در حوزه باستان‌شناسی می‌توان به فعالیت‌هایی از قبیل نظارت مستمر بر روند اجرایی خط ۲ قطار شهری اصفهان، نظارت مستمر باستان‌شناسی بر روند اجرایی پارکینگ زیرسطحی خیابان توحید، نظارت مستمر باستان‌شناسی بر روند اجرایی ساختمان اداری راه و ترابری واقع در حریم تخت فولاد، مطالعه و بررسی باستان‌شناختی محوطه‌های باستانی ویگل آران و بیدگل، چهارطاقی خرمدشت کاشان، محدوده شرق شهرستان اصفهان، کرد علیای تیران و کرون و تپه سیلک کاشان و بررسی روشمند باستان‌شناسی محوطه آتشگاه اشاره کرد.
یکی دیگر از حوزه‌های معاونت میراث‌فرهنگی، حوزه موزه‌ها و اموال منقول است که با توجه به سیاست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در این حوزه، فعالیت‌های شاخص این واحد از معاونت میراث‌فرهنگی استان اصفهان عبارت‌اند از: دریافت مجوز و آغاز به کار سه موزه ابزار کار کشاورزی، موزه بافته‌های سنتی ورزنه و موزه موسیقی ارامنه جلفای نو، اخذ مجوز و تأسیس اولین موزه باستان‌شناسی خصوصی غرب استان در شهرستان بوئین و میاندشت، راه‌اندازی مجدد موزه میمه پس از آتش‌سوزی، افتتاح بخش تاریخ موزه شاهین‌شهر، توسعه موزه تاریخ و فرهنگ شهرستان سمیرم و افزودن بخش‌ها و محتوای جدید به موزه، دریافت مجوز و آغاز به کار دو مجموعه‌دار اشیای تاریخی بخش خصوصی شامل مجموعه فرش‌ها و دست بافته‌ها و مجموعه مردم‌شناسی رحیم زاده، شناسایی و مستند نگاری قریب به هزار شیء تاریخی استان و ثبت در سامانه کشوری و تهیه پرونده هفت اثر منقول تاریخی فرهنگی استان و اخذ شماره ثبت از شورای ثبت وزارت متبوع.
از دیگر حوزه‌های معاونت میراث‌فرهنگی، واحد ثبت و حریم است که با توجه به وسعت گسترده چینی‌جاهای تاریخی در شهرهای استان، این واحد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، که عملکرد این حوزه در یک سال گذشته شامل ثبت ۵۵ مورد از مواریث ملموس و ناملموس استان در فهرست میراث ملی که از این میان ثبت بافت تاریخی روستای ایراج در فهرست میراث غیرمنقول به لحاظ کیفی و ثبت ۱۸ مورد میراث ناملموس استان در فهرست کشوری به لحاظ کمی منجر به تقدیر وزارتخانه از واحد ثبت آثار اداره‌کل شد، همکاری تخصصی و منظم با مجموعه مستندسازی میراث پنهان که در حال تدوین بوده و منجر به تقدیر وزارتخانه از واحد ثبت آثار اداره‌کل شد، همکاری با اداره‌کل ثبت آثار وزارتخانه و انجام اقدامات اولیه ثبت جهانی کاروانسراها، ابلاغ محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مربوط به اثر قلعه شاه دژ که شامل استحکامات دفاعی شاه دژ است، ارسال نسخه نهایی حریم مسجد جامع عتیق اصفهان و آثار تاریخی پیرامون آن به‌عنوان پهنه شماره ۲ محور تاریخی، فرهنگی شهر اصفهان به وزارتخانه متبوع به‌منظور ابلاغ نهایی، تکمیل پرونده ثبتی و اخذ شماره ثبت بنای مجموعه دست کند زیرزمینی سفید شهر پس از سه سال، تکمیل پرونده ثبتی و اخذ شماره ثبت بنای مهرابه سفید شهر پس از سه سال، تکمیل پرونده ثبتی و اخذ شماره ثبت بنای برج کبوتر چهل برج کلیسان پس از چهار سال، تکمیل پرونده ثبتی و اخذ شماره ثبت بنای قلعه یاوری مبارکه پس از یک سال، تکمیل پرونده ثبتی و اخذ شماره ثبت بنای کوره ذوب سرب نخلک پس از دو سال و تکمیل پرونده ثبتی و اخذ شماره ثبت بنای خانه آیت‌الله اشرفی پس از یک سال است.
در حوزه آزمایشگاه مرمت معاونت میراث‌فرهنگی استان اصفهان نیز انجام عملیات موریانه‌زدایی از بناهای کلیسای نرسس مقدس، خانه بهنیا و مسجد محله نو، اقدام‌های آفت‌زدایی از سازه‌های چوبی ایوان کاخ چهلستون، بررسی و مطالعه آفت‌های موجود در بناهای امامزاده احمد، خانه جواهری، موزه موسیقی، خانه حلبیان، مسجد محله نو و مسجد آیت‌الله درچه‌ای از جمله فعالیت‌های انجام‌شده در این حوزه است.
در واحد حفاظت از بناهای تاریخی که در اختیار بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی استان است نیز می‌توان به موارد ازجمله اتمام مرمت و بازسازی زورخانه تاریخی مجموعه میدان سنگ آران و بیدگل، اتمام مرحله اول مرمت و بازسازی خانه تاریخی اکرمیان، اتمام عملیات مرمتی سه خانه تاریخی بخش خصوصی سروریان، موسوی و آتش داد با نظارت معاونت میراث‌فرهنگی و پیشرفت فیزیکی ۸۰درصدی عملیات مرمتی خانه تاریخی معماری زاده، اتمام مرمت مرحله اول خانه تاریخی محمدی روستای اسفرنجان گلپایگان با مشارکت بخش خصوصی، ادامه مرمت مسجد و بقعه حجت‌الاسلام گلپایگان با مشارکت اداره اوقاف و امور خیریه، مرمت حمام وانشان با همکاری دهیاری روستای وانشان، بهسازی سر در ورودی امامزاده هفده تن با مشارکت اداره اوقاف و امور خیریه، مرمت بخش داخلی دوپوسته گنبد خانه آستان امام زادگان هفده تن گلپایگان با مشارکت اداره اوقاف و امور خیریه – همکاری در مرمت خانه تاریخی اکبری در روستای فخرآباد مبارکه توسط بخش خصوصی – همکاری در ادامه مرمت ارگ نهچیر توسط شهرداری مبارکه – همکاری در ادامه مرمت قلعه روستای لاو توسط بخش خصوصی – همکاری در ادامه مرمت قلعه اکبرآباد دیزیچه توسط بخش خصوصی، مرمت آب‌انبارهای ملاحسن بیک و چهاردرگاه نائین با مشارکت خیرین، مرمت آب‌انبار دوقلوی نائین با مشارکت اداره آبفا و شهرداری نائین، اتمام مرمت و بازسازی زورخانه تاریخی مجموعه میدان سنگ آران و بیدگل، مرمت خانه ایزدی، خانه مختاریان، خانه جلالی و خانه کلاه مال توسط بخش خصوصی با نظارت اداره‌کل به‌عنوان عملکرد یک‌ساله این واحد اشاره کرد.
درزمینه‌ی حفاظت از بافت‌های تاریخی نیز عملکرد معاونت میراث‌فرهنگی استان اصفهان در طول یک سال گذشته شامل تهیه طرح راهبردی حفاظت و تدوین ضوابط اختصاصی بافت تاریخی شهرهای کوهپایه، هرند، شهرضا، ایراج، پوده و نطنز، نظارت مستمر بر فعالیت‌های شهرداری اصفهان در مرمت بافت‌های تاریخی و احیای گذرهای تاریخی شهر، بازنگری و تدقیق بافت‌های تاریخی روستاهای بیدهند، طامه، صالح آباد و ده آباد شهرستان نطنز، شناسایی پلاک به پلاک بافت تاریخی شهر نجف‌آباد و تشخیص و تعیین شاخصه‌های اختصاصی بافت شطرنجی و ارزشمند نجف و تعریف راهبرد و استراتژی برای بافت تاریخی شهر نجف‌آباد در قالب یک طرح جامع و کاربردی برای اولین بار در استان، برگزاری جلسات مهر و میراث و تعامل و همکاری با سایر دوایر دولتی در شهرستان نجف‌آباد که منجر به کسب نتایج ارزنده‌ای درزمینه‌ی حفاظت از بافت‌ها و بناهای تاریخی شهرستان شد و نظارت کارشناسی و مسمتر بر ۴۵ کارگاه مرمت بافت تاریخی دایر در سطح استان است.
از دیگر حوزه‌های معاونت میراث‌فرهنگی استان اصفهان که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، حوزه مرمت و حفاظت بناهای تاریخی هست که قسمتی از فعالیت‌های این حوزه عبارت است از: اتمام عملیات مرمت گنبد مسجد جامع عباسی پس از ۹ سال، اتمام عملیات مرمت گنبد مدرسه چهارباغ پس از هشت سال، اتمام عملیات مرمت بنای تیمچه بخشی بازار کاشان پس از بیست سال، اتمام عملیات مرمت بنای خانه بروجردی‌ها کاشان پس از پانزده سال، اتمام عملیات مرمت کتابخانه باغ فین کاشان پس از بیست سال، اتمام عملیات مرمت حمام تاریخی باغ فین کاشان پس از بیست سال، اتمام عملیات مرمتی تزئینات سقف ورودی کاروانسرای گمرک، بازار کاشان، اتمام عملیات مرمت مسجد پامنار زواره بعد از دو سال توقف، اتمام عملیات مرمت تزئینات داخلی بقعه شیخ عبدالصمد، ادامه مرمت ایوان عالی‌قاپو، مرمت تزئینات نقاشی هشتی ورودی حمام تاریخی خان، بازار کاشان، مرمت تزئینات آجرکاری گنبد خانه شمالی مسجد جامع عتیق اصفهان، مرمت و پاک‌سازی تزئینات راه‌پله شاهی کاخ عالی‌قاپو، ادامه عملیات مرمت گنبد مسجد شیخ لطف اله، ادامه عملیات مرمت و بازسازی عمارت هنر و پیشه اصفهان، مرمت مسجد جامع و مسجد خسرو اردستان، مرمت تزئینات کاشی و مقرنس مناره مسجد جامع نطنز، احیای پایاب قنات جهانی مزدآباد میمه.
همچنین در همین حوزه به موارد دیگری از قبیل مرمت رختشوی‌خانه تاریخی محمدیه نائین، مرمت و حفاظت کاروانسرای هسنیچه، گذر تاریخی مسجد جامع دهق و مسجد امام صادق (ع) نجف‌آباد، تکمیل و بازسازی حمام سنتی مهرگرد و تبدیل به دبیرخانه روستای ملی بافته‌های صنایع‌دستی، بازسازی حمام سنتی روستای نرمه و تبدیل به خانه میراث و صنایع‌دستی، مرمت قسمت‌هایی از بناهای تاریخی شهرستان برخوار مانند حمام، منار و مسجد جامع سین، آسیاب شاپورآباد و مقبره شاه فیروز، مرمت حسینیه جامع محله بوئین و آغاز مرمت حمام قدیمی محله میاندشت شهرستان بوئین و میاندشت مرمت اضطراری بنای مسجد میر دهاقان و مرمت قسمت‌هایی از مسجد باباعبداله و حسینیه باب المسجد نائین نیز می‌توان اشاره کرد.
یکی دیگر از حوزه‌های معاونت میراث‌فرهنگی استان اصفهان، حوزه مرکز اسناد و کتابخانه هست که برای پژوهشگران و دانشجویان منبع مهمی به‌منظور تحقیقات علمی محسوب می‌شود. لذا با توجه به اهمیت علمی این حوزه، عملکرد این واحد از معاونت میراث‌فرهنگی در طول یک سال گذشته شامل بارگذاری ۹۴۰ پرونده با اسناد کامل (نقشه، گزارش و عکس) در سامانه جامع پرونده الکترونیک مدیریت، حفاظت و احیای آثار تاریخی کشور به‌منظور استفاده پژوهشگران، بارگذاری ۶۵۴۲ صفحه کتاب در سامانه جامع کتابداری و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی و ارائه سرویس و همکاری کامل با پژوهشگران و دانشجویان به‌صورت مستمر است.
واحد امانی یکی دیگر از قسمت‌های معاونت میراث‌فرهنگی استان است که عملکرد قابل قبولی در طول یک سال گذشته داشته و این عملکرد شامل: مرمت و ساماندهی کاروانسرای مهیار شهرضا برای بازدید کارشناسان یونسکو و ثبت جهانی اثر، مرمت تزئینات نقاشی دیوار بزرگ شمالی کاخ مرکزی چهلستون که به لحاظ وسعت، بزرگ‌ترین کارگاه مرمت تزئینات نقاشی دیواری استان طی سال‌های اخیر بوده است، مرمت بام‌های ضلع شرقی و شمالی میدان نقش‌جهان و مرمت اضطراری بخش‌های آسیب‌دیده پل‌های تاریخی خواجو و سی‌وسه‌پل است.
در طول یک سال گذشته بالغ‌بر ۵۰ کارگاه مرمتی توسط واحد امانی، ۷۰ کارگاه مرمتی به‌صورت پیمانی، ۱۸۰ کارگاه مرمتی با همکاری بخش خصوصی و بالغ‌بر ۴۵ کارگاه مرمتی با همکاری دستگاه‌های اجرایی استان برپاشده است.
همچنین پاسخگویی به ۳۶۰۰ مورد استعلام بافت‌های تاریخی شهری استان، پاسخگویی به ۴۸۰ مورد استعلام بافت‌های تاریخی روستایی، بررسی ۱۴۳ مورد از طرح‌های توجیهی سرمایه‌گذاران بناهای تاریخی در سامانه کشوری، بیش از ۲۰۹۳۲ مورد تصویربرداری از داده‌ها به‌منظور تکمیل بایگانی مرکز اسناد، انجام ۴۰ مورد آزمایش تخصصی بر روی مواد، مصالح و اشیاء تاریخی، پاسخگویی به ۴۵۰ مورد از استعلام‌های کارشناسی اراضی، ۴۷۰ مورد استعلام‌های کارشناسی معادن، ۳۰۰ مورد استعلام‌های کارشناسی اشیاء و پیگیری ۱۰۰ مورد مکاتبات حقوقی از دیگر فعالیت‌های این معاونت در طول این مدت‌زمان است.
* گزارش از شهرام امیری، کارشناس ارشد میراث‌فرهنگی و گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان
انتهای پیام/
