مدرسه شهید حلبیان اصفهان پلی به تاریخ «قصه‌های مجید»

بسیاری از جوانان امروز و دیروز در طی دهه هفتاد خورشیدی با سریال زیبا و خاطره‌انگیز «قصه‌های مجید» که در دهه‌های بعد بارها و بارها در قالب‌های مختلف تکرار شد، خاطره‌ها دارند، همان سریالی که بخشی از آن دریکی از قدیمی‌ترین مدارس اصفهان و در قلب بافت تاریخی این شهر متولد شد، اما امروز گویا این مدرسه زیبا در غبار فراموشی ایام قرارگرفته و بیش از هر زمان دیگر نیازمند توجه مسئولان و دوستداران مواریث ارزشمند فرهنگی این مرزوبوم کهن است.

سریال زیبا و خاطره‌انگیز «قصه‌های مجید» در طی سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ بر اساس کتاب داستانی «قصه‌های مجید» اثر هوشنگ مرادی کرمانی ساخته شد. داستان «قصه‌های مجید» برای اولین بار در سال ۱۳۵۸ توسط این نویسنده کرمانی منتشر شد، بااین‌حال با توجه به جذابیت‌های داستان، کتاب «قصه‌های مجید» تا سال‌های اخیر بیش از ۲۰ بار تجدید چاپ شد، که شاید یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت این رمان ارزشمند، ساخت سریال «قصه‌های مجید» بود که در ابتدای دهه هفتاد خورشیدی از برنامه کودک و نوجوان پخش و پس‌ازآن به دلیل زیبایی خاص این اثر در طی سال‌های مختلف به‌ویژه در طی سه دهه گذشته مجدد از تلویزیون در قالب‌های مختلف بازآفرینی و پخش شد و هواداران بسیاری را در پای تلویزیون نشانده و برای ایشان خاطره‌ها آفرید. 

بی‌تردید بخشی از صحنه‌های این سریال ماندگار در مدرسه تاریخی شهید حلبیان اصفهان فیلم‌برداری شده که فضای این مجموعه تاریخی و زیبا بر جذابیت‌های این سریال همواره می‌افزود. 

تاریخچه مدرسه شهید حلبیان اصفهان

در اواخر سده سیزدهم خورشیدی، مدارس بزرگی در اصفهان ایجاد شد که بسیاری از بزرگان اصفهان افتخار تدریس و با تحصیل در این مدارس را یافته و بعدها در تحولات اجتماعی فرهنگی اصفهان و حتی ایران نقش‌آفرین شدند که ازجمله این مدارس می‌توان به دبیرستان سعدی، دبیرستان ادب و دبیرستان اتحاد (شهید حلبیان) و بعدها دبیرستان شیخ‌زاده هراتی اشاره کرد. 

مدرسه شهید حلبیان بر اساس اسناد موجود با نام‌های آلیاش و اتحاد در طی سال‌های ۱۲۷۹ و ۱۲۸۰ هجری خورشیدی و به همت جامعه کلیمیان اصفهان که پیشینه حضورشان در فلات مرکزی ایران به بیش از ۳ هزار سال قبل می‌رسید ایجاد شد و از آن تاریخ تا حدود ۴ سال قبل نزدیک به ۱۱۵ سال در نظام آموزشی اصفهان به فعالیت پرداخت. 

این مدرسه تاریخی در محور تاریخی شرق مجموعه جهانی میدان امام (ره) (نقش‌جهان) و در محور تاریخی کوچه «مشیر یخچال» و در ضلع شرقی بازار بزرگ و تاریخی اصفهان واقع‌شده است. 

در عصر صفوی و پس از ساخت میدان بزرگ نقش‌جهان، شهرسازان صفوی تلاش کردند تا از طریق ایجاد محورهای مواصلاتی اصفهان دوران سلجوقی (بناشده در سده‌های پنجم و ششم هجری قمری) را به شهر جدید دوران صفوی اتصال دهند، لذا محور تاریخی «مشیر یخچال» یکی از محورهای اتصال شهر صفوی به‌ویژه میدان «نقش‌جهان» به میدان «عتیق» (امام علی (ع) ) قلب اصفهان عصر سلجوقی به شمار می‌رفت. با این وصف امروزه این مجموعه یکی از محورهای اصلی تجاری به‌ویژه در امتداد بازار بزرگ و تاریخی اصفهان به شمار می‌رود. 

با یک نگاه کلی، این محدوده در ضلع شمال شرق بازار بزرگ و تاریخی قیصریه قرارگرفته که عملاً یکی از محورهای اتصال‌دهنده این بازار بزرگ عصر صفوی به بازار بزرگ پیرامون مسجد جامع عتیق به شمار می‌رود. 

دبیرستان تاریخی شهید حلبیان در محور شمال شرق این محور تاریخی و اقتصادی در مساحتی بالغ‌بر ۴۵۰۰ مترمربع واقع‌شده و در محدوده آن آثار تاریخی ارزشمندی ازجمله خانه‌های تاریخی وثیق انصاری و خانه تاریخی مشیرالملک (موزه هنر اسلامی) و همچنین در کنار یکی از مداخل ورودی بازار بزرگ اصفهان واقع‌شده. 

این مدرسه در حال حاضر از دو بخش بنای شرقی و بنای شمالی تشکیل‌شده است، بنای شرقی اصلی‌ترین بخش مدرسه را تشکیل می‌دهد که خود از سه بخش جنوبی، میانی و شمالی تشکیل‌شده که بخش جنوبی آن زیباترین بخش مدرسه بوده و از دوطبقه تشکیل‌شده که در هر طبقه و در برابر ساختمان اصلی ایوانی زیبا همراه با ستون‌های سنگی به سبک و معماری اواخر دوران قاجار همراه با سقف شیروانی قرار دارد. در ایوان هر طبقه ۱۴ ستون سنگی زیبا که به‌صورت زیبایی حجاری‌شده خودنمایی می‌کند. برخی منابع معتقدند حجاری این ستون‌های زیبا کار استاد حاج محمد هاشم حجار، هنرمند معروف حجار اصفهانی است. 

در برخی از منابع تاریخی ذکرشده برخی شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ معاصر ایران ازجمله میرزاده عشقی و ابوالقاسم سحاب از فعالان ادبی و فرهنگی در تاریخ معاصر ایران در این مدرسه تاریخی به تحصیل پرداختند. 

باکمال تأسف این مدرسه تاریخی در طی یک دهه گذشته و پس از کش‌وقوس‌های فراوان که منجر به تعطیل شدن آن شد از تندباد حوادث در امان نماند، به‌گونه‌ای که برخی نهادهای شهری در طی سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ علی‌رغم حضور نه‌چندان فعال بازیگر اصلی سریال «قصه‌های مجید» دریکی از نهادهای رسمی شهر، که همت به ویرانی آن بستند که خوشبختانه بنای اصلی از گزند ویرانی تعمدی در امان ماند، بااین‌حال ثبت ملی این اثر آن را از ویرانی کامل نجات داد، لکن هم‌اکنون این بنای تاریخی، همانند سایر بناهای تاریخی فراموش‌شده به بیماری ویرانی تدریجی دچار شده است. در این میان برخی مدرسه‌های قدیمی اصفهان متأسفانه در چند دهه گذشته در بوته فراموشی قرار گرفتند و یا به بهانه بازسازی، نوسازی شدند. 

با این وصف امید می‌رود این مدرسه ارزشمند تاریخی که بخشی از تاریخ فرهنگ و معماری معاصر نصف جهان را به خود اختصاص داده به همت مسئولان و دوستداران میراث‌فرهنگی از سایه کم‌توجهی خارج‌شده و با توجه به اینکه در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده هر چه سریع‌تر پس از تعیین تکلیف مالکیت آن (متأسفانه هم‌اینک بخشی از حیاط آن به انبار کالا اختصاص‌یافته است) در اختیار نهادهای فرهنگی قرارگرفته تا ضمن مرمت و اجرای عملیات نجات بخشی، کاربری مناسبی یافته و همچنان به حیات ارزشمند خود ادامه دهد. 

به امید آن روز.

انتهای پیام/

کد خبر 1401041223747

برچسب‌ها