قرار گرفتن این شهرستان در میانه مسیر اصفهان به کاشان همواره باعث شده تا این محور به یکی از کانون‌های مهم تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران تبدیل شود. با این وصف با بروز و ظهور اسلام و به‌ویژه تعمیم تشیع دوازده‌امامی، نطنز یکی از مناطقی است که همه‌ ساله سنت‌های متنوعی در راستای پاسداشت ایام ماه محرم ازجمله آیین نخل گردانی در آن برگزار می‌شود.

بر اساس سنت‌های تاریخی، آیین نخل برداری و نخل گردانی در این روستا که صبح روز عاشورا برگزار می‌شود از پیشینه تاریخی بیش از۲۰۰ ساله برخوردار است، به‌گونه‌ای که این آیین با آداب مفصلی برگزار می‌شود.

برگزاری این آیین که باشکوه خاصی برگزار می‌شود به این‌گونه است که در صبح روز عاشورا علاوه بر آیین‌های علم و کتل گردانی (علامت) آیین نخل گردانی به یاد حمل و دفن مظلومانه پیکر پاره‌پاره شده امام حسین( ع) باشکوه خاصی برگزار شده و یکی از مهم‌ترین آیین‌های مذهبی این روستا در روز عاشوراست.

اجرای این مراسم با برنامه‌ریزی پیشکسوتان و همراهی جوانان برگزار می‌شود، به گونه‌ای که گروهی از جوانان روستا قبل از روز تاسوعا نخل عظیم روستا که در حسینیه روستا نگهداری می‌شود، آماده می‌کنند. این نخل می‌بایست صبح روز عاشورا به‌صورت آذین‌بندی شده آماده حرکت شود، لذا جوانان و پیشکسوتان روستا این نخل را با شور خاصی تا صبح روز عاشورا آماده می‌شود، با این وصف  این نخل زیبا که به‌صورت زیبایی با پارچه‌های سبز و سیاه و سرخ و همچنین انواع ابراز آلات جنگی همچون سپر، شمشیر و جوشن آذین‌بندی شده است با وزنی بالغ‌بر ۵۰۰ کیلوگرم آماده اجرای مراسم می‌شود.

با پایان کار گروه آذین‌بندی، چند گروه از جوانان توانمند روستا وظیفه حمل نخل را محله به محله به عهده می‌گیرند. لذا اعضای این گروه‌ها، صبح روز عاشورا پس از پایان عملیات آذین‌بندی نخل، برای صرف صبحانه نذری به خانه ‌یکی از افراد سرشناس یا روحانیون روستا رفته و پس از صرف صبحانه، به‌اتفاق صاحب‌ مجلس و پیشکسوتان بانظم خاصی  به محل استقرار نخل که در حسینیه روستا آماده حمل شده است می‌روند.

با تجمع تدریجی مردم روستا که از محله‌های مختلف به سمت حسینیه حرکت می‌کنند، در اواسط روز عاشورا، حاملان نخل با شور و حالی وصف‌ناشدنی، نخل را به دوش گرفته و مراسم نخل گردانی آغاز می‌شود.

افرادی که نخل را حمل می‌کنند در چند  گروه‌ 10 نفری می‌باشند که در مکان‌های معین، و در ورودی محله‌های روستا  نخل را از افرادی که آن را بر دوش دارند تحویل گرفته و سپس به حرکت خود همراه با سوگواری و نوحه‌خوانی درحالی‌که مردم و هیئت‌های عزاداری آن‌ها را همراهی می‌کنند ادامه می‌دهند. علاوه بر این گروه‌ها که شرح آن‌ها در قبل آمد یک نفر نیز که او را "بابا" خطاب می‌کنند به‌عنوان پیشرو گروه  حاملان نخل، در جلوی نخل حرکت کرده و با فرامین خود به حاملین باعث حفظ  تعادل و عبور سلامت نخل از کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا می‌شود.

یکی از مهم‌ترین آداب‌ورسوم حمل نخل در روستای برز رود بدین گونه است که اگر به‌طور اتفاقی در محله‌ای یا در برابر خانه‌ای تعادل نخل به هر دلیلی به هم خورد، اهالی آن محل یا آن خانه این رخداد را به فال بد گرفته و برای رفع نحوست آن، فوراً گوسفندی را جلوی نخل قربانی می‌کنند. همچنین در مسیر حرکت نخل نیز تعدادی گوسفند قربانی می‌شود که به‌وسیله متصدیان برگزاری مراسم جمع‌آوری و بهای گوسفند آن صرف نگهداری نخل و خرید لوازم موردنیاز حسینیه روستا برای سایر آیین‌ها می‌شود.

مسیر حرکت نخل و مردم روستا و همچنین هیئت‌های عزاداری در میانه روز عاشورا  و در مسیر میان دو آرامستان روستا است که در وهله اول نخل از حسینیه روستا حرکت و سپس به سمت آرامستان اول روستا حرکت و پس از عبور از محلات مختلف، هنگام ظهر عاشورا حاملان نخل با رسیدن به آرامستان دوم آیین نخل گردانی را به اتمام می‌رسانند. پس‌ از آن گروه دیگری به‌عنوان مشایعت‌کنندگان  نخل و حاملان آن را تا امامزاده اسماعیل( ع) روستا مشایعت و پس‌ازآن به‌منظور صرف ناهار متوقف‌ شده و پس‌ از آن دوباره مراسم همراه با سینه‌زنی، حمل نخل و علم و کتل به سمت حسینیه  ادامه می‌یابد.

این مراسم تا حدود ساعت ۱۶ عصر ادامه یافته و در عصر روز عاشورا این آئین به اتمام رسیده و نخل به محل نگهداری آن در حسینیه روستا بازگردانده می‌شود.

با این وصف برگزارکنندگان این آیین معتقدند همه‌ساله به یادبود شهادت و سپس دفن مظلومانه پیکر امام حسین(ع)، این مراسم باید باشکوه خاصی و در خور شان سرور و سالاد شهیدان برگزار شود.

آنچه بیش از هر چیز در این آیین قابل‌توجه است پیوندی است که میان نسل‌های مختلف روستا به‌ویژه جوانان و پیشکسوتان در برگزاری یک کار گروهی و مشترک به نام امام حسین( ع) به منصه ظهور می‌رسد.

انتهای پیام/