به گزارش میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، زلیخا قرنجیک مجری این طرح امروز چهارشنبه 11 تیر 99 یکی از مهم‌ترین عناصر فرهنگی در میان اقوام و اجتماعات مختلف را خوراک و آیینهای مربوط به آن دانست و افزود: «طرز تهیه، کاربرد و چگونگی استفاده خوراک های طبخ شده در میان اقوام مختلف شکل متفاوتی دارد.»
او یکی از مهم‌ترین راه های حفظ این امر مهم را ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به آن دانست و تصریح کرد: «ثبت اطلاعات در این خصوص توسط پژوهشکده مردم شناسی در حال انجام است.»
این پژوهشگر افزود: «گنبد کاووس با داشتن بلندترین برج آجری جهان با قدمت بیش از هزار سال بعد از گرگان به عنوان دومین شهرستان استان گلستان محسوب شده و دارای قدمت تاریخی وفرهنگی زیادی است و از نظر جمعیتی از تنوع قومیتی زیادی برخورداربوده وبیش از نیمی از جمعیت آن را اقوام ترکمن تشکیل می دهند .»
به گفته او ترکمن های ساکن گنبد کاووس متشکل از سه ایل بزرگ یموت، گوگلان و تکه هستند و در بین این ایلات، ایل یموت به عنوان بزرگترین و اصیل ترین ساکنان این شهر تاریخی شناخته شده وبه دوطایفه بزرگ آتابای وجعفربای تقسیم می شود.
قرنجیک تصریح کرد: «تحقیق حاضر به بررسی خوراک ترکمن دربین طوایف دوگانه ایل یموت با توجه به تفاوت ها و شباهت های آن می‌پردازد.»
او افزود: «بیشتر ترکمن های یموت ساکن گنبدکاووس، متشکل از افرادی هستند که از سال های گذشته تاکنون به دلایل مختلف از شهرها وروستاهای اطراف به شهر گنبدکاووس مهاجرت کرده ودرمحله های مختلف آن با فرهنگ وعادت‌های غذایی که متاثر از نوع معیشت و محیط جغرافیایی قبلی آنان بوده ساکن شده اند.»
این پژوهشگر تصریح کرد: «به عنوان مثال طایفه جعفربای که در گذشته ازشهرهای گمیش تپه و بندر ترکمن به گنبد کاووس مهاجرت کردند، فرهنگ غذایی خود را که به دلیل نزدیکی این شهرها به دریا و داشتن شغل صیادی برپایه مصرف غذاهای دریایی بود حفظ کرده ودر مکان جدید نیز همچنان انواع ماهی ها را به خصوص در فصل زمستان از مناطق دریایی یاد شده تهیه ومصرف می‌کنند.»
او افزود: «ترکمن‌های طایفه آتابای نیزدر گذشته به علت زندگی در دشت و داشتن شغل دامداری بیشترازانواع گوشت قرمز وبه علت دوری وارتباط کمتر با مناطق دریایی کمتراز ماهی وفرآورده های آن استفاده می کردند. البته در سال های اخیر پیشرفت علم و تکنولوژی، بالارفتن سطح سواد وآگاهی، مهاجرت و نیز ازدواج بین دو طایفه باعث ایجاد ارتباط بیشتر وآشنایی و رواج فرهنگ مصرف ماهی وفرآورده های آن شده است .»
مجری مطالعه انسان شناسی خوراک و الگوهای تغذیه در بین ترکمن های یموت گنبدکاووس گفت: «تحقیق حاضر ابتدا به بیان موقعیت گنبدکاووس از نظرآب وهوا ونوع معیشت ترکمن های یموت ساکن درآن پرداخته وسپس به بیان فرهنگ وعادت های غذایی ترکمن های یموت ساکن این شهرستان از قبیل نحوه تهیه وپخت انواع غذاها، نان وشیرینی های سنتی ترکمن با توجه به جایگاه آن درزندگی روزمره و مراسم های مختلف آیینی(در طول یکسال شمسی وقمری)، ادبیات عامیانه و نیزنقش خوراک ترکمن دراشتغال زایی افراد منطقه از طریق صنعت گردشگری و... می‌پردازد.»
علیرضا حسن زاده رئیس پژوهشکده مردم شناسی در باره این طرح گفت: «یکی از حوزه های مهم پژوهش های پژوهشکده مردم شناسی فرهنگ غذا در ایران است.»
او افزود: «همایش خوراک و فرهنگ از سوی این پژوهشکده در سال ۱۳۸۴ برگزار و چندین کتاب مانند «غذا در آیینه فرهنگ و خوراک و فرهنگ تا کنون» منتشر شده است.»
حسن زاده با بیان اینکه یکی از خروجی های مطالعات مردم شناسی غذا در ایران اطلس مردم نگاری سرزمین است، تصریح کرد: «مسئله تغدیه و الگوهای متنوع آن در سطح جهان اهمیت فراوانی دارد.»
رئیس پژوهشکده مردم شناسی در ادامه تاکید کرد: «فراموش کردن الگوهای غذاهای بومی و اصیل هر کشور یعنی نابود شدن بخش مهمی از دستاوردهای فرهنگی که طی سالیان طولانی برای شکل گیری آن تلاش شده است.»
انتهای پیام/
