آیین سنتی نذر گلاب محرم در لنجان

روستای چمعلیشاه واقع در بخش باغبهادران از توابع شهرستان لنجان بوده که در محور غرب استان اصفهان قرار گرفته و به‌واسطه قدمت و تاریخ کهن این شهرستان، علاوه بر آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی در این منطقه آیین‌های سنتی فراوانی همچنان در جریان است که یکی از مهم‌ترین این آیین‌ها، آیین نذر گلاب محرم است.

هرساله مردم روستای چمعلیشاه، شاهد برگزاری آیین کهنی هستند که در روز  هفتم محرم برگزار می‌شود. در این آیین مردم روستا نذورات خود را به منازلی می‌آورند که محل گرفتن گلاب از گل‌های محمدی خشک‌شده است و ضمن ادای نذر خود، در مراسم گلاب‌گیری نیز شرکت می‌کنند.

این مراسم با حضور پرشور زنان روستا برگزار می‌شود و خانم‌ها به روش‌های مختلفی از قبیل نوشتن روی دیگ به‌وسیله یک تکه چوب و یا روشن کردن شمع در کنار دیگ گلاب‌گیری و یا برداشتن یک قطعه از چوب باقیمانده از آتش زیر دیگ و بردن آن به خانه و بازگرداندن آن به آتش دیگ در سال بعد، برآورده شدن حاجات خود را از درگاه خداوند متعال مسئلت می‌کنند.

اهالی روستا در کنار این مراسم اقدام به پخت نذری نیز می‌کنند و بعضی با آوردن مواد اولیه مانند رشته، نبات، چای و دیگر اقلام، در پخت نذورات پای گلاب مشارکت می‌کنند.

روش تهیه گلاب در این مراسم به سبکی خاص و انحصاری انجام می‌شود؛ گل‌های خشک‌شده محمدی را در یک دیگ مسی ریخته و روی آن‌ها را آب می‌ریزند، سپس یک ظرف خالی را در وسط دیگ روی یک چهارپایه فلزی قرار می‌دهند، به صورتی که این ظرف روی محتویات دیگ قرار گیرد. در انتها نیز در دیگ را که مقداری نخ پنبه‌ای به آن بسته‌ شده است، روی دیگ گذاشته و با خمیر روزنه‌های اطراف در دیگ را می‌بندند و آتش را زیر دیگ روشن می‌کنند.

گرمای آتش باعث جوش آمدن آب و گلاب شده و گلاب تبخیر شده پس از برخورد با در دیگ به حالت مایع در آمده و از طریق نخ پنبه‌ای آویزان شده به آن به داخل ظرف روی چهارپایه داخل دیگ می‌ریزد.

گلاب به‌دست‌آمده در این آیین کهن در مراسم روز تاسوعا و عاشورا بین مردم توزیع می‌شود و مردم از این گلاب به‌عنوان تبرک استفاده می‌کنند.

اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان لنجان، با حمایت و پی‌گیری دهیار و اعضای شورای اسلامی روستای چمعلیشاه، ضمن دعوت از کارشناس ثبت پرونده‌های میراث‌فرهنگی ناملموس استان اصفهان، اقدام به مستندنگاری و برداشت میدانی اطلاعات مربوط به این آین کرده و امید است پرونده این آیین پس از طی مراحل تدوین و تصویب، در فهرست مواریث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت برسد.

* احمد فتحی - رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان لنجان

انتهای پیام/

کد خبر 1401061223166

برچسب‌ها