ولی جهانی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان در یادداشتی نوشت: مدیریت زباله و پسماند همواره یکی از موضوعات بحث برانگیز در توسعه گردشگری بوده است. از یک سو نیاز به تفریح و حضور در طبیعت و اماکن گردشگری با توسعه زندگی شهری روز به روز بیشتر احساس می شود و از سوی دیگر حجم بالای گردشگران مشکلاتی را برای اماکن تاریخی و طبیعی ایجاد می کند که از آن جمله می توان به بحث زباله اشاره کرد.

قلعه تاریخی رودخان در شهرستان فومن یکی از قطب‌های گردشگری استان گیلان است که سالانه پذیرای بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر ایران و جهان است. قرار گرفتن این قلعه زیبا و باشکوه در دل جنگل های سرسبز هیرکانی یکی از جاذبه های منحصر بفرد استان به شمار می رود. این قلعه تاریخی از سال 1354 در فهرست میراث ملی قرار گرفته و مسئولیت حفاظت و مرمت آن برعهده پایگاه فرهنگی تاریخی قلعه‌رودخان است که زیر مجموعه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان محسوب می‌شود. در مبدا ورودی این قلعه پارک جنگلی قلعه رودخان قرار دارد. بر اساس آمار موجود در آخر هفته ها و روزهای تعطیل حجم بازدید از این منطقه با رشد فراوانی  روبرو می شود به طوریکه در ایام عید آمار روزانه بازدید تا 20 هزار نفر هم گزارش شده است. این در حالیست که زیرساخت های گردشگری در منطقه جوابگوی این حجم از گردشگران نبوده و عدم توزیع متناسب گردشگران در طول سال همواره مشکلات فراوانی در مدیریت این منظر تاریخی طبیعی به وجود می آورد که از آن جمله می توان به حجم بالای زباله ی رها شده اشاره کرد.

بیشترین حجم زباله، مربوط به زباله خشک و بطری های نوشیدنی است که گردشگران با خود حمل کرده و سپس در طبیعت و یا محیط قلعه رودخان رها می کنند. توپوگرافی ناهموار و پرشیب منطقه، فضای وسیع و تودرتوی قلعه، حجم بسیار بالای زباله رها شده در مدت زمان کوتاه، خارج شدن گردشگران از مسیرهای تعیین شده و رها کردن زباله در سطح وسیعی از طبیعت منطقه و تعداد اندک نیروی انسانی، جمع آوری و ساماندهی این حجم از زباله را تقریبا غیر ممکن می سازد. با این حال پایگاه فرهنگی تاریخی قلعه رودخان با وجود دشواری های بسیار در برنامه های منظم اقدام به جمع آوری زباله و انتقال آن به خارج از منطقه می نماید. یکی از همین برنامه های جمع آوری زباله در ششم آذرماه سال جاری انجام شد که تصاویر مربوطه نشان دهنده حجم بسیار بالای زباله جمع آوری شده است. همچنین طی مذاکراتی که میان دفتر پایگاه و سرمایه گذار جدید پارک جنگلی قلعه رودخان صورت گرفت، مقرر شد که ارائه بطری های شیشه ای نوشیدنی و ظروف یکبار مصرف توسط غرفه داران به گردشگران محدود و در مواردی ممنوع شود. اما باید توجه داشت که ورود حجم بالای زباله در مدت زمان کوتاه با وجود جمع آوری منظم آن هیچ گاه منجر به رفع مشکل زباله در این منظر نخواهد شد. در طی چند ماه گذشته برای جمع آوری زباله بالغ بر ۳۰ میلیون هزینه شده است که این امر مستلزم همکاری مردم و گردشگران به قلعه بوده است.

رفع کامل این مشکل و ساماندهی صحیح زباله در این منظر زیبا و بی نظیر مستلزم هماهنگی ارگان ها و نهادهای مسئول از جمله سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، سازمان حفاظت محیط زیست، فرمانداری، بخشداری، دهیاری، سازمان های مردم نهاد و مردم محلی است. اختصاص بودجه مناسب، فرهنگ سازی و آموزش مردم محلی، غرفه داران و گردشگران، انجام اقدامات تنبیهی و تشویقی برای کاهش حجم زباله، تعریف برد گردشگری و توزیع متناسب گردشگران در طول سال، از جمله اقداماتی است که می تواند حجم زباله را تا حد زیادی کاهش دهد. که بخش عمده‌ی از این مسائل انجام شده است.

نگاهی به کشورهای توسعه یافته نشان می دهد قوانین این کشورها جرایم بسیار سنگینی برای رها کردن زباله در نظر گرفته است و همواره زباله از مبدا مدیریت می شود نه زمانی که در دل طبیعت و محیط زیست رها شد. فرهنگ سازی و آموزش تفکیک و مدیریت زباله از سنین کودکی از جمله برنامه های اجرا شده در این کشورهاست.

در پایان باید افزود که بهترین زباله، زباله‌ای است که تولید نشده است. در واقع همه ما در مدیریت زباله مسئولیم. تا زمانی که بدون دغدغه و اندیشه زباله را در دل طبیعت رها می‌کنیم و دیگران را مسئول جمع‌آوری آن می‌دانیم نباید انتظار داشت توسعه پایدار گردشگری و مدیریت صحیح زباله محقق شود. انتظار داریم مردم عزیزی که برای دیدن قلعه می‌آیند حتما مدیریت زباله را داشته باشند و زباله‌های خودشان در منطقه رها نکنند چون رهاسازی زباله در طبیعت بکر منطقه و داخل قلعه و جمع آوری زباله‌ها و انتقال زباله ها از بالا به پایین دست کار سخت و طاقت فرسا است هزینه‌ی حمل دو کیسه زباله که جمعه ۴۰ کیلو نمیشه با یکنفر نیروی انسانی و چهارپایان بیش از ۶۰۰ هزار تومان بوده است وبرای حمل زباله ها با قاطر و اسب فقط روزی دو بار امکان پذیر بوده است. بنابرای با چنین شرایط رها سازی زباله و جمع آوری زباله ها توسط دو نفر از کارگران  قلعه کار دشوار می باشد از مردم عزیز که برای دیدن قلعه به این منطقه عزیمت می‌نمایند حتما زباله های خودشان مدیریت کنند و در حفاظت و صیانت از این میراث ارزشمند کوشا باشند.

انتهای پیام/