به گزارش میراث‌آریا، مهدی رازانی سردبیر نشریه دانش حفاظت و مرمت و رئیس سابق پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی گفت: پس از انتشار اولین شماره در بهار ۱۳۹۶، نشریه با وقفه‌هایی در انتشار مواجه شد؛ به‌طوری‌که شماره دوم در بهار ۱۳۹۸ و شماره سوم در بهار ۱۳۹۹ منتشر شد. این وقفه‌های طولانی باعث شد که نشریه به دلایل مختلف از روند عادی انتشار خود خارج شده و کاملاً برای مدت ۴ سال انتشار آن متوقف شود. توقف چهار ساله موجب شد ۱۶ شماره کمبود برای نشریه ایجاد شود. از این رو با توجه به اینکه نیاز بود پژوهشکده حفاظت و مرمت ایران به عنوان یکی از با سابقه ترین مراکز علمی ایران و خاورمیانه در این حوزه بروندادی علمی را سامان‌دهی و راهبری کند، در بهار ۱۴۰۳ با تغییر رویکردهای مدیریتی در پژوهشکده تصمیم بر آن شد تا این نشریه به عنوان یکی از اهداف مهم این سال احیا شود و روند انتشار آن تداوم یابد. از این رو در تابستان ۱۴۰۳ با تغییراتی اساسی در ساختار و رویکردها این نشریه،بار دیگر فعالیتش را از سر گرفت. این تغییرات نه‌تنها موجب احیای نشریه شد، بلکه آن را به وضعیتی پایدار و پیش‌رونده رساند.
دانشیار، دانشکده حفاظت آثار فرهنگی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز در تشریح این تغییرات تصریح کرد: یکی از نخستین اقدامات برای احیای نشریه، ایجاد تغییراتی در هیئت تحریریه و گروه دبیران علمی بود. اعضای جدید هیئت تحریریه از میان اساتید برجسته و پژوهشگران فعال در تخصصهای حفاظت و مرمت اشیا فرهنگی‌تاریخی، حفاظت و مرمت بناها و بافتهای تاریخی و علوم میان رشتهای مرتبط مانند شیمی، زمین شناسی و معماری و … انتخاب شدند و در این انتخاب مرتبه علمی، توانایی کار تیمی، گستردگی جغرافیایی در کنار تجربه و تخصص و ارتباط ایشان با حوزه حفاظت و مرمت مدنظر قرار گرفت.
او اظهارکرد: در ادامه تارنمای جدید نشریه با امکانات پیشرفته‌تر طراحی و راه‌اندازی شد تا دسترسی به مقالات، ارسال سریع‌تر مقالات به داوری و تعامل با نویسندگان و خوانندگان تسهیل شود. علاوه بر این، کانال‌هایی در شبکه‌های اجتماعی برای افزایش ارتباط با جامعه علمی و علاقه‌مندان ایجاد شد. این کانال‌ها به‌طور روزانه فعالیت‌ها و روند رو به رشد نشریه را پوشش دادند و به‌عنوان پل ارتباطی میان نشریه و جامعه علمی عمل کردند.
رازانی با اشاره به اینکه با توجه به وقفه‌های طولانی‌مدت در انتشار نشریه یکی از چالش‌های اصلی، کمبود مقالات برای احیای ۱۶ شماره منتشر نشده از بهار ۱۳۹۹ تا بهار ۱۴۰۳ بود گفت: برای حل این مشکل، فراخوان مقاله‌ای گسترده در تابستان ۱۴۰۳ منتشر شد. همچنین، مقالات برگزیده همایش سیزدهم مرمت که در اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار شده بود، پس از داوری و انجام اصلاحات لازم، برای انتشار در نشریه استفاده شد. این اقدام نه‌تنها به پر کردن خلأ شماره‌های عقب‌افتاده کمک کرد، بلکه باعث انتشار مقالات با کیفیت و مرتبط با آخرین یافته‌های علمی در نشریه شد.
رئیس سابق پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی تصریح کرد: برای تسریع در روند احیا، نشریه انتشار آن را از تاریخ جدیدتر به تاریخ قدیم‌تر آغاز شد. به نحوی که اولین شماره احیایی، شماره ۱۸ (مربوط به زمستان ۱۴۰۲) بود و به ترتیب انتشار شماره‌ها از بالا به پایین تا شماره ۴ ادامه یافت. این رویکرد باعث شد هم‌زمان با انتشار شماره‌های عقب‌افتاده، شماره‌های جدید سال ۱۴۰۳ نیزآماده و منتشر شوند. از اقدامات احیایی مهم در نشریه تصمیم برای انتشار شماره‌های احیایی و حتی شماره‌های جدید در قالب موضوعات خاص و شاخص بود. این موضوعات شامل حوزه‌هایی مانند حفاظت و مرمت مواد آلی، سنگ، سفال، آرایه‌های معماری و مستندسازی و … می‌شد. این رویکرد باعث شد تا هر شماره از نشریه به‌صورت متمرکز و تخصصی به یکی از موضوعات کلیدی حوزه حفاظت و مرمت بپردازد. به‌این ترتیب، منابع مدون و جامعی در اختیار محققان و متخصصان قرار گرفت که دسترسی به اطلاعات بروز و کاربردی را در هر حوزه تسهیل می‌کرد. این اقدام نه‌تنها تا حدی به تخصصی‌تر شدن محتوای تک شماره ها نشریه کمک کرد، بلکه باعث شد منابع منتشرشده به‌عنوان مرجعی قابل استفاده در موضوعات شاخص حوزه حفاظت و مرمت شناخته شوند.
رازانی در ادامه، بهبود فرآیند داوری و انتشار را یکی از اقدامات کلیدی در احیای نشریه خواند و اظهار کرد: طراحی صفحات جدیدی برای نشریه انجام و تغییرات اساسی در ظاهر و ساختار آن اعمال شد. نشان‌واره نشریه با دقت بیشتری طراحی شد تا هویت بصری آن تقویت شود. همچنین، ISSN نشریه به‌صورت چاپی و الکترونیکی تأیید و اخذ شد که به رسمیت‌بخشی بیشتر نشریه در سطح ملی و بین‌المللی کمک کرد. شیوه‌نامه جدیدی نیز برای مقالات نوشته شد که تمامی گونه‌های مقالات را پوشش می‌داد و از نظر شکلی و طراحی و روش ارجاع دهی، یکپارچگی را رعایت می‌کرد.
سردبیر فصلنامه دانش حفاظت و مرمت گفت: برای جذب مقالات با کیفیت، نشریه اقدام به سفارش مقالات به متخصصین کرد. این اقدام باعث شد مقالات با کیفیت بالا و مرتبط با آخرین یافته‌های علمی به نشریه ارسال شوند. همچنین، تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی و همکاری با مراکز علمی و پژوهشی، منجر به ارسال مقالات خوب و با کیفیت به نشریه شد. یک گروه ۱۰ نفره متخصص نیز مسئولیت ویرایش ادبی، علمی، ساختاری و فنی مقالات را بر عهده گرفتند تا مطمئن شوند مقالات از بالاترین استانداردهای کیفی و ویرایش برخوردار هستند.
او افزود: یکی از اقدامات قابل توجه در فرآیند احیای نشریه، همکاری با متخصصین دغدغه‌مند به عنوان سردبیر مهمان بود. این رویکردبه نحوی اجرا شد که از مجموع ۱۶ شماره منتشر شده احیایی نشریه، ۱۱ شماره با کمک و همراهی این متخصصین به ثمر رسید. این اقدام با ایجاد تنوع به محتوای نشریه، موجب تبادل ایده‌ها و تقویت شبکه‌های علمی و حرفه‌ای با جذب مخاطبان جدید و افزایش اعتبار نشریه در جامعه علمی همراه بود، چرا که هر سردبیر مهمان با تخصص خاص خود، به عنوان پل ارتباط بین نشریه و گروه‌های مختلف تخصصی عمل می‌کرد.
رازانی در پایان گفت: فصلنامه دانش حفاظت و مرمت، مرهون تلاش‌ها و همراهی بسیاری از افراد است که با دقت، تعهد و عشق به میراث فرهنگی، در این راه گام نهادند. این نشریه، با تلاش‌های مستمر و تغییرات اساسی در ساختار و رویکرد خود، توانست پس از وقفه‌های طولانی‌مدت، بار دیگر در وضعیت باثباتی قرار گیرد. این موفقیت حاصل همکاری شورای دبیران، نویسندگان، داوران و تمامی دست‌اندرکاران نشریه است. امروز، این نشریه به‌عنوان یکی از نشریات معتبر وزارت علوم تحقیقات و فناوری در حوزه حفاظت و مرمت میراث فرهنگی به فعالیت خود ادامه می‌دهد و امید است که با ادامه این روند، جایگاه خود را در سطح ملی و بین‌المللی تثبیت کرده و ارتقا دهد.
انتهای پیام/
نظر شما