به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، ذات الله نیکزاد عضو هیأت علمی پژوهشگاه و مجری طرح، 1 بهمن 1401 با اعلام این خبر گفت: بنای مسجد جامع کهن در میبد، که دیرینگی آن به سده‌های نخست هجری می‌رسد، نشان از این دارد که این شهر در ابتدای ورود اسلام از جایگاه معتبری برخوردار بوده و حیات پیش از اسلام شهر باوجود کهن‌دژ نارین‌قلعه و دیگر نشانه‌ها اثبات می‌شود.

او افزود: مسجد جامع مهم‌ترین اندام شهری‌است که نشانه‌هایی از دوره‌های گوناگون تاریخی را بر خود دارد و از سوی دیگر، از دوره‌های میانه هجری به بعد نشانه‌های بیشتری در پهنه شهر مانده که با انطباق این‌ها به یکدیگر می‌توان سیری از تحول و توسعه شهر در ادوار تاریخی به‌دست داد.

نیکزاد با اشاره به اینکه متون تاریخی اشاره بسیار اندکی به شهر داشته‌‌اند، تصریح‌کرد: پرداختن به این مسئله با انجام مطالعات میدانی برای جستجوی شواهد تاریخی و انجام مطالعه تطبیقی در ارتباط با مسجد جامع و بناها و مستحدثات پیش خواهد رفت.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با طرح این مسئله که میبد شهری متمرکز و محصور در حصار و بارو نیست، گفت: هرچند شارستانی دارد که از چنین وضعی برخوردار است اما شهر ساختار خوشه‌ای یا منظومه‌ای دارد، یعنی متشکل از هسته‌های سکونتی چندی است که در قالب آبادی‌های بزرگ و کوچک عرصه‌ها و اندام‌های شهر را شکل می‌دهند.

مجری طرح بررسی و تحلیل تحولات مسجد جامع میبد و نسبت آن با تحولات تاریخی شهر افزود: حال باید دید، تحولات تاریخی شهر در چنین پهنه وسیعی می‌توانسته چه ارتباطی با مسجد جامع داشته باشد، به‌هر روی مسجد جامع (جمعه)، از سده‌های نخستین هجری به‌عنوان جایگاه منبر شهرستان همه این پهنه‌های سکونتی که نسبتی با شهر داشتند را پوشش می‌داد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: نتیجه پژوهش نشان داد، مسجد جامع در بیرون حصار شهری که از پیش از اسلام وجود داشته بنا شده و طی گذشت زمان در اطراف آن بافت شهر شکل گرفته و توسعه یافته، در دوره‌های بعد و با تحول معماری مسجد جامع در سدۀ ششم هجری، شهر نیز روزگار آبادانی را سر می‌کرده، در سده هفتم و هشتم هجری که مسجد جامع گسترش فضایی یافت، شهر نیز چنین توسعه‌ای را در ابعادی وسیع‌تر تجربه می‌‌کرد.

او با بیان‌اینکه در دوره صفویه و قاجاریه، مسجد تعمیر و فضاهای جدیدی در آن ساخته شد که عمده آن جایگزین شدن بر فضاهای کهن‌تر بود، تصریح کرد: از سده‌های میانه تا رسیدن به دوره قاجاریه، بر آبادی‌های شهر افزوده و همه بخش‌های گوناگون بافت محله‌ها تعمیر و بازسازی شد.

انتهای پیام/

انتهای پیام/