهی خطرناک ناتراسیا آلوده شده بود.»
مدیر پایگاه باغ جهانی فین در خصوص این قارچ گفت: «قارچ ناتراسیا در شرایط ضعف فیزیولوژیک درختان، شدت گرما و آفتاب وارد بافت و آوندهای درختان شده و پس از قطع ارتباط تغذیه‌ای بین شاخه‌ها و تنه، در نهایت موجب مرگ درخت می‌شود.»
او با اشاره به اینکه ضعف فیزیولوژیک و آلودگی درختان همانند کهولت سن و مبتلا شدن به بیماری سرطان در انسان‌هاست که شانس نجات تقریباً صفر و فقط معجزه می‌تواند نجات بخش آنها باشد، افزود: «با توجه به محدویت های ایام کرونا و از آن‌جا که اعضای مرتبط شورای راهبردی از طریق سیستم مجازی در جریان روند بیماری، عدم پاسخ دهی درخت به اقدامات حفاظتی و زوال آن قرار داشتند به منظور جلوگیری از سرایت بیماری‌های مشخص شده بر روی این درخت به سایردرختان بامشورت های لازم، تصمیم بر قطع کامل آن گرفته شد.»
مصطفی خوشنویس عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور و عضو کمیته راهبردی پایگاه باغ‌های جهانی نیز در خصوص بیماری و قطع این درخت گفت: «از سال 92 اصلاح و پایش درختان باغ فین به مرکز تحقیقات جنگل‌ها محول شد و از سال‌ها پیش برای نخستین بار وجود قارچ و بیماری به اسم ناتراسیا روی درختان چنار مشاهده شد.»
به گفته او از سال ۱۳۹۶ به منظور کاهش سرخشگیدگی‌ها و افزایش رطوبت‌رسانی به سر شاخه‌ها هرس درختان آسیب دیده، سمپاشی و استفاده از محلول و داروهایی که می‌توانست فعالیت‌های این قارچ را محدود و متوقف کند در دستور کار قرار گرفت. اما متاسفانه روش‌های یاد شده بر روی این درخت مؤثر واقع نشد و درخت به مرحله مرگ رسید.
خوشنویس در ادامه افزود: «دو هفته قبل در پی استعلام مدیر پایگاه و با توجه به پوسیدگی ریشه و انحنای موجود درخت و احتمال سقوط درخت بر روی بازدیدکنندگان و درختان دیگر تصمیم بر قطع و کاشت درختی جوان به جای آن گرفته شد.»
حمید رضا جیحانی از دیگر اعضای هیئت راهبردی باغ ایرانی در این خصوص، گفت: «باغ فین به عنوان یک محوطهٔ میراث جهانی دارای برنامه‌های مشخصی است که از شش سال گذشته با هدایت شورای راهبردی و با بهره‌گیری از توان علمی متخصصان و پس از قرارگیری آن در فهرست میراث جهانی انجام شده است.»
او با اشاره به اینکه باغ فین همانند هرباغ تاریخی دیگری وابسته به حضور درختان و سایر گیاهان زنده و میرا هستند که گاه به دلایل مختلف به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌شوند و یا در معرض آسیب‌های فیزیولوژیک قرار می‌گیرند، افزود: «درختان چنار این باغ از حدود سال 1391 با بیماری ناشی از قارچ ناتراسیا دست به گریبان بوده‌اند. پیشرفت این بیماری اگرچه با بهره‌گیری از مشاوران گیاه‌پزشکی تحت کنترل بوده، اما در مورد درخت حذف شده درمان پاسخگو نبود.»
جیحانی با تأکید بر امکان گسترش آلودگی ناشی از قارچ، تأثیر مستقیم بیماری بر خشکیدگی ریشه و بخش تحتانی درخت در کنار ضعف فیزیولوژیک ناشی از پوسیدگی درون‌چوب، گفت: «بعد از مدت‌ها بررسی و پایش ازجمله مطالعات مشاوران علمی مجموعه، حذف درخت یادشده به گزینهٔ اصلی تبدیل شد.»
انتهای پیام/
