طارم، جواهر بی‌بدیل زنجان

شهرستان طارم در شمال استان زنجان یکی از مناطق چشم‌نواز و سرشار از شگفتی‌های آفرینش است. شهرستان طارم با مناظر زیبا و دلنواز و در کنار آثار تاریخی ارزشمند و بی‌بدیلش و به دلیل بهره‌مندی از سرسبزی ناحیه خزری و هوای کوهستانی خود، می‌تواند به‌عنوان مقصد مسافران نوروزی با صرف کمترین هزینه باشد. وجود قلعه‌های تاریخی در شیت، سانسیز، هزاررود، تشویر و سمیران و آتشکده‌های تشویر، الذین، گیلانکشه، پیرچم، پیرهمدان آب‌بر، تنگه‌ور هزاررود نشان از قدمت تاریخی شهرستان طارم دارد.

طبیعت زیبا

طبیعت زیبا و متفاوت، وجود آبشارها، چشمه‌ها، ییلاقات، یخچال‌های طبیعی و غار شگفت‌انگیز، شکاف سنگ‌های غار گونه، مسیرهای بکر گردشگری و کوه‌پیمایی، روستاهای هدف گردشگری با تیپ روستایی، رودخانه‌های فصلی و دائمی زیبا و خروشان، جنگل‌های زیبا، کوهپایه‌های سرسبز، کوه‌های سر به فلک کشیده و با طراوت شهرستان طارم از توابع استان زنجان، در انتظار حضور گردشگران داخلی و خارجی است. 

مسیر و محورهای گردشگری

وجود ارتفاعات و قلل متعدد و متنوع با شیب‌ها و زیبایی‌های خاص خود که می‌تواند برای گردشگران، کوهنوردان و ورزشکاران پاراگلایدر بسیار جذاب باشد. مسیر و محور گردشگری زیبای مناطق طارم نظیر درام- نوکیان- ماسوله، آب بر- وجرگاه- قلعه رودخان- شفت، مسیر تشویر به پرچینه، مسیر گیلوان به امامزاده ابراهیم (ع) شفت، مسیر زنجان- گمان- شیرمیشه- ایچ و چورزق، مسیر روستای جمال‌آباد به استان گیلان، آبشار و امامزاده سید احمد (ع) وزنه سر، مسیر زیبای شیت- ولیدر و مسیر کوهستانی و چشم‌نواز روستای ولیس با بافت ویژه صخره‌ای این روستا که موردتوجه کوهنوردان و دوستداران طبیعت بوده و به‌عنوان مهم‌ترین مسیر انتخابی گروه‌های کوهنوردی در سطح کشور مطرح است. سرسبزی باغات زیتون در فصل پاییز و زمستان در کنار سفیدی قله‌های پوشیده از برف، نشاط و شادابی خاصی به گردشگران این شهرستان می‌بخشد. به دلیل نبودن یخبندان در فصول سرد، مهاجرت انواع پرندگان به شهرستان، جاذبه‌های بی‌نظیر گردشگری را در منطقه ایجاد می‌کند. 

آتشکده‌ها

آتشکده‌های طارم عموماً از سنگ و ساروج با پلان چهارطاقی ساخته‌شده و پوشش آن‌ها گنبدی شکل و تمامی آن از سنگ ساخته‌ شده است. 

ترکیب کلی آن‌ها به سبک آتشکده‌های دوران ساسانی و با آتشکده نیاسر کاشان قابل‌مقایسه‌اند، با این تفاوت که برای عناصر اصلی در آن‌ها به‌جای آجر، از لاشه‌سنگ استفاده‌شده است. در شهرستان طارم سه آتشکده از دوران ساسانیان بانام‌های آتشکده پیرچم، آتشکده الزین و آتشکده گیلانکشه که در فهرست آثار تاریخی ثبت‌شده و در بعضی‌اوقات سال هم‌وطنان زرتشتی آیین گهنبارخوانی را در این مکان‌های به‌جا می‌آورند. 

امامزاده‌ها

وجود امامزاده هاشم وعوف (ع)، جعفر (ع) در شهر آب‌بر، سید احمد (ع) در وزنه سر، محمدعلی ماهوری (ع) در زاچکان، حیدر (ع) در گیلوان، عبدالله (ع) در صومعه بر، محمدباقر (ع) در کله سیران، محمد هاشم (ع) در سرخه میشه، قاسم (ع) در کلوییم، علی (ع) در سرخ‌آباد، عبدالله (ع) در بالا کوه، اسماعیل (ع) در قوهیجان، ابراهیم (ع) و خدیجه (ص) در بندرگاه، ابراهیم (ع) و طاهر (ع) و مرجان (ص) در چمله، محمود (ع) در ارشت، حسن غائب (ع) در چورزق، عبدالرحمان (ع) و نرجس خاتون (ص) در قلات، سلطان سید علی القاضی (ع) در جیش آباد بر غنای فرهنگی، مذهبی این شهرستان افزوده است. 

غار طارم

در نزدیکی قله کوه خرمنه‌سر، دهانه مشبک و پنجره مانند و به نسبت وسیع غار خرمنه‌سر واقع‌شده است. در مدخل غار، حفره بزرگی وجود دارد که همانند اتاقی در میان حفره‌های کوچک احاطه‌شده است. در داخل این اتاق‌ها، آثار زیستی شامل سفال‌های شکسته و پیه‌سوزهای شکسته قدیمی دیده می‌شود. مطالعات باستان‌شناسی در مورد این غار حکایت از ۲ دوره استقرار انسان دارد. دوره نخست را ابزار و ادوات سنگی و تیغه‌های سنگ چخماق متعلق به زندگی غارنشینی انسان پیش‌ازتاریخ تشکیل داده که قدمت آن به دوره پیش از هزاره پنجم قبل از میلاد می‌رسد. 

منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد

منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد دارای وسعتی بیش از ۱۲۰ هزار هکتار در شمال و شمال غرب مرکز استان زنجان واقع‌شده و بر اساس مصوبه شماره ۱۴۹ مورخ ۲۷ بهمن‌ماه سال ۷۵ شورای عالی حفاظت محیط‌زیست به‌عنوان منطقه حفاظتی اعلام‌شده است که دارای اکوسیستم‌های کوهستانی، دشتی، جنگلی و کوهپایه‌ای است. 

یخچال طبیعی طارم

محدوده یخچال طبیعی روستای ولیدر و مسیر حیرت‌انگیز روستاهای شیت – ولیدر، یخچال‌هایی که به شکل گودال‌هایی شبیه اتاقک در دامنه کوه‌ها ایجادشده‌اند و تنها ویژگی که سبب تبدیل‌شدن آن‌ها به یخچال شده سنگ‌های سردی بالای آنجا است، به‌طوری‌که مردم این مناطق در گرم‌ترین روزهای سال فرآورده‌های طبیعی لبنی خود را در این یخچال‌ها نگهداری می‌کنند. 

سدهای طبیعی

طبیعت بکر و دست‌نخورده‌ای مانند سد طبیعی «کردکندی» ازجمله ثروت‌های خدادادی منطقه است که توجه علاقه‌مندان به آثار طبیعی را به خود جلب می‌کند. سد طبیعی کرد کندی یا کردآباد که در پی زلزله ۳۱ خرداد سال ۱۳۶۹ شمال و شمال غرب کشور و در اثر رانش زمین در سه کیلومتری شهر آب بر مرکز شهرستان طارم به وجود آمده، یک معجزه الهی است. این آبگیر طبیعی و زیبا به لحاظ موقعیت استثنایی و سکوت حاکم بر محدوده آن، به محلی نادر و شگفت‌انگیز، برای تفریح و گشت‌وگذار گردشگران تبدیل‌شده است. 

سدهای طبیعی باکلور، جمال‌آباد و کردآباد که در زلزله ۱۳۶۹ براثر ریزش کوه تشکیل‌شده‌اند و وجود رودخانه مهم قزل‌اوزن و اقلیم مناسب در حاشیه این رودخانه به‌عنوان زیستگاه آبزیان، پرندگان و اکوسیستم تالابی رودخانه‌ای و شالیزارهای برنج در حاشیه رودخانه قزل‌اوزن چشم‌اندازی بی‌نظیر برای گردشگران در فصل بهار و تابستان به شمار می‌رود. 

جنگل‌ها

جنگل‌های ولوار بالاتر از روستای چرزه، لهمت، چشمه سر، بلوطستان و زرشکی در ارتفاعات روستای توریستی و چشم‌نواز پاسار، پدیده مه گرفتگی در سطح شهرستان به‌طوری‌که از بالای قله‌های اطراف به آن نظاره کنید مانند توده‌ای از پنبه بر دره‌ای بزرگ قرارگرفته است، قله‌های شمالی پوشیده از مه شهرستان که موجب کاهش دما و خنکی هوا می‌شود، از شگفتی‌های آفرینش و ظرفیت‌های بالقوه گردشگری این شهرستان است. 

آبشارها

کوه‌های بلند و سرسبز، دره‌ای بسیار عظیم، رودخانه‌ای خروشان و پرآب، جنگل درختان فندق، هوای خوب و طبیعت بکر، آبشار و ناحیه هشترخان یا هشت چشمه را به یکی از نواحی زیبا و مناسب برای گردشگری، کوهنوردی و دوچرخه‌سواری در کوهستان تبدیل کرده است. آبشار هشترخان در دره‌ای سرسبز، میان کوه‌های ناحیه طارم در شرق شهر زنجان در نزدیکی روستای لار واقع‌شده که سرچشمه آن چشمه جوشان است. آبشار که دارای ارتفاعی حدود ۳۰ متر است و پس از ریزش، رودخانه هشترخان را تشکیل می‌دهد. آبشارهای زیبا و چشم‌نواز وزنه سر که در ارتفاعات تقریباً جنگلی این روستا واقع‌شده است به دلیل داشتن مسیر بکر و زیبای کوه‌پیمایی و همچنین مجاورت با امام‌زاده سید احمد (ع) منتظر حضور گردشگران داخلی و خارجی است. آبشارهای متعدد با ارتفاع متنوع و زیبایی‌های متفاوت در مسیر درام- ماسوله در محدوده شیرین سو چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. آبشار کله سیران به‌عنوان مرتفع‌ترین آبشار استان زنجان واقع در بخش چورزق روستای کله سیران یکی دیگر از آبشارهای چشم‌نواز شهرستان طارم است که همه‌سال خیل عظیمی از مسافران نوروزی و گردشگران به‌سوی خود می‌کشاند. غار خرمنه سر در شهرستان طارم و در کوه بلند خرمنه‌سر در سمت شمالی روستای ده بهار قرارگرفته است. 

گونه‌های شاخص حیات‌وحش

از گونه‌های شاخص حیات‌وحش شهرستان می‌توان به آهوی نژاد اصیل ایرانی، کل و بز، خرس قهوه‌ای، سیاه‌گوش، پلنگ، کبک دری، کبک معمولی، کبک چیل، تیهو، گراز، گرگ، انواع مارها، لاک‌پشت بومی، ماهی زرد پر، تشی و انواع پرندگان و بازهای شکاری اشاره کرد. 

کشاورزی

عبور رودخانه قزل‌اوزن به‌عنوان شاهرگ حیاتی در این شهرستان، خاک حاصلخیز و نیز شرایط آب و هوایی مساعد، توانمندی‌های کشاورزی را دوچندان نموده و باعث رشد، توسعه و رونق اقتصادی منطقه شده به‌گونه‌ای که به‌عنوان قطب کشاورزی به‌ویژه در زمینه تولید محصول زیتون، برنج، سیر، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، باقالی، انجیر و انار شده است و این منطقه را به‌عنوان منطقه استراتژیک کشاورزی استان معرفی کرده است. نخودفرنگی، انواع صیفی (خیار، کرفس، کاهو، انواع فلفل)، فندق، گردو، سیب، گیلاس، آلبالو، پیاز، کلزا، زردآلو و آلو، انواع هلو، بادمجان، طالبی و خربزه، بادام‌زمینی، هندوانه و اخیراً نیز محصول باارزش پسته از دیگر محصولات کشاورزی شهرستان می‌باشند که طرفداران زیادی در بازار محصولات کشاورزی کشور دارد. 

تولید نهال و برداشت محصول

شهرستان طارم به لحاظ سطح زیر کشت، تولید نهال و برداشت محصول زیتون مقام نخست را در کشور به خود اختصاص داده و بیشترین ‎درصد محصول زیتون ایران در این منطقه تولید می‌شود. این شهرستان در تولید و فروش و تجارت بین‌المللی زیتون در کنار کشورهای مطرح دنیا مانند اسپانیا، ایتالیا، مراکش و ترکیه قرارگرفته و با حمایت مضاعف مسئولان کشوری و استانی می‌تواند افتخاری بزرگ برای کشور باشد. 

صنایع‌دستی

ولی رونق دامداری در منطقه طارم باعث وفور مواد اولیه موردنیاز در صنایع‌دستی شده و به این صنعت رونق خاصی داده است. پرده بافی، قالی‌بافی، حصیربافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و نمدبافی ازجمله مهم‌ترین صنایع این منطقه هستند که ارزش صادراتی بالایی دارند. بافت انواع البسه و انواع جوراب‌ها و شال‌های پشمی از دیگر صنایع‌دستی منطقه هستند که بیش‌تر توسط زنان و دختران بافته می‌شوند. 

معادن 

در روستاهای ارشت و زهترآباد این شهرستان معادن نمک نیز وجود دارد که به روش سنتی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.

انتهای پیام/

کد خبر 1401012093111

برچسب‌ها