کارشناس میراث‌فرهنگی و گردشگری استان اصفهان در یادداشتی نوشت: شهرستان آران و بیدگل شمالی‌ترین نقطه استان اصفهان و به‌نوعی دروازه گردشگری استان اصفهان در حوزه گردشگری داخلی به شمار می‌رود، زیرا بر اساس آمار موجود بیشترین گردشگران داخلی از طریق مرزهای شمالی استان اصفهان به‌ویژه دو شهر آران و بیدگل و کاشان وارد استان اصفهان می‌شوند.

پیشینه حیات اولیه انسان در این بخش از فلات مرکزی ایران بر اساس برخی کاوش‌های باستان‌شناسی به بیش از چهار هزار سال قبل می‌رسد، با این‌ حال این محدوده بسیار زودتر از سایر نقاط جهان وارد دوران یکجانشینی، سپس فرهنگ و دوران تمدن شد و سپس در دوران اسلامی این محدوده از فلات مرکزی ایران به یکی از مهم‌ترین کانون‌های بسط و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی تبدیل شد، به‌ویژه اینکه این محدوده از یک‌سو در امتداد محور فرهنگی و تمدنی شمال به جنوب کشور قرار داشت و از سوی دیگر پس از انتخاب اصفهان به‌عنوان تختگاه شهریاران شیعه‌مذهب صفوی به‌واسطه ارتباط با اصفهان به یکی از کانون‌های گسترش فرهنگ شیعی در ایران در کنار کاشان تبدیل شد.

با توجه به پذیرش دین مبین اسلام و تشیع توسط مردم این منطقه، ارادت و محبت ویژه ای نسبت به اهل بیت علیه السلام در منطقه شکل گرفت که موجب شد تمامی آیین‌ها و مراسم مردم این نقطه از استان اصفهان بر مبنای اسلام و ارادت به اهل بیت علیه السلام شکل گرفته شود. در این میان در طول ایام محرم آیین‌های متعددی در این شهرستان برپا می‌شود که برخی از آن‌ها همچون آیین تعزیه خیمه‌برداری در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده است.

آیین تعزیه خیمه‌برداری در شهر نوش‌آباد

آیین تعزیه خیمه‌برداری یکی از بزرگ‌ترین و منحصربه‌فردترین سوگواره‌های مربوط به ماه محرم نه‌تنها در استان اصفهان بلکه در سراسر کشور است که با حضور چندین هزار نفر از عاشقان اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه السلام برگزار شده و در آن اعضای هیئت تعزیه رخدادهای واقعه جان‌گداز کربلا را از عصر عاشورا و پس از شهادت امام حسین علیه السلام تا شام غریبان شهدای کربلا با هنرمندی تمام روایت می‌کنند.

این آیین، باشکوه خاصی در حومه شهر تاریخی آران و بیدگل در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار برگزار می شود و عوامل اجرایی تعزیه بین هزارتا سه هزار نفر متغیر است. با این‌ حال با توجه به وسعت محل برگزاری و تعداد عوامل اجرایی، بینندگان این آیین مذهبی در ایام پیش از شیوع بیماری کرونا تا ۴۰ هزار نفر برآورد می‌شده است که این خود نشان از ارادت خاص مردم منطقه و همچنین اهمیت این آیین سنتی دارد.

عوامل برگزارکننده این تعزیه عظیم ملی وقایعی همچون حمله لشکر کوفه به خیام اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه السلام پس از بریده شدن سر امام حسین علیه السلام توسط شمر و شهادت ایشان و سپس آتش زدن و غارت خیمه‌ها، پس‌ازآن تازیانه زدن به کودکان، لگدکوب کردن پیکرهای مطهر شهدای کربلا و پس‌ از آن به اسارت گرفتن خاندان پیامبر اکرم (ص) را از جمله امام سجاد علیه السلام را با هنرمندی تمام روایت کرده و در مرحله دوم پس از مراجعت لشکر کوفه صحنه‌هایی از حضور قبیله بنی اسد در دشت کربلا را از عصر روز دهم تا روز دوازدهم محرم و صحنه دفن مظلومانه پیکر مطهر شهدا توسط این قبیله را به نمایش می‌گذارند.

در طی سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ با توجه به شیوع موج‌های پیاپی شیوع ویروس کرونا و رعایت قوانین و مقررات بهداشتی مربوط به آن، این سوگواره عظیم مذهبی برگزار نشد، لکن امسال و با توجه به کاهش چشمگیر این بیماری، برای اولین بار این آیین مذهبی با شور زائد وصفی توسط دوستداران خاندان اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه السلام برگزار می‌شود.

استان اصفهان با توجه به گستردگی و تنوع فرهنگی که در خود دارد جایگاه ویژه ای برای آیین‌ها و مراسم‌های گوناگون مذهبی و فرهنگی سنتی بوده و امید می‌رود با شناسایی هرچه بیشتر این آیین‌ها و مراسم‌های مذهبی و فرهنگی که برخی از آنها حتی قدمتی به تاریخ اصفهان دارد و همچنین معرفی این آیین‌ها، علاوه بر زنده نگاه داشتن آن‌ها وسیله‌ای شود تا فرزندان ما و جهانیان هر چه بیشتر و بهتر قدمت ایران اسلامی و به ویژه دیار نصف جهان را به خوبی درک کنند.

انتهای پیام/