نقش سازمان‌های مردم نهاد در حفاظت از آثار تاریخی و ایجاد امنیت به‌عنوان تولید اجتماعی

چنان‌که تجربه جهانی به‌خوبی نشان داده است، حفاظت مؤثر و موفق از میراث‌فرهنگی نه در توان و امکانات یک سازمان یا نهاد که درگرو شکل‌گیری یک عزم ملی و جلب مشارکت و حمایت‌های عمومی و همچنین همکاری نهادهای مختلف مدنی و دولتی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های این نهادها در امر حفاظت و پژوهش در حوزه میراث‌فرهنگی است.

 آموزش برای حفظ آثار تاریخی وظیفه وزارتخانه میراث‌فرهنگی است که باید از ظرفیت رسانه ملی و آموزش و پرروش و دیگر نهادهای فرهنگی استفاده کند تا جایی که مردم نه تنها به میراث خود آسیبی وارد نکنند بلکه دلسوزانه خود را مسئول حفظ، نظافت و سلامت این مکان‌ها بدانند. زیرا تا زمانی که فرهنگ‌سازی نشود نمی‌توان بابت حفظ امنیت میراث تاریخی اطمینان حاصل کرد. اگرچه میراث‌فرهنگی باید یگان حفاظت خود را در ایام تعطیلات و سایر روزهای پر بازدید از اماکن فرهنگی مجهز کرده و دستورالعمل‌های ویژه‌ای ابلاغ کند اما آن‌ها نیز ظرفیت محدودی دارند لذا تا زمانی که فرهنگ­سازی نشود نمی‌توان بابت حفظ امنیت میراث تاریخی اطمینان حاصل کرد. همچنین میراث‌فرهنگی زمینه‌ساز یک جامعه قوی است و پاسداشت میراث تاریخی صرفاً نگه‌داشت کالبد اثر نیست بلکه نگهداشت روح و جان فضا هم اهمیت دارد و زمینه‌ساز سلامت اجتماع است.

اشکال مختلف میراث‌فرهنگی

    \t
  • بناها: آثار معماری، آثار مجسمه سازی و نقاشی یادگاری، عناصر سازه‌هایی با ماهیت باستان‌شناسی، کتیبه‌ها، غار نشین‌ها و ترکیبی از ویژگی‌ها که از نظر تاریخ، هنر یا علم دارای ارزش فوق العاده‌ای هستند.
  • \t
  • گروه ساختمان‌ها: گروه‌هایی از ساختمان‌های مجزا یا به هم پیوسته که به دلیل معماری، همگونی یا جایگاهی که در نظر دارند، از نظر تاریخ، هنر یا علم، ارزش جهانی برجسته‌ای دارند.
  • \t
  • محوطه‌ها: آثار انسان یا آثار ترکیبی از طبیعت و انسان، و مناطقی از جمله مکان‌های باستان‌شناسی که از نظر تاریخی، زیبایی شناختی، قوم‌شناسی یا مردم‌شناسی ارزش جهانی برجسته‌ای دارند. (بلک، 2019)

پیایندهای فعالیت­های سازمان مردم نهاد در مقابل حفاظت از میراث‌فرهنگی

ابتکار عمل: گزارش "فعالیت­های سازمان­های غیردولتی و دولت­های محلی در زمینه میراث فرهنگی: همکاری، نیازها، مشارکت داوطلبان" نتیجه تحقیقاتی است که به سفارش موسسه میراث ملی تهیه شده است، برای راه‌اندازی برنامه کمک هزینه "داوطلبانه برای حفاظت از میراث‌فرهنگی" اقداماتی را انجام داده­اند.

 اهداف ابتکار: این ابتکار شامل سه هدف خاص است: ایجاد شرایط برای مشارکت فعال در فرهنگ و آموزش در زمینه میراث‌فرهنگی، ترویج و تفسیر مجدد آن و افزایش دسترسی به میراث و تسهیل درک اجتماعی آن.

ارزیابی مختصر از نتایج این طرح: این گزارش به هیئت میراث ملی کمک خواهد کرد تا مقررات دقیق‌تری برای برنامه کمک هزینه "داوطلب برای میراث" ایجاد کنند (سسانا و همکاران، 2018).

راه‌­های حفظ و حفاظت از میراث فرهنگی

    \t
  • اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی: اگر هدف حفاظت و حفظ میراث‌فرهنگی باشد، کار برای حال و برای آیندگان غیرقابل حل است. با داشتن اطلاعات کافی، هر فردی می‌تواند به یک مدافع قدرتمند در ترویج محیط امن‌تر برای میراث‌فرهنگی و دارایی‌های فرهنگی تبدیل شود.
  • \t
  • توسعه سایت­های مرتبط با میراث‌فرهنگی: علاوه بر اطلاع‌رسانی از طریق مطالعه، پیروی از این برنامه درسی، راه‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توان در مورد حفاظت از میراث‌فرهنگی، تفاوت ایجاد کرد. یکی از راه‌ها حفظ بهترین شیوه‌ها هنگام بازدید از مکان‌ها و موزه‌ها، تلاش برای گذاشتن مکان‌های میراث و موزه‌ها در بهترین شرایط ممکن برای آینده است.
  • \t
  • برخورد با تخریب‌کنندگان از آثار فرهنگی: امتناع از شرکت در هر گونه فعالیت مرتبط با قاچاق غیرقانونی، از جمله سایت­های فروش مجدد آنلاین و حراج­های مشکوک آثار هنری است. با این حال، راه دیگر تبدیل شدن به یک مدافع پر سر و صدا است و با سازمان‌های دولتی و غیردولتی که در راستای حفاظت از میراث‌فرهنگی کار می‌کنند، در ارتباط است.
  • \t
  • مشارکت در برنامه‌­های میراث‌فرهنگی: همچنین می­توان از طریق عضویت و مشارکت در برنامه‌های اطلاع‌رسانی ارائه شده توسط برخی گروه‌ها از برخی از این سازمان‌ها حمایت کرد (چنگ و چن، 2022).

حامیان حفاظت از میراث‌فرهنگی

سازمان‌ها و آژانس‌هایی که برای حفاظت از میراث‌فرهنگی کار می‌کنند و به نمایندگی از مسائل میراث‌فرهنگی دفاع می‌کنند:

کمیته سپر آبی ایالات متحده: کمیته سپر آبی ایالات متحده در سال 2006 در پاسخ به فجایع میراثی در سراسر جهان تشکیل شد. سپر آبی (بین المللی) و کمیته‌های ملی وابسته به آن به عنوان معادل فرهنگی صلیب سرخ با یکدیگر همکاری می‌کنند و پاسخی اضطراری به فرهنگی ارائه می‌کنند.

مرکز میراث جهانی یونسکو: سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به دنبال تشویق به شناسایی، حفاظت و حفظ میراث‌فرهنگی و طبیعی در سراسر جهان است که برای بشریت ارزش برجسته‌ای دارد.

 ابتکارات میراث‌فرهنگی :ASOR ابتکارات میراث‌فرهنگی ASOR حفاظت از اموال فرهنگی را با موارد زیر اجرا می‌کند: مستندسازی آسیب. ارتقاء آگاهی جهانی؛ برنامه‌ریزی واکنش‌های اضطراری و پس از جنگ.

موسسه باستان‌شناسی آمریکا: تحقیقات باستان‌شناسی و درک عمومی از سوابق مادی گذشته بشر را ترویج می­کند تا درک فرهنگ های متنوع و انسانیت مشترک را تقویت کنند.

 انجمن باستان‌شناسی آمریکا: انجمن باستان‌شناسی آمریکا یک سازمان بین‌المللی است که به تحقیق، تفسیر و حفاظت از میراث باستان‌شناسی قاره آمریکا اختصاص دارد.

ذخیره آثار باستانی برای همه: یک گروه داوطلب است که به افزایش آگاهی از میراث‌فرهنگی در معرض خطر جهان اختصاص دارد.

 انجمن حفاظت از باستان‌شناسی افغانستان: در صدد است تا آگاهی و قدردانی گسترده‌ای را نسبت به میراث باستان‌شناسی افغانستان به منظور حفظ گنجینه‌های فرهنگی به منظور ارتقای هویت فرهنگی ملی و همچنین برای منافع آموزشی و مالی نسل‌های فعلی و آینده ایجاد کند (گری و همکاران، 2020).

وزارت امور خارجه ایالات متحده، دفتر امور آموزشی و فرهنگی - مرکز میراث‌فرهنگی: آثار باستانی و تاریخی، اشیاء و مکان‌های باستان‌شناختی جهان، جوامع امروزی را غنی و آگاه می‌سازد و به ما کمک می‌کند تا با ریشه‌های فرهنگی خود ارتباط برقرار کنیم. مرکز میراث‌فرهنگی این وزارتخانه متخصص در حفاظت و نگهداری از این منابع بی‌بدیل است و در بسیاری از جبهه‌ها برای حفاظت از میراث سایر کشورها کار می کند.

بنیاد موسسه آمریکایی حفاظت از آثار تاریخی و هنری: بنیاد مؤسسه آمریکایی حفاظت از آثار تاریخی و هنری از آموزش، تحقیقات و فعالیت‌های اطلاع‌رسانی حفاظت حمایت می‌کند که درک میراث‌فرهنگی جهانی ما را افزایش می‌دهد (گری و همکاران، 2020).

نقش سازمان‌های غیردولتی در حفاظت و حفاظت از میراث‌فرهنگی ناملموس

    \t
  • از دیدگاه اشتغال، تولید درآمد و توانمندسازی بهبود وضعیت اقتصادی-اجتماعی زنان فقیر و فوق فقیر جامعه؛
  • \t
  • متکی کردن زنان محروم به خود؛
  • \t
  • تولید صنایع‌دستی و محصولات پنبه‌ای با کیفیت و بازاریابی این محصولات با قیمت مناسب؛
  • \t
  • ارائه آموزش برای زنان فقیر و فوق فقیر که زمینه کسب درآمد ندارند؛
  • \t
  • کمک مالی به زنان روستایی از طریق برنامه اعتبارات خرد برای ساخت آنها متکی به خود بیشتر؛
  • \t
  • کسب ارز از طریق صادرات صنایع‌دستی و محصولات پنبه‌ای؛
  • \t
  • توسعه بیشتر صنایع در مقیاس کوچک در مناطق روستایی بنگلادش (آکتورک و لرسکی، 2021؛ جیگلیتو و همکاران، 2022).

برنامه‌های توسعه جوامع مرتبط با سازمان‌های غیردولتی

1) تحقیق، مدیریت اطلاعات و دانش،

2) ارتقاء و افزایش آگاهی،

3) همکاری، مشارکت، ترتیبات و خط مشی نهادی،

4) برنامه توسعه مهارت، آموزش و ظرفیت سازی،

6) بسیج منابع و کمک های مالی،

و 6) درآمدزایی، اشتغال و توانمندسازی(اوبرتاز، 2014).

منابع

جوانی، خدیجه؛ بوزرجمهری، خدیجه؛ شایان، حمید؛ قاسمی، مریم. (1396). وضعیت سازمان­های مردم نهاد در روستاها: فرآیند شکل‌گیری، اثار و پیامدها منطقه مورد مطالعه روستاهای شهرستان رشتخوار، پژوهش­های روستائی، 8(1): 167-152.

Ahmed, A. H. A., Zainol, Z., & Mokhtar, N. (2022). An insight of accountability practices in non-governmental organizations (NGOs): The case of Yemen. International Journal of Research in Business and Social Science (2147-4478), 11(1), 178-186.

Azis, A. A. (2022, January). The Role of Non-Governmental Organizations (NGO’s) in Shaping Environmental Policies. In Universitas Lampung International Conference on Social Sciences (ULICoSS 2021) (pp. 490-496). Atlantis Press.

Blake, J. (2019). Engaging “Communities, Groups and Individuals” in the International Mechanisms of the 2003 Intangible Heritage Convention. International Journal of Cultural Property, 26(2), 113-137.

Cheng, Z., & Chen, X. (2022). The Effect of Tourism Experience on Tourists’ Environmentally Responsible Behavior at Cultural Heritage Sites: The Mediating Role of Cultural Attachment. Sustainability, 14(1), 565.

Das, N. (2022). How important is the non-governmental sector for providing public health services in India? Development in Practice, 1-11.

انتهای پیام/

کد خبر 1401032272793

برچسب‌ها