مسجد روضه محمدیه یزد (حظیره) در ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره) شهر یزد حدفاصل چهارراه شهدا و ابتدای خیابان مهدی (عج) واقع است.

این مسجد از مهم‌ترین پایگاه‌های مردمی مبارزان انقلاب بود به‌نحوی‌که جنبش‌های عظیمی در این مکان با هدایت سومین شهید محراب آیت‌الله صدوقی شکل گرفت و خیلی زودتر از کشور، حکومت جور پهلوی را در این دیار از پیش رو برداشت.

آیت‌الله شهید صدوقی که در آن دوران در صدر مبارزان علیه حکومت مستبد پهلوی بود، علاوه بر مبارزه علنی با رژیم شاهنشاهی، بعدها مجاهدین خلق را نیز در استان با ممانعت از ایجاد دفتر نمایندگی و فعالیت‌های این گروهک تروریستی سرکوب کرد به‌نحوی‌که همین عامل نیز باعث کینه‌توزی منافقین و سرانجام شهادت او شد.

مسجد روضه محمدیه مهد پرورش مبارزان انقلابی زیادی حتی در دوران پس از پیروزی انقلاب و در طول دوران جنگ تحمیلی هشت‌ساله نیز بود و فعالیت‌هایی که در این پایگاه مردم انقلاب انجام می‌شود آن‌چنان گسترده است که گاهی میزبان حضور تمام اقشار و مردم استان است.

این مکان در دوران مبارزات انقلابی و ضد شاهنشاهی مردم یزد از سوی آیت‌الله شهید صدوقی به مکانی برای بسیاری از فعالیت‌های انقلابی مانند توزیع و انتشار اطلاعیه‌های امام و انقلاب و عکس‌های رهبر کبیر انقلاب به تمام استان و حتی خارج از استان تبدیل‌ شده بود.

دعوت مردم به برگزاری تظاهرات علیه رژیم از دیگر اقداماتی بود که در این پایگاه سیاسی مردمی به رهبری آیت‌الله شهید صدوقی شکل می‌گرفت به‌نحوی‌که بارها ساواک و رژیم شاهنشاهی سعی در از بین بردن نقش مساجد به‌ویژه مسجد روضه محمدیه برای سرکوبی و ممانعت از جنبش‌های سیاسی برخواسته از این پایگاه را داشتند.

البته همان‌طور که گفته شد، این پایگاه مردمی پس از انقلاب نیز کارایی خود را حفظ کرده و برپایی نمازهای اعیاد مختلف مانند عید فطر و غدیر خم، برگزاری آیین‌های عزاداری هیئت‌های مذهبی در ایام سوگواری محرم و صفر و احیای شب‌های قدر و برگزاری بسیاری از مراسم‌های ملی و مذهبی از عمده فعالیت‌هایی است که از گذشته تاکنون در این مسجد با استقبال پرشور مردم ولایتمدار یزد جریان دارد.

بسیاری از مسئولان نظام در سفر به یزد در وهله اول با حضور بر سر مزار سومین شهید محراب با آرمان‌های امام و شهدا تجدید میثاق می‌کنند و حتی بعضاً دیدارهای مردمی خود را در این مکان برگزار می‌کنند.

این مسجد همواره از پایگاه‌های مهم برگزاری ادوار مختلف انتخابات ملی و بعضاً صنفی بوده و کتابخانه آن نیز ازجمله کتابخانه‌های پررونق مساجد استان بوده است.

تاریخچه مسجد حظیره یزد

 مسجد حظیره در واقع از اموال حاج شمس‌الدین محمد بن زین‌الدین علیشاه میبدی در سال ۸۴۳ هجری در محله کنونی پیر و برج نیز شهرت داشت، ساخته شد.

حظیره محمدیه بقعه‌ای بوده است برای سکونت فقرا و نیز محل عبادت که در قرن 9 هـ. ق ساخته‌شده، مسجد قدیمی در ابتدا به شکل اتاق ساده که پوشش داخلی آن از گچ و پشت‌بام و نمای بیرونی آن با آجر پوشیده شده بود، دارای محراب ساده گچی و درب چوبی قدیمی، سقف به طاق و تویزه با قوس جناغی بوده است.

جلوه‌های معماری

این مسجد درگذر زمان توسعه‌یافته و در سال‌های اخیر نیز قسمت‌های جدید و نوسازی نیز در ضلع غربی به آن اضافه‌شده ولی درمجموع معماری سنتی به‌کاررفته شده برای ساخت، آن را منحصربه‌فرد کرده به‌گونه‌ای که با بافت تاریخی مجاورش سازگار است.

فضای کنونی مسجد دارای چند ورودی است که ورودی اصلی آن با درب فلزی بزرگی به روی خیابان امام(ره) گشوده شده و در بالای سازه‌ی سر در اصلی مسجد نیز دو مناره بلند و قطور به آسمان سر برافراشته است.

در مرکز صحن مسجد، حوض آبی قرار دارد و فضای مسقف اصلی مسجد نیز در سمت غربی صحن با سه درب چوبی بزرگ مشبک که با شیشه‌های رنگی، زیبایی چشم‌نوازی را ایجاد کرده، واقع‌ شده است.

فضای درونی مسجد دارای ستون‌های بلند و منظمی است، دیوارها از کف تا نیمه با سنگ مرمر پوشیده شده و بخش انتهایی دیوارها تا سقف نیز با کاشی‌های آبی‌رنگ معرق و آمیخته با نقوش و خطوطی زیبا آراسته‌ شده است.

کاربری قبلی و فعلی بنا، مذهبی است و در سال 1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گزارش از سید سعید طباطبایی کارشناس روابط­عمومی اداره­کل میراث­فرهنگی، گردشگری و صنایع‌­دستی استان یزد

انتهای پیام/