به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، بهروز عمرانی رئیس پژوهشگاه روز گذشته سه‌شنبه 24 تیرماه 99 در نشست با فرحناز رافع رئیس مرکز ملی فرش ایران با تشریح فعالیت‌های پژوهشگاه در قالب 8 پژوهشکده و گروه پژوهشی، از عمده فعالیت‌های این مرکز را در حوزه باستان‌شناسی در نقش حاکمیتی برشمرد و گفت: «در حوزه زبان‌شناسی نیز تدوین اطلس زبان‌شناسی از مهمترین فعالیت‌های این حوزه به شمار می‌آید که توسط پژوهشگران در حال انجام است.»
او با اشاره به اقدامات گسترده‌ای که در گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه با حضور 53هنرمند، 20کارشناس و 8 عضو هیأت علمی برای آموزش، حفظ و ترویج هنرهای در حال منسوخ شدن صورت می‌گیرد اظهار کرد: «در حوزه مردم‌شناسی نیز همزمان با فعالیت محمد میرشکرایی در دهه هفتاد مطالعات مردم‌نگاری سرزمین آغاز و تا به امروز منجر به مستندسازی، پوشاک، خوراک، مشاغال، ادبیات شفاهی و ... در تمامی استان‌ها شده است.»
عمرانی با اشاره به این مطلب که با توجه به پهنه کشور تلاش کرده‌ایم فعالیت‌های پژوهشگاه را در برخی از نقاط متمرکز کنیم، گفت: «در سال 98 با تأکید و تمرکز روی انجام فعالیت‌های گسترده در استان خراسان خروجی نسبتا خوبی حاصل شد.»
او ادامه داد: «امسال با توجه به بحران کمبود آب و تأثیرات آن بر جابجایی‌های گسترده جمعیتی تمرکز فعالیت‌های سال 99 را بر استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان گذاشته‌ایم.»
عمرانی با اشاره به ترک روستاها در استان سیستان و بلوچستان افزود: «این جابجایی‌ها بخش زیادی از تنوع فرهنگی موجود در استان‌ها را از میان برده است. اقدامات صورت نگرفته برای حفظ فرهنگ مناطق دیگر قابل جبران نیست و این مناطق دچار بی‌هویتی می‌شوند.»
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری بیان کرد: «به این منظور با دستگاه‌هایی مانند جهاد کشاورزی که فعالیت مرتبط با میراث‌فرهنگی انجام می‌دهند، پیشتر در حوزه نظام کشاورزی قنات کاشان، انگور ملایر و زعفران خراسان را به ثبت جهانی رسانده‌ایم و برای ثبت ملی 8 پرونده میراث‌کشاورزی با وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همکاری می‌کنیم.»
او در ادامه سخنانش را در این حوزه به مقوله فرش مرتبط ساخت و افزود: «در حوزه فرش 29 نشان جغرافیایی برای فرش دست بافت ایرانی ثبت شده و 53 فرش ثبت ملی شده‌اند. امیدواریم با همکاری مرکز ملی فرش ایران بتوانیم برای فرش کرمان و سیستان و بلوچستان نیز نشان جغرافیایی بگیریم.»
او با اشاره به فعالیت‌های صورت گرفته توسط دفتر بین‌الملل پژوهشگاه در راستای برگزاری دوره‌های آموزشی ثبت نشان جغرافیایی تصریح کرد: «در صورت تمایل حاضریم با همکاری مرکز ملی فرش کارگاه‌های گسترده‌تری در حوزه نشان جغرافیایی در استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان برگزار کنیم.»
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با تأکید برحمایت از تولیدکنندگان فرش ایرانی و آگاهی‌بخشی در خصوص اهمیت ثبت جهانی فرش دستبافت ایران افزود: «باید بدانیم زمانی که قالی فارس و کاشان در یونسکو ثبت جهانی می‌شود ظرفیت‌هایش چه بوده، چه کمکی به هنرمندان و کنشگران این حوزه می‌کند و آنها برای حفظ کیفیت این آثار چه وظایفی دارند.»
عمرانی تصریح کرد: «مهر اصالت نیز یکی از ظرفیت‌هایی است که در کنار میراث ناملموس و ثبت نشان جغرافیایی می‌تواند در حوزه معرفی فرش ایرانی کمک کند.»
او با بیان اینکه فرش افشار ظرفیت‌های خوبی برای ثبت نشان جغرافیایی دارد و پژوهشگاه این آمادگی را دارد که برای ثبت ملی و جهانی آن همکاری کند، افزود: «امیدواریم در سال پیش‌رو بتوانیم با همکاری مرکز ملی فرش ایران موضوع توجه به هنر و هنرمندان حوزه فرش را در مناطق سیستان و بلوچستان و کرمان را افزایش دهیم. همچنین موفق به برداشتن گام‌هایی در راستای اشتغالزایی و کاهش پیامدهای ناشی از بحران آب و جابجایی روستاها و ترویج هنرهای سنتی در استان‌ها شویم.»
در ادامه این نشست رئیس مرکز ملی فرش ایران با ابراز خرسندی از امکان پیش آمده برای همکاری این مرکز با پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، گفت: «در بحث برندسازی و ثبت جهانی فرش دستبافت ایرانی، محصولات، نقشه‌ها و منطقه جغرافیایی مد نظر است.»
او با اشاره به قدمت 4هزار ساله فرش دست بافت ایران که در تمام نقاط کشور با نقش و نگاره و طرح‌های منحصر به فرد بافته می‌شود، افزود: «در راستای احیا و معرفی فرش ایرانی در مرکز ملی فرش ایران فعالیت‌های گسترده‌ای انجام شده و در حوزه ثبت نشان جغرافیایی نیز اقداماتی در حال شکل‌گیری است.»
رافع در تشریح این اقدامات ادامه داد: «در حوزه ثبت نشان جغرافیایی اقداماتی صورت گرفته که در سه دوره پنج ساله و مجموعا در 15 سال بتوانیم ثبت نشان جغرافیایی را در تمامی استان‌ها انجام بدهیم.»
او با بیان اینکه فرش ایرانی هنوز برندسازی نشده و تنها در سطح جهان مطرح است، تصریح کرد: «با اقدامات گسترده در تلاش هستیم در سطح استان‌ها با همکاری سازمان‌های مرتبط اصالت فرش‌های دستبافت را تعیین کنیم.»
رئیس مرکز ملی فرش با بیان این مطلب که با این اقدام می‌توانیم تعداد فرش‌ها و نقوش به کار رفته و هنرمندان این حوزه را شناسایی کنیم تا این میراث کهن برای نسل آینده باقی بماند، تصریح کرد: «برای حفظ فرش ایرانی به عنوان یک میراث گرانبها برای نسل آینده باید در کنار ایجاد منزلت برای قالی‌بافان که این هنر بی‌بدیل و منحصر به فرد را خلق می‌کنند سرانه اشتغال را بالا برد.»
در ادامه این نشست یاسر حنیفی سرپرست معاونت امور تولید مرکز ملی فرش ایران با اشاره به همکاری‌های آینده مرکز ملی فرش ایران و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حوزه‌های مشترک گفت: «فرهنگ شفاهی فرش دستبافت یکی از حوزه‌های فرهنگی است که مرکز ملی فرش ایران فعالیت‌های گسترده‌ای را در این حوزه انجام داده و پروژه‌های گسترده‌ای نیز در این راستا تعریف کرده است که با همکاری پژوهشگاه ارتقا خواهد یافت.»
او با اشاره به ثبت قالی فارس و کاشان در حوزه میراث ناملموس یاد آور شد: «امسال می‌توانیم با همکاری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برای ثبت قالی کرمان و سیستان بلوچستان اقدام کنیم.»
سرپرست معاونت امور تولید مرکز ملی فرش ایران افزود: «اقداماتی در راستای مهر اصالت فرش دستبافت از سال 93 در این مرکز آغاز و متوقف شده که در صورت شروع مجدد این پروژه در آینده نزدیک اتفاقات خوبی در این حوزه خواهد افتاد.»
حنیفی توجه به نیروی انسانی را در حوزه فرش مهم ارزیابی کرد و گفت: «شناسایی هنرمندان قالی‌باف در قید حیات، طراحان نقشه و ... از جمله فعالیت‌هایی هستند که به ماندگاری و حفظ این میراث ارزشمند کمک می‌کند.»
منیژه هادیان دهکردی معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، از دیگر سخنرانان این نشسن با اشاره به فصول مشترک فعالیت‌های مرکز ملی فرش ایران و پژوهشگاه، از حفظ و احیا گرفته تا حمایت از تولیدکنندگان و ... گفت: «پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حوزه پژوهش و آموزش می‌تواند با مرکز ملی فرش ایران همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشد.»
او با انتقاد از اینکه خاستگاه فرش دستبافت در جهان ایران است ولی آنطور که شایسته است دردنیا معرفی نشده است ابراز امیدواری کرد که با همکاری این دو مرکز بتوان گام‌های گسترده‌تری در این راستا برداشت.
انتهای پیام/
