این هنرمند همچنین در رشته نقاشی نیز آموزش دیده و نقاشی روی مس و روی بوم هم انجام می‌دهد، او که عاشقانه فعالیت‌های هنری را انجام می‌دهد هنرفیروزه‌کوبی روی مس را نیز آموخته است، سراوانی پیش از این در آموزشکده فنیوحرفهای الزهراء در رشته قلم‌زنی تدریس می‌کرده، اکنون در مرکز آفرینش‌های هنری و صنایع‌دستی مصلی مشهد مشغول به فعالیت است. در ادامه گفت‌و‌گو با این هنرمند را می‌خوانید.
چگونه وارد رشته قلم‌زنی شدید؟
سال ۸۱ وارد دانشگاه شدم و سال ۸۵ فارغ التحصیل شدم، همان سال در هنرستان فنیوحرفهای دوره آموزش قلم‌زنی سطح یک (ریزه قلم)، سطح دو (برجسته‌کاری، حجم) را گذراندم و مدارک این دوره‌ها را دریافت کردم، فعالیت در زمینه قلم‌زنی روی مس را از سال ۸۶ آغاز کردم و از سال ۸۷ نیز در مرکز آفرینش‌های هنری و صنایع‌دستی خانه ملک قرارداد تولید اثر منعقد کردم، تا سال ۹۰ در این مرکز مشغول به فعالیت بودم، بعد از آن به مرکز مصلی منتقل شدم، سال ۹۲ نیز کارگاه قلم زنی‌ام تعطیل شد، به مدت ۵ سال در بیرون از این مرکز فعالیت داشتم و در دانشگاه (آموزشکده فنی‌حرفه‌ای الزهراء) به تدریس مشغول بودم تا این که آبان ماه ۹۷ دوباره به مرکز مصلی بازگشتم و کارگاه قلم‌زنی را مجدد فعال کردم.
در این مدت با اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان هم همکاری داشته‌اید؟
از آبان‌ماه ۹۷ تا اسفند ۹۸ دو قرارداد اجرای کار هنری با اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی داشتم، یک‌ست هفت‌سین شامل آینه و شمعدان و شش بشقاب و یک سینی ۶۰ سانتی با طرح هفت‌خوان رستم را قلم‌زنی کردم.
با شیوع ویروس کرونا مجموعه مصلی تعطیل شد، اگر فعالیت‌ها دوباره از سر گرفته شد اما بعد از پاندمی کرونا درآمد ما در وضعیت بلاتکلیف و ناپایداری قرار گرفته است، تقریبا حدود ۷۰ درصد درآمدم به نسبت سال قبل کاهش پیدا کرده است، در این مدت به صورت جزیی فروش داشته‌ام که از طریق شبکه‌های اجتماعی بوده است.
با توجه به استقبالی که از این نوع آثار هنری در بسیاری از کشورها وجود دارد، چرا صادرات انجام نمی‌دهید؟
صادرات محصولات هنری نیازمند داشتن حساب ارزی است و این که یک نفر را در خارج از کشور داشته باشیم که امور مربوط به انتقال پول را انجام دهد، یکی از روش‌های معرفی محصولات تولیدی حضور در نمایشگاه‌هاست که در حال حاضر نمایشگاه صنایع‌دستی به صورت مجازی برگزار شده است اما نمی‌تواند کارساز باشد، چون فقط خود هنرمندان حضور دارند، به نظرم مجموعه‌های خانه ملک و مصلی نیاز به معرفی و تبلیغ دارند.
اگر چه با برخی از هتل‌ها مذاکره کردیم که محصولات تولیدی را از طریق آن‌ها بفروشیم، اما استقبال چندانی نشد و ناچاریم که آثار تولیدی را با قمیتی کمتر از ارزش آن به مغازه‌ها در بازار بفروشیم، البته برخی از مغازه‌ها امانتی می‌فروشند و برخی هم اثر را خریداری می‌کنند و می‌فروشند.
یکی از دیگر دلایلی که هنرمندان در فروش محصولات توفیق کمتری دارند این است که روحیه هنرمندان به گونه‌ای است که در حوزه بازاریابی توانایی ندارند باید مدیران برای افزایش فروش آثار هنری برنامه‌ریزی کنند.
علاوه بر این نمایشگاه صنایع‌دستی در خارج کشور برگزار می‌شود اما نتیجه‌ای برای هنرمندان ندارد.
چه پیشنهادی دارید؟
بخشی از محصولات تولیدی هنرمندان می‌تواند به عنوان هدیه مورد استفاده قرار گیرد و مدیران به جای این که از بازار با قیمت بیشتر و حتی محصولات تولیدی غیر استانی تهیه کنند، می‌توانند از ظرفیت هنرمندان استان‌های خود استفاده کنند.
مهم‌ترین چالش هنرمندان صنایع‌دستی چیست؟
درآمد هنرمندان صنایع‌دستی کافی نیست و به اندازه‌ای که زحمت می‌کشیم درآمد نداریم، اگر درآمد داشته باشیم با طیب‌خاطر کار را انجام می‌دهیم، علاوه بر این تحت پوشش بیمه هم نیستم، حدود یک سال است که در نوبت بهره‌مندی از بیمه هنرمندان هستم البته در گذشته تحت پوشش بیمه صنعتگران صنایع‌دستی دستی (قالی‌بافان و صنعتگران) بودم.
به دلیل مشکلاتی که وجود دارد به دنبال کارهای دیگری هم رفتم اما روحیه‌ام با این کار هنری انس گرفته است، به خاطر دل خودم در این زمینه ادامه فعالیت می‌دهم، البته معتقدم نسبت به هنرمندان مقداری بی‌مهری شده است، در خارج از کشور بر روی هنرمند سرمایه گذاری می‌کنند اما این جا بیتوجهی وجود دارد.
عشق به این کار ما را کنار و پای این کار نگه داشته است و عشق به کار باعث شده که بی‌پولی و همه مشکلات را تحمل کنیم.
چه مشکلاتی وجود دارد؟
مس روز به روز گران‌تر می‌شود و قیمت تمام شده محصولات افزایش پیدا می‌کند، هیچ وقت کار بازاری انجام نداده‌ام بلکه تمام سعی و تلاش‌ام را انجام داده‌ام که با حداکثر توان اثر هنری را تولید کنم.
آیا این رشته هنری می‌تواند به توسعه اقتصاد کشور کند؟
بله خیلی موثر است، برخی از گردشگران خارجی تمایل زیادی برای خرید این آثار دارند البته آن چه بیشتر می‌تواند تاثیر گذار باشد صادرات و ارتباط با بازارهای جهانی است.
از کار هنری که انجام می‌دهید راضی هستید؟
این کار به من آرامش می‌دهد به همین دلیل با عشق و علاقه انجام می‌دهم و تمام مشکلات را هم به همین دلیل تحمل می‌کنم، از کار رضایت دارم ولی از درآمدش راضی نیستم، برای کسب درآمد بیشتر چندین راه را نیز امتحان کردم ولی به سرانجام نرسید.
یکی از چالش‌های ما این است که قلم‌زنی‌های احجام از کشورهایی مثل هند و پاکستان وارد ایران می‌کنند و اگر چه این‌گونه تولیدات با قلم‌زنی متفاوت است اما مشتری دارد، ضمن این که ارزان‌تر از محصولات تولیدی ایران است چون هزینه تمام شده برای آن‌ها پایین‌تر است.
علاوه بر این عدم ثبات در قیمت مواد اولیه از جمله مس با وجود این که کالای وارداتی نیست اما قیمت‌ها از نوروز تاکنون ۳ نوبت افزایش داشته است.
از فعالیت در مرکز مصلی راضی هستید؟
این که محیطی مناسب را اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در اختیار ما قرار داده است قابل تقدیر است، همین که اجاره نمی‌دهیم و هزینه آب و برق و گاز و تلفن نداریم به هنرمندان کمک زیادی می‌شود، یکی از ویژگی‌های خاص فعالیت در مجموعه مصلی این است که در محیطی هنری فعالیت می‌کنیم و افرادی که در کنار هم کار می‌کنیم همه هنرمند هستند.
چقدر از فضای مجازی برای فروش استفاده می‌کنید؟
از این فضا کم‌و‌بیش استفاده می‌کنم اما بسیاری از افراد قیمت می‌گیرند و بیشتر از تولیدات اصفهانی‌ها خرید می‌کنند، یکی از دلایل این است که اصفهان به بورس فروش آثار تولیدی قلم‌زنی تبدیل شده است، البته تبلیغات وسیعی برای معرفی اصفهان انجام شده است حتی برخی افراد با وجود این که کارم را تحسین می‌کنند اما از اصفهان خرید می‌کنند.
آیا به فکر توسعه فعالیت خود هستید؟
دوست دارم که فضایی بزرگ‌تر با چند شاگرد داشته باشم اما این مستلزم سرمایه اولیه است و این‌که مطمئن باشم می‌توانم آثار تولیدی را به فروش برسانم.
امیدوارم بعد از کرونا با افزایش سفرها و خرید صنایع‌دستی به عنوان سوغات سفر، کسب و کار ما هم رونق بگیرد تا بتوانیم به فکر توسعه کسب و کار در کارگاه باشیم.
چرا در کنار قلم‌زنی روی مس، فیروزه‌کوبی انجام می‌دهید؟
با بررسی که داشتم متوجه شدم که محصولات فیروزه‌کوبی شده، فروش بیشتری دارد به همین دلیل دوره آموزش این رشته را شرکت کردم اما این رشته نیازمند سرمایه است باید دستگاه مربوط به تراش را خریداری کنم که توان مالی لازم را ندارم.
قلم‌زنی روی یک گلدان چقدر زمان می‌برد و با چه قیمتی به فروش می‌رسد؟
برای یک گلدان برجسته حدود ۳۳ روز از ساعت ۸ تا ۱۴ وقت می‌گذارم و با قیمتی حدود ۵ میلیون تومان خریداری می‌کنند.
علاوه بر کار هنری فعالیت دیگری هم دارید؟
از سال ۹۳ تاکنون در آموزشکده فنیوحرفهای الزهراء مشهد به عنوان مربی همکاری داشتم که البته با شیوع کرونا این همکاری قطع شده است، هر چند این مرکز یک ترم قبل از شیوع کرونا دیگر پذیرش دانشجوی جدید در این رشته نداشت.
در سال ۹۱ در رشته گل و مرغ و تذهیب نیز آموزش دیدم و روی ظروف مس و بوم نقاشی می‌کنم.
نقاشی‌ها با تکنیک‌های لاکی، تذهیب، آب مرکب و خیس در خیس اثر هنری تولید کرده‌ام، از هنر نقاشی برای مس و پرواز استفاده می‌کنم.
چرا به سمت نقاشی رفتید؟
نقاشی گل و مرغ را خیلی دوست داشتم و حس خوبی به من می‌داد، نقاشی را با این هدف یاد گرفتم که طرح‌های روی مس را خودم بکشم، بعد که در کلاس‌های نقاشی شرکت کردم نقاشی گل و مرغ را هم یاد گرفتم البته به مرور که مهارت پیدا کردم دیگر طرح‌های گل و مرغ روی مس را خودم طراحی می‌کنم، همچنین طرح‌های نقاشی و طرح‌های قلم‌زنی را خودم انجام می‌دهم.
این تنها مربوط به قلم‌زنی نیست بلکه برای نقاشی‌ها هم بوم آن را خودم می‌سازم، آماده‌سازی بوم نقاشی که بسیار دشوار است و نیازمند تخصص و حوصله است، برای ساخت بوم تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که ۳ تا ۴ تکنیک را برای ساخت استفاده می‌کنم.
چه چیزی باعث شد که به سمت این هنر بیایید؟
همیشه کاوه آهنگر در ذهنم بود، چون او فردی فرهیخته بود و در مقابل ظلم ایستاده بود او را دوست داشتم اما دیگر آهنگری وجود نداشت، علاوه بر این زمانی که دبیرستانی بودم، به بازار اصفهان رفتم و قلم زنی‌ها را دیدم، با این پیش زمینه به قلم‌زنی روی آوردم البته تا زمان فارغ‌التحصیلی این فرصت را نداشتم.
قلم‌زنی را آموزش هم می‌دهید؟
بله آموزش قلم‌زنی در سطوح مختلف دارم، سال گذشته ۴ هنرجو داشتم که با آموزش‌هایی که دیدند وارد بازار کار شده و اکنون شاغل هستند.
اگر فردی بخواهد در رشته قلم‌زنی فعالیت کند با چقدر سرمایه می‌تواند کار را شروع کند؟
یک هنرجو باید حدود ۵۰۰ هزار تومان لوازم مورد نیاز را خریداری کند و بعد که آموزش دید با حدود دو تا سه میلیون تومان وسایل مورد نیاز را خریداری کند.
انتهای پیام/
