انسان نیازمند به حرکت و ناگزیر از حرکت است. منع انسان از حرکت نه‌تنها موجب توقف رشد، بلکه سبب افسردگی، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شورونشاط زندگی او می‌شود. نیاز انسان به حرکت و فعالیت در طول حیات تاریخی او همواره با کسب تجارب و کشف روش‌های جدید برای رفع آن همراه بوده است. کار و فعالیت، بازی و ورزش، به‌عنوان محملی برای حرکت، در طول تاریخ زندگی انسان به شیوه‌های گوناگونی متجلی شده است.

بازی و ورزش در زندگی افراد جامعه نقش اساسی و حیاتی را ایفا می‌کند. بچه‌ها از بازی و ورزش لذت می‌برند و ضمن لذت بردن از بازی و ورزش در هنگام پرداختن به آن فرصت‌های خوبی را برای بیان احساسات و عواطف خود می‌یابند، از این‌ رو به‌تدریج راه کنترل آن را فرامی‌گیرند. علاوه بر این از نظر رشد عقلی و اجتماعی در حین بازی‌ها، کودکان و نوجوانان با مسائل و مشکلات مختلفی مواجه می‌شوند و با تلاش و کوشش در جهت حل آن‌ها، قدرت و توانایی راه‌های مقابله با مسائل و مشکلات زندگی را بهتر فراگرفته و روح همکاری و تعاون و دوستی در آن‌ها شکل‌گرفته و تقویت می‌شود.

بد بد (Bad Bad)

نوع بازی: سرگرمی، ورزشی

تعداد بازیکنان: گروهی (حداقل دو گروه سه نفره مساوی)

وسایل بازی: -

فضای بازی: فضای باز، حیاط خانه، تکیه، میدان گاهی

گروه سنی: نوجوانان

جنسیت: پسران، دختران

مراحل بازی: زمین مستطیل شکل به طول 8 و عرض 4 متر انتخاب می‌کنند و آن را از وسط به دو قسمت تقسیم می‌کنند. هر قسمت از زمین متعلق به یک گروه خواهد بود. برای مشخص کردن گروه برنده قرعه می‌کشند و گروه برنده بازی را آغاز می‌کند. افراد گروه برنده یکی‌یکی بدون آن‌که نفس تازه کنند باید بگویند: بده بده یا لی لی یا به زبان محلی النگو و وارد زمین حریف شوند و یک یا چند تن از بازیکنان تیم مقابل را بزنند و به زمین خود بازگردند. اگر موفق شوند بازیکنان خورده، سوخته‌اند و از دور بازی کنار می‌روند. اگر بازیکن مهاجم نفسش بند بیاید یا بازیکنان حریف او را بگیرند و آن‌قدر نگه‌ دارند تا نفسش بند بیاید، این بازیکن سوخته است. آخرین نفر بازی که نسوخته است، متعلق به هر گروهی که باشد آن گروه برنده بازی خواهد بود. در بعضی از روستاها مانند روستاهای مهماندوست، بازی بر سر جایزه است که اغلب میوه‌هایی مثل هندوانه و انار است.

الک چوب (Alak Chob)

نوع بازی: سرگرمی، ورزشی

تعداد بازیکنان: گروهی (حداقل دو گروه چهار نفری)

وسایل بازی: دو عدد سنگ، یک چوب کوچک 30 سانتیمتری، یک چوب بزرگ‌تر حدود یک متر

فضای بازی: فضای باز، کوچه، حیاط‌ها، تکیه‌ها، میدان گاهی

گروه سنی: نوجوانان، جوانان، میانسالان

جنسیت: پسران

مراحل بازی: زمینی به ابعاد 50*50 یا 100*100 مترمربع انتخاب می‌کنند. سپس بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. گروه‌ها پشک می‌اندازند و گروه برنده که چوب‌ها را در اختیار دارد در محل شروع قرار می‌گیرد. دو سنگ را به‌موازات هم قرار می‌دهند و چوب کوچک را که کلوس نامیده می‌شود روی آن قرار می‌دهند. بازیکنان گروه برنده به ترتیب میر اول، میر دوم و میر سوم خوانده می‌شوند که پشت سرهم می‌ایستند. میر اول با چوب بزرگ به زیر کلوس می‌زند و آن را به زمین‌بازی پرتاب می‌کند. هرگاه بازیکنان گروه مخالف که در زمین پراکنده هستند، بتوانند چوب را در هوا بگیرند گروه آن‌ها برنده می‌شود و جای دو گروه عوض می‌شود، اما اگر کلوس به زمین بیفتد میر دوم آن را می‌زند و به همین ترتیب میر سوم تا کلوس به خط پایان بازی می‌رسد. در این صورت افراد گروه بازنده باید از آخرین نقطه‌ای که کلوس به زمین افتاده تا خط شروع زو بکشند و بدوند بدون آن‌که نفسی تازه کنند. اگر در وسط راه نفس آن‌ها بیاید باید افراد گروه برنده را از همان‌جا تا خط شروع بازی کول کنند.

تپه چو (Tapecho)

نوع بازی: سرگرمی

تعداد بازیکنان: گروهی

وسایل بازی: تپه‌های هاکی

فضای بازی: فضای باز

گروه سنی: نوجوانان

جنسیت: پسران

مراحل بازی: در این بازی دو گروه تشکیل داده سپس هر یک از گروه‌ها در هرجایی که می‌خواهند به‌دوراز چشم گروه مقابل تپه‌های خاکی درست کرده و پس از اتمام کار در وسط میدان بازی قرارگرفته و جاهایشان را باهم تعویض می‌کنند. بدین معنا که هرکدام به دنبال تپه‌های گروه مقابل رفته و با پیدا کردن آن‌ها، تپه‌های خاکی را با لگدزدن تخریب می‌کنند. اگر تمام تپه‌ها ویران شود بازی بدون برنده تمام می‌شود، لکن در صورت باقی ماندن برخی تپه‌ها شروع به شمارش آن‌ها کرده و هر گروه که بیشترین تپه را دارا بود برنده به‌حساب می‌آید.

ال مندک (Almandak)

نوع بازی: سرگرمی، تفریحی

تعداد بازیکنان: گروهی

وسایل بازی: -

فضای بازی: فضای بسته

گروه سنی: نوجوانان

جنسیت: پسران

مراحل بازی: در این بازی افراد گرداگرد یکدیگر جمع شده و از مباحث مختلفی با یکدیگر صحبت می‌کنند، درست زمانی که حواس افراد متوجه این مباحث است به یکی از افراد به‌ دروغ گفته می‌شود که شخصی خارج از گروه او را صدا می‌زند و نیز به دنبال صدا برگشته و در آن هنگام دیگر بازیکنان با صدای بلند می‌گویند: آل مندک. سپس افراد بر سر او ریخته و به‌شدت او را کتک می‌زنند تا زمانی که او از دست دیگر افراد گریخته و یک نفر از آنان را بگیرد. در این هنگام او فرد گرفته‌شده را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد.

خاله‌بازی (Khale Bazi)

نوع بازی: سرگرمی، تفریحی، مهارت سنجی، ورزشی

تعداد بازیکنان: گروهی

وسایل بازی: عروسک

فضای بازی: فضای بسته

گروه سنی: خردسالان

جنسیت: دختران

مراحل بازی: در این بازی چند نفر با هم به بازی مشغول می‌شوند. یک نفر نقش مادر و مابقی نقش همسایه، فرزند، خاله و ... را بازی می‌کنند. در گذشته وسایل این بازی به‌وسیله خود افراد تهیه می‌شد. به‌عنوان نمونه عروسک‌های پارچه‌ای خود را می‌ساختند و از ظروف خانه، زیرانداز و ... در انجام آن استفاده می‌کردند. امروزه وسایل بازی شامل عروسک، ظروف و ... از بازار تهیه می‌شود.

ملره (Mollare)

نوع بازی: سرگرمی، تفریحی، مهارت‌سنجی، ورزشی

تعداد بازیکنان: گروهی

وسایل بازی: طناب

فضای بازی: فضای باز

گروه سنی: نوجوانان

جنسیت: پسران

مراحل بازی: افراد به تعداد مساوی تقسیم‌ شده به‌ قید قرعه (شیر یا خط) افراد یک گروه پشت سر هم نشسته و از پشت دست‌هایشان را به هم قلاب می‌کنند. ایشان در میان دستان خود یک سر طناب را گرفته و سر دیگر آن را به دست فردی می‌دهند که حکم نگهبان ایشان را دارد. این فرد مراقب افراد گروه است تا گروه مقابل به آنها حمله‌ور نشوند. گروه دوم سعی خود را برای حمله کردن به گروه اول به کار گرفته و در صورت موفقیت، بازی را برده و از گروه بازنده کول‌سواری می‌گیرند.

 

گزارش از ابوالفضل محمدخانی پژوهشگر استان سمنان

انتهای پیام/