پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس با درک مفهوم توسعه پایدار و حفاظت

«پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس برای اجتماعات پایدار و توسعه »، «زبان بومی پلی برای ارتباط بین نسلی»، «تولید و بازتعریف میراث‌ناملموس»، «تجارب حفاظتی در محوطه میراث‌جهانی بیستون» و «پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس تضمینی برای زیست‌پذیری پایدار در مواجهه با سوانح طبیعی» عناوینی بود که در نشست تخصصی هفته میراث‌فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت.

به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، علیرضا انیسی معاون پژوهشی پژوهشگاه 31اردیبهشت 1402، با گرامی‌داشت هفته میراث‌فرهنگی به مفهوم میراث دیجیتال اشاره کرد و گفت: امروز با وسعت پهناوری از داده‌ها مواجه هستیم و باید نگاه‌ها و شیوه‌های سنتی‌مان را تغییردهیم تا جایگاه مناسبی در حوزه میراث‌فرهنگی بیابیم زیرا که ایران در این حوزه در خاورمیانه همواره پیشتاز بوده که سوابق آن موجود است.

او با بیان اینکه میراث‌فرهنگی در یک تخصص خلاصه نمی‌شود، تصریح‌ کرد: مطالعات حوزه میراث‌فرهنگی میان رشته‌ای است و تمامی حوزه‌های مطالعاتی که در قالب پژوهشکده‌های پژوهشگاه در حال فعالیت هستند به یکدیگر مرتبط بوده و از یکدیگر جدا نیستند .

انیسی اظهار کرد: باید درحفظ این انسجام و انجام پژوهش‌های گسترده در حوزه‌های میراث‌فرهنگی با بهره از علوم میان‌رشته‌ای بکوشیم.

در ادامه این نشست و در پنل تخصصی «میراث‌فرهنگی ناملموس، مردم و توسعه پایدار» که به دبیری علیرضا حسن‌زاده عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد،  ژانت بلیک استاد دانشگاه شهید بهشتی باتشریح موضوع «پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس برای اجتماعات پایدار و توسعه: رفع چالش در زمینه‌ سیاست‌گذاری» به مفهوم پایداری در قالب میراث‌فرهنگی ناملموس واهمیت آن اشاره کرد و گفت: میراث‌فرهنگی ناملموس و پاسداری از آن قادر است به ارتقای رفاه اجتماعی و فرهنگی اجتماعات محلی و یافتن راه‌حل‌های فرهنگی مناسب برای رفع چالش‌های توسعه‌ای کمک کند.

او در پاسخ به این پرسش که مسئله‌ چگونگی نقش نهادهای دولتی در این ارتباط چیست؟ اظهار کرد: نقش و وظیفه‌ دولت به‌عنوان تسهیلگری که از اقدامات بازیگران مختلف دخیل در فعالیت‌های پاسداری حمایت می‌کند، نیازمند دگرگونی کامل پارادایم حفاظت از میراث از یک دیدگاه دولت‌محور بالا به پایین به روندی پایین به بالا است.

آتوسا مومنی رئیس مرکز میراث‌ناملموس تهران در ادامه این پنل مفهوم «پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس تضمینی برای زیست‌پذیری پایدار در مواجهه با سوانح طبیعی» را به بحث نهاد و به مروری کوتاه بر بحران پاندمی کوید 19 و بحران اخیر زلزله در ایران، ترکیه و سوریه پرداخت.

او با اشاره به تفاوت در صور پاسداری و ترویج میراث فرهنگی  ناملموس در هریک از بحران‌ها  بنا به ظرفیت‌های باقی مانده پس از بحران حادث بر یک جامعه، تصریح کرد: این موارد در زبان، هنر، دانش و مهارت، اعتقادات و آیین‌ها، سنت‌ها و سبک زندگی نمود پیدا می‌کنند.

مومنی با اشاره به برخی اقدامات الگوساز در این زمینه گفت: ایجاد موزه‌های مردم‌شناسی و اکو موزه‌ایی چون موزه میراث روستایی گیلان می‌تواند راهکاری موثری برای  پاسداری از میراث زنده باشد تا در صورت مواجه با سوانح و بحران‌ها به مثابه دایره‌المعارفی زنده از تعامل صحیح و سازنده میان انسان و طبیعت در طول تاریخ با زبانی گویا و مستنداتی معتبر باشد.

فریار اخلاقی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست زبان بومی را پلی برای ارتباط بین نسلی خواند و با اشاره به گوناگونی زبان در ایران و جهان به معرفی چند الگوی مشخص در تغییر و مرگ زبان پرداخت و گفت: انتقال بین نسلی، معیار طلایی رواج زبان است.

او با بیان‌اینکه تنوع زبانی در دنیا و در ایران در خطر نابودی است، افزود: تخمین زده شده که در سال 2150 تنها 250 تا یک‌هزار زبان در دنیا باقی خواهند ماند.

اخلاقی با اشاره به شرایط بحرانی برخی زبان‌های در خطر ایران اظهار کرد: بعضی از زبان‌های در خطر نظیر مندایی، کرشی و تاتی که هنوز در قلمرو زبانی و فرهنگی کشور ایران به کار می روند تعداد بسیار کمی گویش‌ور(صد، چندصد یا چند هزار) دارند.

مهرداد عربستانی عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه این نشست موضوع تولید و بازتعریف میراث‌ناملموس را به بحث نهاد وگفت: توسعه پایدار نوعی توسعه است که نیازهای نسل امروز را تامین می‌کند بدون اینکه نیازهای نسل بعدی را به خطربیندازد.

او با بیان‌اینکه توسعه پایدار ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... دارد که هر یک مابه‌ازایی از توسعه را در خود دارند، تصریح‌ کرد: از آنجا که میراث‌ناملموس مبنای هویت فرهنگی جامعه است قطعا تأثیرمستقیم بر توسعه پایدار خواهد داشت.

این استاد دانشگاه، در ادامه به جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... توسعه پایدار و نمود آن‌ها در حوزه‌های گردشگری، صنایع‌دستی، محیط زیست اشاره وبه تشریح هر یک پرداخت و اظهار کرد: باید به تولید و باز تعریف میراث‌ناملموس بپردازیم زیرا آنچه امروز برای ما باقی مانده حاصل بازتفسیر گذشتگان است.

در ادامه نشست و درپنل«میراث‌فرهنگی و حفاظت» که به دبیری منیژه هادیان دهکردی سرپرست پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی‌فرهنگی برگزار شد، ملیحه مهدی‌آبادی عضو هیأت علمی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی‌فرهنگی گوشه‌ای از تجارب حفاظتی در محوطه میراث‌جهانی بیستون را با شرکت کنندگان به اشتراک گذاشت.

او با معرفی میراث‌تاریخی بیستون به تشریح فعالیت‌های انجام شده در حوزه مدیریتی محلی، ملی، فراملی) و حوزه کارشناسی(نرم افزاری و سخت افزاری) پرداخت و با جمع‌بندی موضوع این نتایج را مطرح کرد که؛ مدیریت پایگاه‌ها یک کار همه جانبه و چند وجهی است که بایستی به موازات هم و در راستای هم پیش بروند، مدیر پایگاه بایستی کل نگر باشد و همه جانبه اندیشه کند، غفلت از یک بخش مانند، حفاظت، معرفی، پژوهش سبب کاهش ارزش در بخش‌های دیگر می‌شود، تعامل با مردم محلی، کارشناسان تخصصی و مسئولان در سطح محلی، ملی و جهانی اجتناب‌‌ناپذیرو حفظ منافع مردم و کشور با حفظ منافع میراث گره خورده و تعامل با مردم و مسئولان به معنای پایین آوردن سطح خواسته‌های پایگاه نیست بلکه قانع کردن به کمک افزایش دانش مردم و مسئولان امکان‌پذیر است.

انتهای پیام/

 

انتهای پیام/

کد خبر 14020301330393

برچسب‌ها