میراث آریا: تفرش با آرامشی وصف ناپذیر و اقلیمی کوهستانی و بکر تاریخ و سبقه بلندی در پرورش شخصیت‌های برجسته دارد که بسیاری از آنان در آن سوی مرزهای ایران زمین شهرت و اثرگذاری داشته و مجموعه این مسائل آن را به دیاری ارزشمند بدل کرده که ارزش‌ها و داشته‌های آن کمتر شناخته شده‌اند.
تفرش خاستگاه ۲۲ پدر علمی و ۵۰۰ دانشمند و نخبه کشور است که هر یک نقشی بی‌بدیل در روند وآبادانی ایران داشته‌اند و پرچم علم و ادب ایران زمین با نام و فعالیت آنان گره خورده است.
پروفسور حسابی پدر علم فیزیک نوین ایران و شخصیت بزرگ علمی سوم اسفندماه ۱۲۸۱ در تهران و از پدر و مادر تفرشی متولد شد. او در عمر ۸۹ساله خود رخدادهای علمی بزرگی را رقم زد که تا به امروز یاد و نام آن بر سر زبان‌هاست و در کنار علم فیزیکی عناوینی چون پدر مهندسی نوین ایران، پدر فرهنگستان ایران و پدر علوم نوین ایران را به یدک می‌کشد.
این شخصیت علمی اقداماتی همچون انجام نخستین نقشه‌برداری فنی و تخصصی کشور، نخستین راه‌سازی مدرن و علمی ایران، پایه‌گذاری دانشسرای عالی و دارالمعلمین عالی، ساخت نخستین رادیو در کشور، راه‌اندازی نخستین مرکز زلزله‌شناسی کشور، راه‌اندازی اولین رآکتور اتمی سازمان انرژی اتمی کشور و پایه‌گذاری نخستین بیمارستان خصوصی در ایران به نام بیمارستان گوهرشاد را به انجام رسانده است و علاوه بر آن صدها خدمات ریز و درشت دیگر در کشور با نام و همت این بزرگمرد به ثبت رسیده است.
در کنار پروفسور حسابی که از سرآمدان علمی شهرستان تفرش و ایران به شمار می‌رود، می‌توان شخصیت‌هایی چون استاد عباس سحاب به عنوان پدر علم جغرافیا و بنیانگذار دانش نقشه‌نگاری به شیوه نوین در ایران را نام برد.
این نخبه علمی در دی ماه سال ۱۳۰۰ در روستای فم تفرش متولد شد و در عمر ۷۹ساله خود خدمات علمی بسیاری را تقدیم کشور کرد که بنیانگذاری مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب و کتابخانه جغرافیایی سحاب را می‌توان از جمله این خدمات دانست.
از دیگر شخصیت‌های علمی می‌توان به عیسی بهنام اشاره کرد که در سال ۱۲۸۵ متولد شد و عنوان پایه‌گذار موزه مردمشناسی تهران را دارد و در علم باستان‌شناسی و هنر ایرانی از چهره‌های جهانی برجسته و بنام به شمار می‌رود.
ابوالقاسم بهرامی از دیگر رجال علمی تفرش است. این شخصیت در سال ۱۲۷۳ متولد شد و با تلاش‌های فراوان لقب پدر میکروب‌شناسی ایران را به خود اختصاص داده است. او در عمر ۵۶ساله خود خدمات علمی شاخصی را به انجام رساند.
عنوان پدر پیوند مغز استخوان ایران به اردشیر قوام‌زاده اختصاص دارد که در سال ۱۳۱۹ در تفرش متولد شد و در حال حاضر نیز به عنوان عضو هیات علمی و استاد گروه داخلی در بخش خون و آنکولوژی بیمارستان شریعتی خدمات پزشکی خود را ارائه می‌کند.
احمدپارسا پدر علم گیاه‌شناسی نوین، سید عبدالحسین میرسپاسی پدر علم روانشناسی، دکتر حسام‌الدین خرمی پدر گنجینه اسناد تاریخی و مکتوب معاصر ایران، جواد حاجیان پدر علم زمین‌شناسی ایران، میرزا اسماعیل خان لشکرنویس تفرشی معروف به دبیر پدر علم انساب ایران (نسبت‌شناسی) و محمد قوامی صاحب نخستین مدرک دکترای برق در ایران از جمله رجال علمی تفرش هستند که هر کدام در حیطه کاری خود اتفاقات بزرگ علمی را منجر شده‌اند.
در کنار پدران علمی شخصیت‌های علمی دیگر نیز از این خطه سربرآورده‌اند که می‌توان به پروانه وثوق مادر درمان سرطان در ایران، دکتر مریم میرهادی نخستین زن دندانپزشک ایران، سمیرا حجازی از نوابغ جراحی در آلمان و محمد رحیمی ترخورانی نابغه ریاضی اشاره کرد که در کنار شهرت داخلی همتراز و در مراوده با شخصیت‌های جهانی بوده‌اند.
مرتضی مشفق کاظمی که به عنوان پدر علم رمان‌نویسی ایران شهره است نیز از دیگر فرهیختگان پرورش یافته دیار تفرش است، این شخصیت ادبی در سال ۱۲۸۱ متولد شد و با وجود آنکه مناصب سیاسی همچون وزیرمختار ایران در سوریه و سفیر ایران در هند را تجربه کرد اما نویسندگی را ادامه داد و رمان تهران مخوف وی نخستین رمان اجتماعی فارسی قلمداد می‌شود.
نیره سعیدی نخستین زن ایرانی دریافت‌کننده جایزه ادبی یونسکو و اصالتا تفرشی است که برای ترجمه آثار لافونتن شاعر فرانسوی به عنوان قصه‌های لافونتن این جایزه را دریافت کرد، همچنین برای مدتی مدیریت مجله بانو به عنوان تنها مجله تخصصی بانوان در تهران را دنبال کرد.
محمدتقی صالحی، میرزا سید احمد تفرشی، مرتضی سیفی سمیع تفرشی از دیگر شخصیت‌های ادبی شهرستان تفرش هستند.
این سرزمین هنرمندان بسیاری را به کشور تقدیم کرده است که شاخص‌ترین آن استاد علی حاتمی پدر سینمای تاریخی ایران است که در سال ۱۳۲۳ در تفرش متولد شد و در طول عمری هنری و کاری خود آثار فاخر همچون «هزاردستان»، «مادر»، «ستارخان» و «کمال الملک» را با دیالوگ‌های ماندگار خلق کرد و در سال ۱۳۷۵ به دلیل ابتلا به بیماری سرطان از دنیا رفت.
علی مصفا، لیلا حاتمی، آزیتا حاجیان، نیکی کریمی، فرامرز قریبیان، مهرانه مهین ترابی و تورج معین از جمله هنرمندان عرصه سینما و تئاتر هستند که از خطه تفرش سربرآورده‌اند و هرکدام کارنامه هنری ویژه‌ای از خود به جای گذاشته‌اند.
تفرش موسیقدانان بسیاری را نیز پرورش داده است به طوریکه که عبدالله دوامی موسیقیدان، حسین علی نکیسا استاد آواز ایران، علی اکبر امینی آهنگساز و حسین سرشار نخستین خواننده اپرای ایرانی در جهان از جمله هنرمندان موسیقی هستند که نام تفرش را در بلندای موسیقی کشور قرار داده‌اند و در کنار موسیقدانان شعرای شاخصی همچون طاهر تفرشی و قدسی تفرشی مربوط به قرن دهم هجری، میرعبدالغنی تفرشی شاعر عصر صفوی، میرزا صادق هجری تفرشی در دوره افشاریه، میرزا اسماعیل خان تفرشی در دوره قاجار و فروغ فرخ‌زاد در عصر معاصر در گنجینه هنری تفرش می‌درخشند. علی منظوری، عباس منظوری، عبدالحسین صفای تفرشی را از جمله خطاطان به نام کشور هستند.
محمد بهرامی بنیانگذار نخستین کارگری نقاشی در ایران است که نسبت به شهرستان تفرش باز می‌گردد همچنین ولی‌الله ترابی مرشد نقالان ایران برخاسته از تفرش است که شهرتی جهانی دارد.
اسماعیل میرفخرایی اولین مجری تلویزیون ایران است که پرورش‌یافته تفرش و متعلق به خاندان میرفخرایی است و استاد سید محمد میرشکرایی نیز استاد مردمشناسی ایران که آیین نوروزگان را به ثبت جهانی رساند از بزرگان تفرش است.
تفرش رجال سیاسی هنری و فرهنگی بسیاری را نیز در طول تاریخ ایران داشته است که می‌توان به ضیاالملک تقی تفرشی وزیر ناصرالدین شاه، میرزا عباس خان سمیع تفرشی وزیر امورخارجه و مسئول امور مالی تهران در دوره قاجار، عباس علی تفرشی خطاط عصر ناصری، میرزا موسی مستوفی تفرشی معاونت حکومت تهران در دوره قاجار، هدایت‌الله تفرشی ریاست کل دارایی ارتش در زمان فتحعلی شاه قاجار، شرف‌الدین علی تفرشی نخست وزیر تفرشی در زمان سلطنت خوارزمشاهیان اشاره کرد.
محمد میرشکرایی نیز در یلدای سال ۱۳۲۱ در شهر تفرش متولد شد. پس از عزیمت به تهران دوره دبیرستان را در مدرسه شرف گذراند و انجمن ادبی را زیر نظر استاد ابولقاسم جنتی عطایی به همراه تنی چند از همکلاسیهای خود بنیان گذاشت. در سال ۱۳۴۱ نیز کانون جوانان تفرش را دایر و نخستین دستنوشتههای خود را با موضوعات فرهنگی و اجتماعی در نشریه آن منتشر کرد. او دوره کارشناسی ارشد خود را در رشته فرهنگ و زبانهای باستانی و سپس دوره دکتری را در کشور تاجیکستان گذراند و در سال ۱۳۵۲ به استخدام مرکز مردمشناسی ایران در وزارت فرهنگ و هنر درآمد و مسئولیت حوزه مرکزی (شامل استانهای امروزی تهران، قم، قزوین، و البرز) را عهده‌دار شد.
نام تفرش تداعی‌گر پدران علمی کشور است به طوری که ۲۲ پدر علمی ایران از دیار هستند و با توجه به سابقه کهن، تاریخ عمیق و فرهنگی غنی این خطه و نشانه‌های موجود می‌توان به تمدن این سرزمین در روزگاران کهن پی برد و وجود بیش از ۵۰۰ دانشمند، هنرمند و سیاستمدار و شخصیت‌های بزرگ گواهی بر این مدعاست.
تفرش به واسطه شخصیت‌های بزرگ به خود می‌بالد و با شناسایی و معرفی آنان می‌توان توسعه گردشگری شهرستان را بیش از هر زمانی دیگر رقم زد و وجود موزه مردمشناسی تفرش بسیار مورد استقبال گردشگران قرار دارد.
گزارشی از پروین سادات طیبی، کارشناس ارشد مرمت بناها و بافت‌های تاریخی و کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل
انتهای پیام/
نظر شما