به گزارش میراث آریا، کاخ نیاوران با کنکاش در خاطرات شفاهی مردم، روایت کاخ نیاوران در بهمن ۱۳۵۷ را اینگونه بازگو کرده است: "کاخهای پلمبشده در بهمنماه ۱۳۵۷ توسط گارد شاهی تحویل نیروهای محلی نیاوران و پیشنماز و روحانی معتمد محل، حاج آقا سید مصطفوی داده شد. مردم نه تنها به سمت آوار کردن و بردن نرفتند، بلکه حصار میساختند تا از آن گنجینه حفاظت کنند. علت این امر را باید در باور مردم به ارزش فرهنگی تاریخی این مجموعه و آثار موجود در آن و تعلق خاطر به «نیاوران» برای مردمی که سالها در این محدوده میزیستهاند، جستوجو کرد. آنها ۲۲ بهمن ماه در مسجد گردهم آمدند، کمیته نیاوران را ساختند و در روزهای بعد، پاسدارانِ گنجینه تاریخی نیاوران شدند و پایه موزههای آینده را ایجاد کردند.
تا سال ۱۳۶۵ این مجموعه تحویل نماینده دولت وقت (دولت بازرگان) بود و دورهای دیگر نیز کلیه اموال کاخ صورتبرداری و ارزشگذاری شد. براساس لایحه قانونی مربوط به کاخ موزههای نیاوران و سعدآباد و نحوه ارزیابی و نگهداری اموال مربوط مصوب ۲۳/۱۰/۱۳۵۹ شورای انقلاب، تمامی اموال موجود در کاخهای فوقالذکر توسط کمیسیونی که با عضویت نمایندگان نخستوزیری، دادستانی کل کشور و بنیاد مستضعفان (موسوم به هیأت هفت نفره) تشکیل شد، مورد رسیدگی و ارزیابی قرار گفت و تمام اموال ارزشگذاری شد و طبق صلاحدید این گروه، طلاهای موجود در این کاخها، تحویل بانک مرکزی داده شد و بعضی اموال دیگر تحویل بنیاد مستضعفان شد و نهایتا پس از تهیه فرمها و فهرستهای صورتحساب و شناسنامههای اموالی و چیدمان موزهای در سال ۱۳۶۵ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کاخ موزه برای بازدید عموم گشایش یافت.»
خاطرات بیشتر از این کاخ که شاهد واپسین روزهای زندگی خاندان پهلوی در ایران بود، به صورت دقیق گردآوری شده است.
"سیدحسن سعادت مصطفوی امام جماعت نیاوران: "شش سال سرپرستی کاخ را بر عهده داشتم و سعی کردم کاخ را سالم نگه دارم، به همین دلیل کسی را راه ندادم. حتی خودمان هم میخواستیم بیرون برویم، گفتیم دو نفر از افسران ما گشت بزنند تا چیزی از قصر بیرون نیاید. "
نام عکاس نامشخص
میشل ستبون، عکاس فرانسوی
میشل ستبون، عکاس فرانسوی
مصطفوی ـ امام جماعت مسجد نیاوران: به غیر از ۷۰۰ کیلو طلا، یک کشتی طلا در دفتر شاه وجود داشت که متعلق به ۶۰۰ سال پیش بود. این سکهها مربوط به دوران پیش از تاریخ، هزارههای اول و دوم و تمام پادشاهیهای مختلف است. تابلویی از یهودیان صهیونیست به شاه هدیه دادند که الماس بود، نتوانستیم قیمتی برای آن تعیین کنیم! وقتی میخواستیم اینها را به بانک مرکزی یا جای دیگری تحویل دهیم، ترسیدم. برای اولین بار با گروه رفتم و به زیرزمین بانک مرکزی رفتم، آینه، شیشه و طلا، انواع کلاههای سلطنتی، تخت طاووس، قلیانهای ناصرالدین شاه و جواهرات خاندان پهلوی، مدالهای شاه، شمشیر و لحاف نگهداری میشدند.
باغ نیاوران را در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار بنا نهادند اما بنای اصلی کاخ نیاوران که مربوط به زمان حکومت پهلوی می شود را در دهه 40 و در منطقه شمیرانات تهران احداث نمودند که بعد از انقلاب اسلامی به موزه سلطنتی تبدیل گردید و تا سال 1378 با موزه ملی سعدآباد به طور مشترک آن را اداره می کردند اما از سال 1379 رسما آن را مستقل کردند.
امروزه با دارا بودن 5 موزه مختلف و فضاهای فرهنگی دیگر و خود باغ نیاوران که یکی از باغ های سه گانه بزرگ و ییلاقی شمال قدیم بوده جاذبه های بی نظیری از فرهنگ، تاریخ و طبیعت را به نمایش گذاشته اند. مجموعه کاخ نیاوران از جذابیت های طبیعی و تاریخی بسیاری و زیبایی منحصر به فردی برخوردار می باشد که بناهای موجود در آن متعلق به دو دوره از حکومت شاهان ایران باز می گردد.
همان طور که گفته شد این باغ اول به دستور فتحعلی شاه قاجار در منطقه ای بسیار خوش آب و هوا و خارج از شهر تهران بنا نهاده شد که در کنار روستایی به اسم گرده وی یا گرده به قرار داشت. محمد شاه قاجار بعد از فتحعلی شاه در میان همین باغ نیاوران ساختمان کوچکی را احداث نمود و بعد از آن هم کاخ صاحبقرانیه به دستور ناصرالدین شاه قاجار در این باغ بنا نهاده شد که هر کدام ویژگی های شاخص و بارز خود را دارا هستند.
به طور کلی آخرین بنایی که به دست شاهان قاجار در این باغ احداث گردید ساختمان کوشک احمد شاهی می باشد که در زمان حکومت پهلویان بعضی از این بناها را تخریب نمودند و کاخ نیاوران را به جای آن ها ساختند. امروزه بناهایی که داخل این باغ قرار دارند شامل کاخ اختصاصی محمد رضا شاه یعنی کاخ نیاوران، کوشک احمد شاهی، کاخ صاحبقرانیه، مدرسه اختصاصی پهلوی ها و گلخانه است.
انتهای پیام/
انتهای پیام/