حلقه‌های گمشده انتقال بین نسلی در میراث فرهنگی «موزه‌ای در مدرسه، میراث جهانی هورامان/ اورامانات»

انتقال دانش، ارزش‌ها، و فرهنگ از نسلی به نسلی یکی از رسالت‌های میراث‌فرهنگی است که می‌تواند از طریق موزه‌ها و محیط‌های آموزشی مختلف به عنوان نهادهایی برای انتقال و حفظ میراث‌فرهنگی تقویت شود.

عزیز مصطفایی، مردم‌شناسی و کارشناس میراث جهانی هورامان/ اورامانات در یادداشتی نوشت: دانش آموزان به عنوان نسل آینده گروه هدف انتقال بین نسلی محسوب می‌شوند و برپایی موزه در مدرسه می‌تواند نقش بسیار موثری در انتقال میراث‌فرهنگی و تاریخی به نسل‌های آینده ایفا کنند. این موزه‌ها می‌توانند به صورت محلی و موضوعی، عناصر مهمی از فرهنگ و تاریخ جامعه را به نمایش بگذارند و ارتباط نسل جدید با گذشته را تقویت کنند. 

در میراث جهانی هورامان/ اورامانات، به عنوان یک منظر فرهنگی جهانی ارزشمند برپایی موزه در مدرسه می‌تواند محیطی فراهم کند که دانش‌آموزان و جامعه محلی بتوانند با مفاهیم، رسوم، سنت‌ها، و تاریخ این منطقه آشنا شوند. این نوع موزه‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از اجسام باستانی، عکس‌ها، فیلم‌ها، مستندات و داستان‌های محلی، دانش‌آموزان را به جزئیات و اعماق فرهنگ و تاریخ محلی آگاه کنند. در نهایت، ترویج و تقویت مفهوم موزه در مدرسه و ترویج میراث‌فرهنگی می‌تواند به تقویت هویت فرهنگی و ارزش‌های اجتماعی در جوامع محلی کمک کند تا بتواند حلقه‌های گمشده انتقال بین نسلی را بیابد و به ارث بردن دانش و تجربیات بین نسلی را تسهیل کند. 

منظر فرهنگی هورامان/اورامانات در سال ۱۳۹۸ در پهنۀ جغرافیایی استان‌های کرمانشاه و کردستان در فهرست میراث ملی کشور ثبت و این اثر ارزشمند در ۵ مرداد ۱۴۰۰ در چهل و چهارمین اجلاس جهانی یونسکو به عنوان بیست و ششمین اثر جمهوری اسلامی ایران بر اساس معیار III (گواهی بی‌همتا و یا دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگ، تمدن زنده یا از میان رفته باشد) و معیار V (نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط زیست یا نماینده یک فرهنگ باشد) در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.  

بیشترین گستره منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات در استان کرمانشاه قرار دارد که شامل چهار شهرستان پاوه، جوانرود، روانسر و ثلاث باباجانی است، شهرستان روانسر به عنوان دروازه اورامانات و شهرستان پاوه به عنوان مرکز اورامانات معروف هستند، در این منظر فرهنگی ارزشنمد حافظان اصلی میراث‌فرهنگی مردمان اورامانات هستند و نکته حایز اهمیت که باعث توجه جهانی به این فرهنگ شد، زنده بودن آن هست و اقدامات خودجوشی که برای حفط فرهنگ در این پهنه ارزشمند اتفاق می‌افتد می‌تواند الگویی برای حفاظت از دیگر مناظر فرهنگی باشد یکی از این اقدامات انتقال بین نسلی مفاهیم میراث‌فرهنگی است که در مدارس شهرستان پاوه به عنوان مرکز اورامانات انجام می‌شود. 

صفر ولدبیگی دبیر مطالعات اجتماعی در شهرستان پاوه  و همکارانش اجرای طرحی به نام «پاسداشت صدسال میراث‌فرهنگی هورامان» پرداخته است. این طرح با همکاری صد دانش‌آموز تلاشگر و با حمایت اولیایشان در آموزشگاه شهدای بیست خرداد پاوه به اجرا درآمده است. 

در این طرح، یک موزه جذاب و ارزشمند در این آموزشگاه تشکیل شده که تقریباً ۷۰۰ قطعه و شیء قدیمی با ارزش از منطقه هورامان ارائه می‌شود. این اشیاء از زمینه‌های مختلفی از جمله پوشاک، ابزارآلات دامداری و کشاورزی، مسکوکات، ظروف خوراکی، دستگاه‌های روشنایی و گرمابخش، ابزارهای صوتی و تصویری، اسناد و مدارک و کتب و نسخه‌های قدیمی است. 

صفر ولدبیگی به اهمیت برگزاری این موزه در مدرسه اشاره کرده و تأکید کرده است که این طرح علاوه بر ایجاد شور و شعف در میان دانش‌آموزان، باعث تقویت حس کنجکاوی و کنکاش در مباحث تاریخ محلی، افزایش رغبت و دغدغه نسبت به تاریخ ملی و میراث‌فرهنگی می‌شود. همچنین، آشنایی با شغل‌ها و پیشه‌های قدیمی رایج در منطقه هورامان و فراگیری واژگان اصیل کُردی از دیگر اهداف این طرح است. 

با برپایی این موزه، در روز اول حدود ۹۰ نفر از اولیای دانش‌آموزان و جمعی از مسئولان آموزش و پرورش و کارشناسان از موزه بازدید کرده و این اقدام موفق را تبریک گفته‌اند و در روز دوم موزه دانش آموزی مدرسه  شهدای بیست خرداد پاوه میزبان ۳۰ نفر از معلمان پیشکسوت، ادبا، شعرا و فعالان فرهنگی و اجتماعی منطقه بود. این فرهیخت‌گان پس از حضور و بازدید از این موزه دانش آموزی، در مکان موزه نشستی  برگزار کردند به مدت یک ساعت درباره رسالت واقعی مدارس و معلمان در راستای آموزش و تربیت نسلی متعهد به موازین انسانی، آگاه و مسئولیت‌پذیر در جامعه بحث و گفتگو کردند. 

در ابتدای این نشست فرهنگی صفر ولدبیگی در سخنانی به مواردی همچون اهداف و ضرورت‌های تشکیل چنین موزه‌ای، اشاراتی به پروسه  آموزشی چندین ساله‌اش در مدارس شهرستان پاوه تحت عنوان «از سواد مدرسه‌ای تا سواد زندگی»، نقش کلیدی مدارس، معلمان و نظام آموزشی در تربیت شهروندانی آگاه و متعهد نسبت به مسائل و مشکلات جامعه خویش و… پرداخت و سپس تنی چند از این صاحبان هنر و اندیشه در بیاناتی مفید و کوتاه به اهمیت و ضرورت شروع و گسترش آموزش مهارت‌های زندگی توسط معلمان به دانش آموزان، سعی بر کاهش هرچه بیشتر فاصله اجتماعی بین مدارس و جامعه، مسئولیت‌پذیری بیشتر نخبگان فرهنگی و علمی جامعه نسبت به مسائل و مشکلات مدارس و… توضیحاتی ارزشمند ارائه و سپس چند نفر از شعرا و ادیبان حاضر در جمع با قرائت اشعار و بیانات ادبی خویش  به غنای فرهنگی محفل افزودند. 

در پایان این نشست فرهنگی مهمانان ضمن ابراز خوشحالی و سرور خویش از این بازدید، اقدامات و ابتکارات عملی مدیران، معلمان و دانش آموزان آموزشگاه شهدای بیست خرداد را ستودند. این طرح بی‌شک به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا همچنین از سواد مدرسه‌ای به سواد زندگی برسند و ارتباطشان با تاریخ و فرهنگ خود را تقویت کنند.


 

انتهای پیام/

کد خبر 1402122001084

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha