به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مصطفی ده‌پهلوان رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری که ۲۸ آذرماه ۱۴۰۲ در همایش پژوهش‌های باستان‌شناسی سد کانی سیب، حوضه رودخانه زاب کوچک، شمال غرب ایران سخن می‌گفت سد و سدسازی را از موضوعات پر چالش حوزه باستان‌شناسی کشور خواند و تصریح کرد: در سال‌های پیش طرح‌های پژوهشی را داشتیم که در راستای موضوع سدسازی می‌شود به اجرا گذاشت برای اینکه نگذاریم میراث‌فرهنگی این سرزمین غرق شود و یا به سلاخی گرفته شود.
او افزود: همانطور که می‌دانید بشر جایی را برای سکونت برگزید که دسترسی به منابع آب برایش راحت‌تر باشد. تراکم محوطه‌های باستانی پیشاتاریخی، تاریخی و دوران اسلامی نیز درجاهایی در کنار همین شاخ‌آبه‌های موجود در فرادست خوزستان و بخشهای مختلف ایران است ومکانی که برای احداث سد در نظر گرفته می‌شود دقیقا در همین محل‌ها است، یعنی بخشی معادل بیش از ۵۰ درصد میراث‌فرهنگی این سرزمین مورد تهدید قرار گرفته، می‌گیرد و خواهد گرفت.
ده‌پهلوان تصریح کرد: زمانیکه ۶ ماه پیش به پژوهشگاه آمدم دوستان از دغدغه‌های این حوزه صحبت می‌کردند و با ذهنیت من از موضوع سیمره که نقل محافل بود؛ که مگر می‌شود در سرزمینی که ما درآن در صلح به سر می‌بریم محوطه‌هایی را ببینیم که در حال از بین رفتن هستند و باستان‌شناس و حفاظتگران تا کمر زیر آب هستند و گچبری ساسانی از آب بیرون می‌آورند.مگر ما فرزندان یک سرزمین نیستیم. آیا باید اسم این را عدم هماهنگی یا عدم وجود دغدغه در این حوزه، بگذاریم؟
این باستان‌شناس تصریح کرد: آنچه من از همکارانمان در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران سراغ دارم اگر بیشتر از ما دغدغه ایران را نداشته باشند کمتر ندارند. سالیان سال است که در جلسات مختلف همکاری و همفکری داشته‌ایم. در آخرین جلسه‌ای که با حضور ۱۸ مجری سد و همکاران ما در پژوهشگاه تشکیل شد موضوعات بررسی شد و دیدیم که برخی از مشکلات شاید بیشتر از جانب پژوهشگاه است که نتوانسته‌ایم به موقع موضوعات را مدیریت کنیم.مهندس رهبری به درستی به موضوع زمان اشاره کرد که حلقه گمشده این میانه است یعنی که ما اگر در زمان مناسب به پروژه‌ها ورود نکنیم فایده‌ای ندارد.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری خطاب به محمد رهبری معاون فنی و پژوهش‌های شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران گفت: دادی که ما داریم این است که در زمان شناخت پروژه ما را صدا بزنید که ما ورود و بررسی کنیم و میزان تهدیدات را شناسایی و درک کنیم. پروژه‌ها باید بررسی و در زمان درست اجرا شوند.در برخی از موارد در اجرای پروژه‌ها کوتاهی از ما یا از شما بوده است که تقصیر را گردن هم انداختیم ولی در آن جلسه بسیاری از مشکلات ما حل شد، که گفتگوی فرزندان این سرزمین و رسیدن به گفتمان درست با یک زبان مشترک می‌تواند این معضل را حل کند.
او خاطرنشان کرد: توسعه پایداربما می‌گوید که می‌توانیم توسعه بیابیم ولی نه به هر قیمتی که محوطه‌های تاریخی را نابود کنیم و بتوانیم آنها را مورد بررسی قراردهیم کاوش کنیم و نتایج را منتشر کنیم. موضوع سد مانند یک غده سرطانی است که یک تیم پزشکی از تخصص‌های مختلف باید به آن ورود کنند.در پروژه سد سازی هم مانند این است که شما بخواهید یک عضوی از بدن را جراحی کنید و پیش از آن جراحی باید بیمار حتی مورد روانشناسی قرار گیرد. اینکه مردم و جامعه محلی نگاهشان به این موضوع چیست؟ شرایط زیست‌محیطی چه خواهد شد و مسائل از این دست که طی بازدید از سد خرسان۳ بررسی شد.
ده‌پهلوان افزود: بسیاری از پروژه‌ها با اعتبار مالی معین در زمان مورد نظر تعیین شدند ولی از آنجهت که بموقع انجام نشدند اعتبار مالی در نظر گرفته شده دیگر کفاف نمی‌دهد. اینها غفلت‌هایی است که ما در پروژه‌های سد داشتیم و در رفع آنها تلاش می‌کنیم. باید تلاش کنیم پروژه‌های نیمه تمام را زودتر به انجام برسانیم زیرا که آنچه در این میان سلاخی می شود میراث‌فرهنگی کشور است که اگر به درستی به داد آن نرسیم آسیب می‌بیند.
او گفت: درخصوص مدیریت زمان و دغدغه‌ای که وجود دارد؛ دستورالعمل پیوست‌های تاریخی فرهنگی به کوشش همکاران پژوهشگاه تدوین و توسط دکتر علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور ابلاغ شد. شیوه‌نامه و فرآیند این موضوع در پژوهشگاه تدوین شده که بتوانیم در قالب ساختاری مشخص موضوعات سد را جای داده و با یک چهارچوب خاص کار را آغاز و به اتمام برسانیم.
ده‌پهلوان افزود: تمامی همکاران فرهنگ دوست در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران رضایت نمی‌دهیم که میراث‌فرهنگی‌مان آسیب ببیند ولی برای اینکه بتوانیم این موضوع را مدیریت کنیم باید همگی پای کار بیاییم و در مرحله شناخت پروژه کار را آغاز کنیم و گام به گام جلسات مرتبی داشته باشیم و باستان‌شناسان ما هم خدایی نکرده کیسه ندوخته‌اند و هدفشان نجات میراث این کشور است میراثی که می دانیم در مکانهای احداث سد تراکم زیادی دارند و موضوع سد می‌تواند آسیب جدی به میراث این کشور بزند و ما باید این تهدید را به فرصت کنیم و شناخت درستی از میراث‌فرهنگی پیدا کنیم.
این باستان‌شناس تصریح‌کرد: ما باستان‌شناسان اعتقاد داریم یک هزارم از یک محوطه را در این دهه باید کاوش کنیم و خاک برای ما امانت‌دار بهتری است و باید اجازه دهیم باستان‌شناسان در آینده با روشهای جدید و روزآمد قلب زمین را بشکافند و پژوهش‌هایشان را انجام دهند. ما روی ذره ذره خاک محوطه‌ها حساسیم و اینکه بخواهیم محوطه‌ای را مورد کاوش گسترده قراردهیم برایمان درد آورد است ولی این جراحی را باید با روشهای روزآمد و تکنیک های خوب در زمان معمول خودش بدرستی انجام دهیم.
انتهای پیام/
نظر شما