نخستین آیین تجلیل از مفاخر پیشکسوت میراث‌فرهنگی ایران شب گذشته 13 تیرماه 1401، با حضور مهندس سید عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی، همراه با جمع کثیری از پیشکسوتان این حوزه برگزار شد.

در این مراسم که با استقبال چهره‌های مطرح حوزه میراث‌فرهنگی روبه‌رو شد، از ۱۲ تن از پیشکسوتان و مفاخر حوزه‌های مختلف میراث‌فرهنگی تجلیل شد.

در ادامه با این چهره‌های ماندگار بیشتر آشنا خواهیم شد.

سیدمهدی مجابی

سیدمهدی مجابی متولد 1323 در قزوین است. او در رشته مهندسی معماری در دانشگاه تهران تحصیل کرده است و بیش از 40 سال سابقه فعالیت در میراث‌فرهنگی را در کارنامه دارد. مجابی رئیس اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان‌های قزوین و زنجان بوده است و در هیئت علمی مرکز آموزش عالی میراث‌فرهنگی کشور هم عضویت دارد. ریاست پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی و فرهنگی، مدیریت پروژه‌های پژوهشی محورهای فرهنگی و تاریخی شهرهای مختلف و عضویت در هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت (دانشکده معماری و شهرسازی) از دیگر افتخارات مهندس مجابی هستند.

محمدحسن محبعلی

محمدحسن محبعلی در سال 1321 در کن به دنیا آمده است و کارشناسی ارشد خود در رشته معماری را در دانشگاه ملی سابق (دانشگاه شهید بهشتی کنونی) دریافت کرده است. محبعلی در سال 95 هم در رشته مرمت بناهای تاریخی دکتری گرفته است. او مدير دفتر فنی طرح جامع تهران، کارشناس ارشد دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی استان فارس، مدير دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی استان آذربايجان غربی، مدير دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی استان تهران و معاون حفظ و احیای سازمان میراث‌فرهنگی وقت کشور بوده است. ریاست پژوهشکده ابنیه و بافت هم از دیگر افتخارات محبعلی است.

مطالعه و طراحی مرمت بناهای تاريخی مختلف از جمله مسجد نو، مدرسه خان، خانه زينت‌الملک، بازار تاريخی شیراز، بناهای تاريخی لار و خنج، مرمت مسجد جامع ارومیه، قره کلیسا، مسجد مطلب خان، بازار ارومیه، بازار خوی، مرمت و سامان‌دهی مسجد جامع ورامین، امامزاده يحیی، تپه میل ورامین، امامزاده سید اسماعیل، بازار تهران، امامزاده عبداله دماوند، روستای آينه ورزان، برج شبلی دماوند، کاخ سلیمانیه کرج، امامزاده درده، امامزادگان ام کبرا و ام صغرا اشتهارد، امامزاده پلنگ آباد اشتهارد، کاروانسرای شاه‌عباسی کرج، برج طغرل، کاخ گلستان، کاخ سعدآباد، امامزاده بی‌بی شهربانو، پل باقر آباد ورامین، سامان‌دهی و حفاظت تیمچه امین‌الدوله بازار کاشان، باغ اعتماديه همدان، منار سلجوقی زين‌الدين کاشان، طراحی و سامان‌دهی سرای تاريخی سلیمان خان در بازار آهنگران تهران، مسجد امام خمینی بازار تهران یکی از فعالیت‌های مهم این پیشکسوت میراث‌فرهنگی بوده است.

همچنین محبعلی از سال 1362 تاکنون در دانشگاه‌های شهید بهشتی، علم و صنعت، بین‌الملل امام خمینی قزوين، آزاد اسلامی واحد همدان، تهران مرکز و مرکز آموزش عالی میراث‌فرهنگی مشغول به تدریس بوده است.

علی‌اکبر سعیدی

علی اکبر سعیدی، متولد 1319 در تهران، لیسانس مهندسی راه و ساختمان خود را با رتبه ممتاز از دانشگاه پلی‌تکنیک دریافت کرده است. بعد از دریافت بورسیه از دولت فرانسه، سعیدی تخصص خود را در ساختمان‌های فلزی اخذ کرد و به عنوان نخستین مهندس راه و ساختمان وزارت فرهنگ و هنر وقت شروع به فعالیت کرد.

مرمت برج‌های خرقان، موزه ايران باستان و ساختمان دوران اسلامی، گنبد مدرسه مطهری (سپه سالار)، ساختمان مجلس شورای اسلامی (قديمی)، ساختمان شهربانی سابق، ساختمان‌های کاخ سبز و غلامرضا در سعدآباد، دانشکده میراث (کاخ نیاوران)، کاخ مرمر، کاخ هیئت دولت، کاخ گلستان (ساختمان شمس‌العماره)، کاخ برلیان تهران، يخدان بم، مسجد دارالاحسان سنندج، سايه‌بان پله‌های شرقی تخت جمشید، برج ارگ کريم‌خانی در شیراز، برج‌های خرقان، چهل‌ستون، شاهزاده حسین، دروازه تهران، حسینیه امینی، مدرسه، مسجد و آب‌انبار سردار، حمدالله مستوفی و سردر شهربانی در قزوين، چهارطاقی قصرشیرين، طاق‌گرا، پل صفوی، طاق‌بستان و بیستون در کرمانشاه، ساختمان کتابخانه ملی کرمان، کارخانه خورشید در کرمان، گنبد علويان در همدان و مسجد کبود ايروان در ارمنستان از جمله اقدامات مرمتی مهندس سعیدی بوده است.

محمد میرشکرایی

محمد میرشکرایی در سال 1321 در تفرش به دنیا آمد و دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی را از تاجیکستان دریافت کرد. او سرپرست موزه پژوهشی مردم‌شناسی و تحقیقات روستایی مرکز مردم‌شناسی ایران، مدیر پژوهش‌های مردم‌شناسی کشور و رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی بوده است. سردبیری فصلنامه پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و فصلنامه بین‌المللی و دوزبانه هفت‌گنبد، مسئولیت تهیه پرونده ثبت ملی و ثبت جهانی نوروز، عضويت در گروه تاريخ هنر پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر و عضويت در  14 شورا و کمیته‌ ملی از جمله شورای حکام میراث ناملموس (معنوی) يونسکو در آسیای غربی و مرکزی، از دیگر فعالیت‌های اجرایی محمد میرشکرایی هستند.

محمدحسن سمسار

محمدحسن سمسار، متولد سال 1313 در شهر شیراز است و دکتری تاریخ خود را از دانشگاه تهران گرفته است. عضویت در شورای عالی علمی دايرة‌المعارف بزرگ اسلامی از  سال 1363 تا 1393 و فعالیت در پروژه‌های دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه ايران و دانشنامه فرهنگ مردم ايران، مديریت بخش هنر و معماری دايرة‌المعارف بزرگ اسلامی از سال 1360 تا 1387، عضویت در هیئت علمی گروه علوم انسانی دانشگاه تهران، گروه باستانشناسی و کارشناسی آثار هنری و نسخ خطی وزارت فرهنگ و هنر از جمله افتخارات محمدحسن سمسار هستند. او همچنین رئیس موزه‌های هنرهای تزيینی و سرپرست کل اداره موزه‌ها از سال 1337 تا 1357 بوده است و به عنوان استاد مدعو در دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس تدریس کرده است.

محمدرحیم صراف

محمدرحیم صراف در سال 1318 در خوی به دنیا آمد و دکتری باستان‌شناسی خود را از دانشگاه مونیخ آلمان دریافت کرد. او پژوهشگر و محقق مرکز باستان‌شناسی ايران، عضو هیئت علمی معاونت پژوهشی سازمان میراث‌فرهنگی پس از تشکیل اين سازمان، عضویت فعال در کاوش‌های باستان‌شناسی «بمپور»، «تل ابلیس»، «هفت تپه» و «بیشابور»، و سرپرست 11 فصل کاوش باستان‌شناسی در تپه هگمتانه بوده است. صراف سومین باستان‌شناسی است که موفق به دريافت نشان پدر باستان‌شناسی شده است. تدريس در زمینه باستان‌شناسی «ايران و میانرودان» در دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامی هم از دیگر سوابق این پیشکسوت میراث‌فرهنگی است.

محمدرضا اولیا

محمدرضا اولیا متولد سال 1331 در یزد است و دکتری معماری خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. اولیا مدیرکل میراث‌فرهنگی‌ (سازمان حفاظت باستانی وقت) یزد بوده است و سابقه تدریس در دانشگاه هنر اصفهان و عضویت در هیئت علمی دانشگاه یزد و تدریس معماری اسلامی و مرمتی را در کارنامه دارد. رساله دکتری این پیشکسوت میراث‌فرهنگی اصطلاح‌شناسی معماری سنتی ايران بوده است. اولیا همچنین مدیر حفظ و احیای بناها و محوطه‌های تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی وقت بوده است.

عبدالله جبل‌عاملی

عبدالله جبل‌عاملی در سال 1319 در اصفهان به دنیا آمده است و مقطع دکتری خود را در ایتالیا در رشته معماری گذرانده است. او به عنوان مديرکل میراث‌فرهنگی استان اصفهان، کارشناس سازمان حفاظت آثار باستانی، مسئول نظارت بر مرمت مجموعه میدان نقش جهان اصفهان، رئیس دفتر فنی اداره میراث اصفهان و مدير گروه معماری دانشگاه آزاد فعالیت کرده است. در حوزه مرمت هم، مرمت خانه‌های تاريخی اصفهان (مدرسه‌های علمیه بازار اصفهان)، بناهای تاريخی نايین و آثار باستانی کاشان (مسجد ابیانه و مسجد جامع نظنز)، مسجد جامع ايروان در ارمنستان و احیای شهر دربند در روسیه از جمله سوابق این پیشکسوت هستند.

رجبعلی لباف خانیکی

رجبعلی لباف خانیکی متولد 1327 در گناباد است. او کارشناسی ارشد در رشته باستان‌شناسی دارد و به عنوان کارشناس باستان‌شناسی در اداره‌کل حفاظت آثار باستانی فعالیت داشته است. مدیریت دفتر آثار تاريخی، موزه ايران باستان، اداره‌کل میراث‌فرهنگی خراسان، معاونت پژوهشی اداره‌کل میراث‌فرهنگی خراسان، مديریت پايگاه میراث‌فرهنگی نیشابور، سرپرستی 30 هیئت علمی بررسی و شناسايی آثار تاريخی و سرپرستی 22 هیئت علمی کاوش و گمانه‌زنی باستان‌شناسی از جمله سوابق این پیشکسوت میراث‌فرهنگی است.

لباف خانیکی مديرکل میراث‌فرهنگی، صنايع‌دستی و گردشگری خراسان رضوی و مدير موزه بزرگ خراسان و مدير گروه باستان‌شناسی و تاريخ مرکز خراسان‌شناسی نیز بوده است. در حوزه تدریس هم، او در دانشگاه‌های میراث‌فرهنگی، آزاد اسلامی مشهد، آزاد اسلامی نیشابور، دانشگاه بیرجند، دانشگاه‌های علمی کاربردی میراث‌فرهنگی شانديز، فرهنگ و هنر، طوس، پرديسان و بینالود سابقه تدریس دارد.

حمیده چوبک

حمیده چوبک متولد 1331 در بوشهر، کارشناسی ارشد خود را در رشته باستان‌شناسی از دانشگاه تهران اخذ کرده است و برای اخذ دکتری باستان‌شناسی با گرایش اسلامی، به دانشگاه تربیت مدرس رفته است. چوبک کارشناس باستان‌شناسی مرکز باستان‌شناسی، موزه‌دار موزه آبگینه و سفالینه‌های ايران، موزه‌دار مجموعه کاخ موزه‌های ايران، کارشناس باستان‌شناسی مرکز میراث‌فرهنگی استان تهران بوده است.

این پیشکسوت همچنین سوابقی از جمله عضو علمی پژوهشکده باستان‌شناسی، گروه اسلامی، سرپرست پايگاه میراث‌فرهنگی الموت و رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری را در کارنامه دارد.

فائق توحیدی

فائق توحیدی متولد 1324 در سردشت است و کارشناسی ارشد در رشته باستان‌شناسی دارد. توحیدی عضو هیئت حفاری‌های دانشگاه لندن مطالعات شرق‌شناسی در غبیرا کرمان بوده است و سابقه شرکت در حفاری علمی دانشگاه تهران در دشت قزوين را هم در کارنامه دارد. عضویت در هیئت بررسی‌های استان زنجان، کارشناسی بررسی و کاوش‌های باستان‌شناسی، سرپرستی هیئت بررسی و شناسايی استان خراسان، سرپرستی هیئت بررسی و شناسايی استان خراسان، سرپرستی کاوش‌ها و حفاری کاخ هشت بهشت اصفهان، عضويت در هیئت نظارت بر قانون معافیت صدور اشیای عتیقه، عضويت در شورای فنی دفتر آثار تاريخی سازمان میراث‌فرهنگی کشور و سرپرستی گروه بررسی و شناسايی شهرستان مشهد نیز از جمله فعالیت‌های توحیدی هستند.

باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی

باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی متولد سال 1315 در شهر نجف است. او از نوادگان میرزای شیرازی بود و کارشناسی ارشد خود را در رشته معناری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کرد. او برای ادامه تحصیل به ایتالیا سفر کرد و دکتری خود را با درجه عالی از دانشگاه رم در رشته مطالعه و مرمت بناها و بافت‌های تاریخی دریافت کرد.

او چهره ماندگار عرضه معماری، حفاظت و مرمت بناهای تاریخی ایران است و عضو پیوسته فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران بوده است. از او به عنوان بنیان‌گذار مرمت علمی بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی در ایران و از بنیانگذاران سازمان میراث‌فرهنگی کشور یاد می‌شود. آیت‌الله‌زاده شیرازی در سال 1386 از دنیا رفت.

انتهای پیام/